COMEZANDO POLO FINAL

Por Yoel Marcus
Haaretz
.
Nas últimas semanas, unha serie de mensaxes ameazantes chegaron a Xerusalén procedentes da Casa Branca. O asesor principal do presidente de EEUU, Rahm Emanuel, foi citado polos nosos diplomáticos en Wáshington dicindo que Obama estaba cansado tanto dos israelís como dos palestinos. Emanuel declarou algo parecido a que estaban perdendo un tempo precioso e perdendo a oportunidade de alcanzar a paz. Finalmente, os Estados Unidos simplemente abandonarían, deixarían de ocuparse deste conflito interminable, e deixarían só a Israel. Estas advertencias preocupantes tamén se reflectiron nunha columna de Thomas Friedman no New York Times, na que propuxo ao presidente Barack Obama lavarse as mans con respecto ao noso conflito e seguir os pasos do ex Secretario de Estado de EEUU, James Baker, quen dixo unha vez aos líderes de Israel que chamasen á central da Casa Branca cando fosen en serio. Ese tipo de opinións asesoran ao presidente de Estados Unidos de que nos deixen guisarnos no noso propio caldo. Non está claro quen incitou a quen, pero non hai dúbida de que estas observacións indican unha tendencia cara á frustración e a ira. O feito de que Israel, un "dos nosos grandes aliados" segundo a linguaxe oficial, fóra mencionado ao mesmo nivel que os palestinos, os instigadores do terror na rexión, apunta ao feito de que os días de intimidade e de relacións especiais cos Estados Unidos están en perigo. Con todo, aínda que parecía que a época do discurso de Obama na Universidade do Cairo marcaba un gran avance e indicaba que o mundo abrazaba a iniciativa de establecer a paz na nosa rexión, agora todo parece quedar nunha manifestación máis de retórica calorosa. O discurso de Netanyahu na Universidade Bar-Ilan tamén foi da mesma materia. E mentres tanto, o terrorismo da Al-Qaeda volveu a alcanzar á propia América. Unha cousa é dar consellos a un país a través do mar e outro dar consellos a un goberno controlado polo presidente. Ao mesmo tempo, Israel prepárase para o peor. Máscaras de gas serán en breve distribuídas á maioría da poboación e esta semana un xigantesco simulacro dun ataque biolóxico vaise levar a cabo. O que resulta común tanto a Israel como aos Estados Unidos é que ambos países volveron a dirixir a súa atención á autodefensa contra as guerras futuras en lugar da anhelada paz de Obama. Como alguén que seguía as conversacións de paz cos exipcios cando era correspondente do Haaretz en Wáshington, preguntábame como dous países que derramaran tanto sangue entre se poderían lograr a paz, especialmente cando os líderes eran Menachem Begin e Anwar Sadat.
A verdade é que as conversacións de paz en realidade comezaron polo final. Comezaron cando ambos se deron de conta que, logo de tantas guerras, falando conseguirían a maioría dos seus obxectivos. Nunha reunión secreta celebrada por Moshe Dayan en Marrocos cos asesores máis próximos de Sadat, deulles a entender que a cambio da paz o presidente exipcio conseguiría todo o que perdera. Dayan tiña tantas ganas de chegar a un acordo que lles persuadiu a comezar a falar de todo, ate citou Jerusalém. Begin estaba vacilante, pero Dayan convenceulle. "Cales serian as negociacións?", preguntoulle. "El vai esixir algo, e nós negarémonos, nós proporemos algo e el negarase" Decidiuse en principio que o obxectivo final era a paz, e dous anos de negociacións transcorreron ate que un acordo de paz foi asinado. A administración Carter dedicouse a preparar todos os documentos e todas as alternativas posibles para que un acordo de paz básico saíse de Camp David. "Que faremos co asentamento de Pithat Rafiah no Sinaí?", preguntou Ezer Weizman a Sadat. "Queimádeo", foi a súa resposta. Tomen nota todos aqueles que soñan con deixar atrás os asentamentos baixo a soberanía palestina. Exipto non só gañou prestixio, senón tamén unha xenerosa axuda anual dos estadounidenses. Sen unha participación tan profunda por parte de Wáshington, sería posible lograr unha paz duradeira? Iso non é un feito. Sadat e Begin recibiron os seus premios Nobel da Paz tras a firma do acordo; Obama xa recibiu o seu premio como anticipo sobre a base de palabras unicamente. Non serven de nada os arranxos temporais que non conducen a un obxectivo final acordado de antemán. Unha medida como a conxelación da construción nos asentamentos durante 10 meses é como dar un esparadrapo a un enfermo de cancro. A pesar de que non haxa semellanzas entre un acordo cos palestinos e un acordo cun Estado xa constituído como Exipto, é esencial comezar polo final. Os palestinos compórtanse coma se tivesen todo o tempo do mundo. Din que estaban aquí antes que nós, claro que iso depende desde canto estean facendo as súas contas. Hai persoas que cren que a única persoa de entre nós que actualmente é capaz de abandonar o territorio e o traslado dos colonos é o Primeiro Ministro Benjamin Netanyahu, quen, como Begin, gozaría dun apoio masivo se realizase concesións a cambio da paz. Con todo, nada se move sen un plan estadounidense, sen unha ofensiva a gran escala, ate forzada, de Obama. Estamos sempre medorentos e recelosos dunha solución forzada, pero o máis probable é que non haxa perigo maior que a continuación do terrorismo e a dominación demográfica palestina. En lugar de darnos a entender o seu cansazo e a súa ira, sería mellor que Obama iniciase unha proposta de mediación ou de arbitraxe a fin de lograr a paz e as fronteiras definitivas entre os dous pobos.

Comentarios