Por que fun a Auschwitz? Por Ray Allen


Por Ray Allen*

Había un pequeno buraco no chan da cociña que conducía a un espazo secreto. Esa imaxe está gravada a lume na miña memoria. O espazo tiña quizais dous metros de longo por dous de ancho. 

O propietario da casa me díxo: "Adoitaban deitar a seis persoas dentro cando chegaban os nazis". O seu nome era Tadeusz Skoczylas, e a casa na que estabamos pertencera á súa familia durante a Segunda Guerra Mundial. Era unha pequena casa de ladrillo na cidade de Ciepielów, Polonia. Tiña un teito vermello que vira días mellores. A porta principal estaba a só uns pasos da rúa. No patio traseiro estaban os cortellos e os celeiros.

Levaba en Polonia durante uns días, e o horror da historia que experimentara era abafador. Pero isto era algo diferente. Isto era moito máis íntimo e persoal.

Estou a ver este pequeno espazo. E imaxínome a seis persoas alí abaixo, agochadas da morte. Seis persoas reais. Gateando por ese pequeno buraco xusto diante de min. Non hai moito tempo. Non é un libro de historia. Non é un museo. Estaban xusto alí.


Tadeusz contoume que un día en 1942, os soldados nazis chegaron de súpeto á casa. Alguén no pobo dixéralles que esa familia estaba acollendo na súa granxa a xudeus. Supúñase que había dez membros da familia Skoczylas morando na casa. Nese día en particular, o máis novo da familia non estaba na casa cando chegaron os soldados. Os nazis sospeitaron e comezaron a esnaquizar toda a casa. Atoparon o buraco e o espazo, pero os xudeus que a familia estivera ocultando xa non estaban alí. Habian conseguido fuxir.

Sen dicir unha palabra, os nazis foron xunto da familia veciña e colleron ao seu fillo pequeno. O castigo por agochar xudeus era morte para toda a familia, e tiñan unha cota para cumprir. 

Os soldados levaron ás 10 persoas cara á parte de atrás e executáronas xusto enfronte deses celeiros e cortellos que aínda hoxe están alí en pé. Cando o pequeno Skoczylas volveu a casa, atopou a toda a súa familia morta.

Ese neno era o avó de Tadeusz. A familia Skoczylas quedou coa casa, e o seu avó viviu nela todo resto da súa vida. Agora Tadeusz e a súa nai viven nela.

Non o podía crer. E mentres camiñaba de vagar pola casa, este sentimento apoderouse de min. Diante miña tiña toda a historia. E era real. Podería respirala e palpala. Podía sentilo entre os meus dedos e cheiralo no aire. Era algo tanxible.

Fixen esa viaxe hai xa uns meses. Era a miña primeira vez en Polonia. Fun alí para aprender máis sobre algo que me fascinou desde que era un adolescente: o Holocausto. Lera tantos libros e artigos sobre o tema, pero ler palabras nunha páxina non é o mesmo que ver as cousas de preto.

Lembro cando visitei por primeira vez o museo do Holocausto en Washington, DC. Era 1998, e eu estaba a xogar nos Milwaukee Bucks. Estaba un día en DC nunha reunión co noso propietario, Herb Kohl, durante o verán. Tiñamos tempo libre no noso último día na cidade, e o Sr.Kohl suxeriu que fósemos ao Museo do Holocausto no National Mall. Nunca esquecerei como me sentín despois desas dúas horas alí - podería pasar dous días enteiros. O meu sentimento inmediato era que todo o mundo debería ir alí.

Con todo, había unha sala en particular, na que penso moi a miúdo. Está chea de fotos de xudeus dunha cidade de Polonia. As imaxes alíñanse nas paredes e esténdense cara ao ceo, onde desde a xanela a luz asulaga todo o espazo. Case o 90% das persoas das fotografías foron enviadas á morte. Antes de ser levadas a campos de exterminio ou executadas, deixarían as súas prezadas posesións con amigos ou familiares.

As persoas destas comunidades xudías foron empurradas ao límite absoluto da súas condición humana. Eles querías só poder sobrevivir. E por iso, os relatos de fraternidade e camaradería sempre son tan inspiradores. Son un recordatorio do que o espírito humano é quen de facer, tanto para o ben como para o mal.


Honestamente... fíxome sentir algo irrelevante. O que foi unha estraña sensación para un rapaz xogador da NBA e que se supuña que ía estar na cima do mundo. Estaba a darme de conta de que había cousas fóra da miña burbulla que importaba moito máis. Eu quería que os meus compañeiros do equipo tamén o puideran sentir. Así que en cada equipo no que xoguei na miña carreira, sempre que estabamos en DC xogando contra os Wizards, preguntáballe ao noso adestrador se tiñamos tempo para ir ao museo. Cada visita era diferente, pero todos os compañeiros que foron comigo sempre ficaron agradecidos de que os levara alí. Podía ver nos seus ollos que tiñan unha perspectiva diferente sobre a vida despois desa experiencia.

Pensei que sabía todo o que era o Holocausto, e o que significaba. Fun a Polonia cuns moi bos amigos para aprender máis. Pero non estaba preparado para o moito que a visita me afectaría. Vira tantos documentais e películas de Auschwitz, pero nada realmente prepara dabondo para estar alí. O primeiro que sentín cando entrei por esas portas de ferro foi... pesado. O aire que me arrodeaba era pesado. Pareime nas vías do tren onde chegaban os prisioneiros do campo, e sentín que podía ouvir os trens deténdose. Tiven que respirar fondo para centrarme. Foi algo tan próximo, tan abafador. 

Camiñamos polos cuarteis e as cámaras de gas e o que máis recordo é o que escoitei: nada. Nunca experimentei o silencio dese xeito. Á parte do ruído dos pasos, a completa falta de son era estremecedora. É algo misterioso e serio. Estás de pé nestas habitacións onde tanta morte tivo lugar e a túa mente está tratando de entender todo o que sucedeu neste espazo.

Unha pregunta se repíte unha e outra e outra vez na miña mente: Como poden os seres humanos facer isto os uns aos outros? Como procesa alguén iso? Simplemente non se pode.

Isto non é historia. Esta é a humanidade. Isto é agora. Esta é unha lección viva para nós mesmos coma pobo.

Despois de que Tadeusz Skoczylas nos levara pola casa da súa familia, estiven fóra un intre só, pensando en todo o que experimentara.

Por que aprendemos sobre o Holocausto? É só para que podamos asegurarnos de que nada como isto suceda de novo? É porque seis millóns de persoas morreron? Si, pero hai unha razón máis grande, creo.
O Holocausto era acerca de como os seres humanos - persoas reais e normais coma ti e eu - se trátaron.

Cando a familia Skoczylas estaba a arriscar as súas propias vidas para ocultar a persoas que apenas coñecían, non o facían porque practicaban a súa mesma relixión ou eran da mesma raza. Fixérono porque eran seres humanos decentes e valentes. Eran iguais que aquelas persoas agochadas nun buraco. E sabían que esa xente non merecía o que se lles estaba a facer.

Fíxenme unha pregunta moi dura: faría o mesmo? Realmente, faría o mesmo?

Cando volvín a casa a Estados Unidos, recibín algunhas mensaxes moi desalentadoras dirixidas a min nas redes sociais con respecto á miña viaxe. A algunhas persoas seica non lles gustou o feito de que eu fóra a Polonia para aumentar a conciencia sobre os problemas que ocorreron alí e non usase ese tempo ou enerxía para apoiar á xente da miña comunidade negra. Chegaronme a dicir que os meus antepasados ficarías avergoñados de min. 

Sei que hai trolls en internet e que nin sequera debería prestarlles atención, pero era inivitable e entendín de onde viñan. Entendo que hai unha chea de problemas no noso propio país neste momento, pero eles estaban a ver a miña viaxe da maneira equivocada. Non fun a Polonia como negro, branco, cristián ou xudeu, fun como un ser humano.

É fácil dicir "fun a asegurarme de que estas cousas non volvan suceder". Pero fun a aprender sobre a verdadeira realidade do que sucedeu durante o Holocausto, e o que podemos aprender diso. As persoas que cren que non estou a usar o meu tempo da maneira correcta... ben, simplemente están equivocadas. Non debemos etiquetar á xente como esta cousa ou esa cousa. Porque ao facelo, créanse estas nocións preconcibidas, que é a forma en que entrar nestas situacións horribles no primeiro lugar.

Temos que facer un mellor traballo rachando coa ignorancia e a estreiteza mental e as divisións que están a infestar a nosa sociedade en 2017.

Recordo que era un neno na escola primaria, e todos adoitabamos ter un par de compañeiros por todo o mundo. Era para min moi emocionada ter novas de xentes de diferentes países. Quería saber como vivían. Tiña curiosidade polas súas vidas. E sinto que perdemos todo iso un pouco. Parece que agora, só nos vemos a nós. Só queremos coidar de nós. 

Penso na familia Tadeusz. Eles a quen definirian coma "nós"?
Víannos como todos os seres humanos, sen importar o que parecían ou o que crían. Pensaban que todo o mundo valía a pena ser protexido. E estaban dispostos a morrer por iso.

Iso é algo que paga a pena lembrar, sempre.

Ray Allen


*Ray Allen (20 de xullo de 1975) é un xogador profesional estadounidense da NBA que xogou nos Milwaukee Bucks, nos Seattle SuperSonics e nos Boston Celtics. É un dos mellores triplistas da historia da NBA, sendo tan só superado en triplas anotadas polo antigo xogador dos Indiana Pacers Reggie Miller. Foi nove veces All-Star e gañou o ouro olímpico con Estados Unidos nos Xogos Olímpicos de Sidney 2000. 

Comentarios