Por Bernard-Henri Lévi
.
Escríbense moitas parvadas, e tamén en Estados Unidos, sobre a suposta "crise" que atravesan actualmente as relacións entre Israel e ese país. A verdade é que neste asunto convén distinguir dous niveis de análises ben distintas. A curto prazo, primeiro, non creo que a decisión de acometer a construción de 1.600 novas vivendas en Xerusalén teña o alcance suficiente para xerar unha ruptura como a de 1975 (cando Israel negouse a evacuar o Sinaí) ou a de 1991 (cando Bush pai ameazou aos palestinos con sancións económicas si estes boicoteaban a conferencia de Madrid). Obama é un amigo de Israel. É o único presidente demócrata que se atreveu a dicir, durante a súa famosa entrevista con Jeffrey Goldberg, que tomou a súa "idea de xustiza social" do sionismo. É o único presidente que insistiu na importancia que tiveron na súa formación política xeral as súas viaxes de mocidade ao Israel dos kibbutzim. É e sempre foi, no seo da comunidade negra norteamericana, un dos que máis obstinadamente repetiron que ese retorno cara á terra prometida que é o sionismo esta "en sintonía coa experiencia afroamericana" e, por conseguinte, coa súa "propia historia" de "éxodo" e "desarraigamento". E xa que se supón que o motivo da tensión de hoxe é a cuestión de Xerusalén, tampouco hai que esquecer que foi el, e non McCain, quen declarou o 4 de xuño de 2008, en plena carreira presidencial, que Xerusalén debía seguir sendo, sic, a capital "indivisible" do Estado xudeu.
Escríbense moitas parvadas, e tamén en Estados Unidos, sobre a suposta "crise" que atravesan actualmente as relacións entre Israel e ese país. A verdade é que neste asunto convén distinguir dous niveis de análises ben distintas. A curto prazo, primeiro, non creo que a decisión de acometer a construción de 1.600 novas vivendas en Xerusalén teña o alcance suficiente para xerar unha ruptura como a de 1975 (cando Israel negouse a evacuar o Sinaí) ou a de 1991 (cando Bush pai ameazou aos palestinos con sancións económicas si estes boicoteaban a conferencia de Madrid). Obama é un amigo de Israel. É o único presidente demócrata que se atreveu a dicir, durante a súa famosa entrevista con Jeffrey Goldberg, que tomou a súa "idea de xustiza social" do sionismo. É o único presidente que insistiu na importancia que tiveron na súa formación política xeral as súas viaxes de mocidade ao Israel dos kibbutzim. É e sempre foi, no seo da comunidade negra norteamericana, un dos que máis obstinadamente repetiron que ese retorno cara á terra prometida que é o sionismo esta "en sintonía coa experiencia afroamericana" e, por conseguinte, coa súa "propia historia" de "éxodo" e "desarraigamento". E xa que se supón que o motivo da tensión de hoxe é a cuestión de Xerusalén, tampouco hai que esquecer que foi el, e non McCain, quen declarou o 4 de xuño de 2008, en plena carreira presidencial, que Xerusalén debía seguir sendo, sic, a capital "indivisible" do Estado xudeu.
Nada fai pensar que renegue de tales declaracións no últimos quince meses, nin da confesión segundo a cal a súa visión do mundo forxouse na lectura do Éxodo e das novelas de Philip Roth, nin da súa firmeza cara a un Hamás co que é imposible negociar mentres non renuncie non só ao terrorismo, senón ao seu odio radical cara a Israel. E esta é a razón pola que non creo que a historia das 1.600 vivendas novas baste para modificar un sentimento, un credo, case unha fe, profundamente arraigados na súa biografía de presidente e de home.
A longo prazo, en cambio, a medio e longo prazo, o panorama é moito menos tranquilizador. Non hai que esquecer, para empezar, que Estados Unidos non foi, contrariamente á lenda, o máis entusiasta á hora de recoñecer a Israel tras a súa creación. A imaxe das dúas nacións "elixidas" que comulgan na súa dobre e similar "elección" non debe ocultar o feito de que si Harry Truman tomou a histórica decisión de aplaudir o nacemento do novo Estado, foi contra a súa Administración, contra o seu secretario de Estado e, finalmente, contra toda unha parte da súa opinión pública. A imaxe, aínda que habería que dicir o "tópico", da alianza privilexiada, cando non predestinada, entre as dúas democracias "mesiánicas" non debe nin pode borrar o feito de que, durante vinte anos, foi Francia, e non Estados Unidos, quen tivo que proporcionar armas ao novo Estado, así como tecnoloxía punta e, en particular, tecnoloxía nuclear. E aínda que todo isto pertence xa ao pasado, si a seguridade de Israel vén sendo desde Kennedy un principio non negociable para todas as Administracións estadounidenses, non hai que perder de vista outro tres datos relevantes. Estados Unidos non está en absoluto exento dun antisionismo militante, cuxa exclusiva adoita atribuírse a Europa demasiado alegremente: como proba, o libro de John Mearsheimer e Stephen Walt, The Israel Lobby and US Foreing Policy, para o que non vexo un equivalente en Europa e que defende a tese dun complot xudeu para someter á diplomacia norteamericana aos intereses desa potencia estranxeira que é Israel.
A longo prazo, en cambio, a medio e longo prazo, o panorama é moito menos tranquilizador. Non hai que esquecer, para empezar, que Estados Unidos non foi, contrariamente á lenda, o máis entusiasta á hora de recoñecer a Israel tras a súa creación. A imaxe das dúas nacións "elixidas" que comulgan na súa dobre e similar "elección" non debe ocultar o feito de que si Harry Truman tomou a histórica decisión de aplaudir o nacemento do novo Estado, foi contra a súa Administración, contra o seu secretario de Estado e, finalmente, contra toda unha parte da súa opinión pública. A imaxe, aínda que habería que dicir o "tópico", da alianza privilexiada, cando non predestinada, entre as dúas democracias "mesiánicas" non debe nin pode borrar o feito de que, durante vinte anos, foi Francia, e non Estados Unidos, quen tivo que proporcionar armas ao novo Estado, así como tecnoloxía punta e, en particular, tecnoloxía nuclear. E aínda que todo isto pertence xa ao pasado, si a seguridade de Israel vén sendo desde Kennedy un principio non negociable para todas as Administracións estadounidenses, non hai que perder de vista outro tres datos relevantes. Estados Unidos non está en absoluto exento dun antisionismo militante, cuxa exclusiva adoita atribuírse a Europa demasiado alegremente: como proba, o libro de John Mearsheimer e Stephen Walt, The Israel Lobby and US Foreing Policy, para o que non vexo un equivalente en Europa e que defende a tese dun complot xudeu para someter á diplomacia norteamericana aos intereses desa potencia estranxeira que é Israel.
Ao mesmo tempo, é o único país no que un ex presidente da importancia de Jimmy Carter pode publicar un best seller, Palestine: peace not apartheid, que retoma os tópicos máis trasnoitados do antisionismo máis dubidoso; aínda que hai que precisar que, nunha mensaxe dirixida aos xudeus norteamericanos o 21 de decembro de 2009, Carter tivo que retirar as súas palabras máis inxuriosas. E no que respecta aos lobbies, Estados Unidos é unha nación tan pragmática como idealista ou relixiosa, e nada di que o seu seis millóns de xudeus vaian manter o mesmo peso electoral o día en que vexan organizarse, fronte a eles, outro lobby de igual importancia e que defenda as teses da fronte petroleira (a "intransixencia" israelita, obstáculo á prosperidade do planeta) ou as doutra minoría (Nation of Islam e outras herbas) alimentada por unha competencia vitimista que, unha vez máis, sería un erro presentar como unha especialidade europea ou francesa.
Todo isto para dicir que a alianza israelo-americana está lonxe de ser un dogma escrito desde a noite dos tempos no mármore dunha historia predestinada. E todo isto para repetir aquí o que non deixo de suxerir aos propios dirixentes israelís cada vez que teño ocasión: nada garante que Israel vaia a ter sempre aliados tan sinceros e, por tanto, quéirase ou non, tan sólidos como a parella Obama-Clinton; lonxe de ser os primeiros dirixentes estadounidenses en cuestionar a alianza, talvez sexan os últimos, ou estean entre os últimos, que a consideren un axioma; e mesmo si, afortunadamente, "aínda non é medianoite no século de Israel", talvez as circunstancias sexan, por esta razón e algunhas máis, máis propicias do que nunca o serán para este gran xesto político, para esta reafirmación dos principios fundadores do sionismo, en resumo, para esta declaración de paz que esperan Israel e o mundo. Volverei sobre este asunto.
Todo isto para dicir que a alianza israelo-americana está lonxe de ser un dogma escrito desde a noite dos tempos no mármore dunha historia predestinada. E todo isto para repetir aquí o que non deixo de suxerir aos propios dirixentes israelís cada vez que teño ocasión: nada garante que Israel vaia a ter sempre aliados tan sinceros e, por tanto, quéirase ou non, tan sólidos como a parella Obama-Clinton; lonxe de ser os primeiros dirixentes estadounidenses en cuestionar a alianza, talvez sexan os últimos, ou estean entre os últimos, que a consideren un axioma; e mesmo si, afortunadamente, "aínda non é medianoite no século de Israel", talvez as circunstancias sexan, por esta razón e algunhas máis, máis propicias do que nunca o serán para este gran xesto político, para esta reafirmación dos principios fundadores do sionismo, en resumo, para esta declaración de paz que esperan Israel e o mundo. Volverei sobre este asunto.
El País - 04.04.2010
Comentarios