DISCURSO DE AVNER SHALEV, PRESIDENTE DO YAD VASHEM, MUSEO DO HOLOCAUSTO DE XERUSALÉN NA ENTREGA DO PREMIO PRÍNCIPE DE ASTURIAS 2007 DA PAZ.
Descarga versión en hebreo AQUÍ
Descarga versión en español AQUÍ
A nosa viaxe cara aquí, a Oviedo, capital de Asturias, España, iniciámolo os meus compañeiros de Yad Vashem e eu en Xerusalén, capital de Israel, santa para as tres relixións. Alí declamaron os nosos profetas e estableceron valores eternos para a existencia do home, valores que se converteron na columna vertebral da moral na civilización occidental. Valores que se derrubaron no transcurso do Holocausto. Pronuncio estas palabras ante vostedes hoxe, precisamente na lingua dos profetas, a lingua hebrea. Nesta lingua rezaron os nosos pais e as nosas nais. Nesta lingua clamaron multitude deles «Shema Israel» («Escoita Israel»), antes de seren asasinados nas cámaras de gas, nas fosas de fusilamento e nos guetos (...) Durante a nosa viaxe de Xerusalén a Oviedo, sobrevoou o noso avión Europa, na que foron asasinados sistematicamente seis millóns dos meus irmáns e irmás. As súas vidas foron sesgadas, a totalidade do seu legado, as súas obras e a súa cultura destruídos. Iso, principalmente por unha ideoloxía racista destrutiva baseada no odio cara aos xudeus e o antisemitismo. Creouse unha nova realidade sen precedentes na historia da humanidade. O estudo do curso do Holocausto dá sentido ás palabras de Eli Wiesel: «Non todas as vítimas eran xudías, pero todo xudeu era vítima». Seis millóns asasinados. Unha cifra inconcibible. Con todo, a nosa obriga humana é intentar concibila. Cando debullo esa cifra de «seis millóns» converténdoa no meu avó e a miña avoa de Polonia, os meus tíos e as miñas tías e os seus fillos pequenos, persoas de verdade, de carne e óso, que nunca coñecín e que nunca coñecerei xa,
entón empezo a concibir a magnitude da perda. Nahum Fridovitch, home de negocios xudeu, da cidade de Grodno en Polonia, foi expulsado coa súa familia a un gueto. En 1943 topouse fronte a un dilema existencial: os seus familiares prepararan un agocho a salvo das accións asasinas dos alemáns. Pero a posible salvación de todos eles corría perigo polo choro de tres cativos pequenos, dous deles netos seus. Quen se ía a sacrificar para ficar cos bebés? O avó Nahum decidiu quedar. Quedar exposto e acompañar aos nenos no seu inevitable camiño cara á morte. A maior parte dos seus parentes foron descubertos polos alemáns máis tarde, e foron asasinados tamén. Só un dos netos de Nahum, un mozo de 15 anos, conseguiu sobrevivir. Durante ano e medio aproximadamente, aquel mozo, Félix Zandman de nome, atopou refuxio nun pequeno buraco baixo a casa de Yan e Yanova Pujalsky, unha familia polaca cristiá. Ao finalizar a guerra, non buscou vinganza nin desesperou deste mundo. En cambio, decidiu Félix Zandman... construír: cursou estudos superiores, fundou unha familia, inventou tecnoloxías e emprendeu actividades económicas fecundas en tres continentes. Pero non hai día en que non senta dor polo asasinato dos seus familiares. Félix Zandman, neto de Nahum Fridovitch, en paz descanse, está aquí connosco hoxe. Acompáñannos tamén outros sobreviventes. Todos eles uníronse a nós con toda lealdade para conservar a memoria do Holocausto e interiorizar o seu significado. Cada un deles viviu no transcurso do Holocausto tramas existenciais terribles e desgarradoras. No entanto, tras a liberación decidiron escoller a vida. No nome dos aquí presentes, no nome do pobo xudeu, e se se me permite, no nome dos homes civilizados de todas as nacións, vaia o meu saúdo a vós, os sobreviventes, e o meu recoñecemento pola vosa elección. Sodes testemuñas da brecha do pasado e guiades o camiño cara ao futuro. O escritor español Jorge Semprún, que foi detido pola Gestapo como membro da resistencia, sobreviviu a case dous anos de inferno en Buchenwald. Semprún atopou unha misión no mundo da posguerra precisamente no propio campo..., nunha pila de cadáveres de vítimas asasinadas da que brotaba o balbuceo dun xudeu, máis morto que vivo, empeñado en pronunciar "por quen?, en por si?" o Kadish, a inmemorial pregaria xudía polos defuntos. Na agonía dese xudeu anónimo atopou Semprún sentido á vida (...) En 1953, o Estado de Israel fundou Yad Vashem. Fíxoo para deixar constancia, documentar, investigar e facer oír a historia do Holocausto (...) Na morte dos caídos non hai consolo nin sentido... a menos que asumamos, medorentos de Deus, unha responsabilidade histórica: recompilar do fondo dos armarios e os caixóns as cartas, os obxectos, a creación intelectual, que expresan a identidade das vítimas que foron creados a imaxe e semellanza. Recuperar as faccións do seu rostro, anotar os seus nomes. Formar a xeracións de educadores para que ensinen como estudar o Holocausto, e como aprender del. E con todo iso fundar Yad Vashem, para proporcionar un escenario e dar forma á historia desta br
echa e á eclipse da luz na que o asasino asasinou, a vítima loitou pola supervivencia con humanidade, o veciño viu e calou e só uns poucos intentaron salvar. Eses poucos benfeitores das nacións do mundo puxeron a súa vida en perigo e ás veces a das súas familias, para garantir que na máis profunda escuridade brotasen algúns raios de luz. Eles son «os xustos entre as nacións», valedores da virtude polos que se acuñou un novo concepto na cultura da humanidade, entre os que topamos tamén a españois. Recordamos e conmemoramos os seus actos e saudámoslles. Ao estender a nosa man con humildade e agradecemento para recibir o premio Príncipe de Asturias da Concordia, embárganos a sensación dunha misión conxunta, expresión do crecente recoñecemento de que a memoria do Holocausto debe atopar o seu xusto lugar na cultura da humanidade. Neste premio achamos a vitoria da tolerancia sobre o racismo, do amor sobre o odio, do ben sobre o mal. Non só a maldade nazi histórica, específica e única, senón tamén a maldade que sobrevive e renóvase nos nosos tempos do antisemitismo, o racismo e a xenofobia, en todo o mundo. O noso mundo non pode xa tolerar nin sufrir, a comezos do século XXI, un xenocidio como o que está sucedendo estes días en Darfur. Ao decidir conceder a Yad Vashem o premio, a Fundación Príncipe de Asturias manifesta e proclama que a loita contra os que seguen o camiño dos nazis non compete unicamente a un organismo, a un pobo ou a unha relixión. Trátase dunha loita conxunta de toda a humanidade, na que Yad Vashem desempeña unha función primordial de vangarda. Deica pouco os meus compañeiros e eu volveremos a «o noso» monte, o monte da memoria, en Xerusalén. Nas nosas mans ostentaremos e mostraremos ante todos o premio que nos outorgaron. Volveremos a Israel reforzados pola esperanza de que a memoria do Holocausto segue calando, agora con maior vigor, na conciencia internacional, e grazas a isto, estamos máis preto de que se cumpran as palabras dos profetas: «E converterán as súas espadas en reixas de arado, e as súas lanzas en fouces; nación contra nación non alzará espada, nin se adestrarán máis para a guerra».
entón empezo a concibir a magnitude da perda. Nahum Fridovitch, home de negocios xudeu, da cidade de Grodno en Polonia, foi expulsado coa súa familia a un gueto. En 1943 topouse fronte a un dilema existencial: os seus familiares prepararan un agocho a salvo das accións asasinas dos alemáns. Pero a posible salvación de todos eles corría perigo polo choro de tres cativos pequenos, dous deles netos seus. Quen se ía a sacrificar para ficar cos bebés? O avó Nahum decidiu quedar. Quedar exposto e acompañar aos nenos no seu inevitable camiño cara á morte. A maior parte dos seus parentes foron descubertos polos alemáns máis tarde, e foron asasinados tamén. Só un dos netos de Nahum, un mozo de 15 anos, conseguiu sobrevivir. Durante ano e medio aproximadamente, aquel mozo, Félix Zandman de nome, atopou refuxio nun pequeno buraco baixo a casa de Yan e Yanova Pujalsky, unha familia polaca cristiá. Ao finalizar a guerra, non buscou vinganza nin desesperou deste mundo. En cambio, decidiu Félix Zandman... construír: cursou estudos superiores, fundou unha familia, inventou tecnoloxías e emprendeu actividades económicas fecundas en tres continentes. Pero non hai día en que non senta dor polo asasinato dos seus familiares. Félix Zandman, neto de Nahum Fridovitch, en paz descanse, está aquí connosco hoxe. Acompáñannos tamén outros sobreviventes. Todos eles uníronse a nós con toda lealdade para conservar a memoria do Holocausto e interiorizar o seu significado. Cada un deles viviu no transcurso do Holocausto tramas existenciais terribles e desgarradoras. No entanto, tras a liberación decidiron escoller a vida. No nome dos aquí presentes, no nome do pobo xudeu, e se se me permite, no nome dos homes civilizados de todas as nacións, vaia o meu saúdo a vós, os sobreviventes, e o meu recoñecemento pola vosa elección. Sodes testemuñas da brecha do pasado e guiades o camiño cara ao futuro. O escritor español Jorge Semprún, que foi detido pola Gestapo como membro da resistencia, sobreviviu a case dous anos de inferno en Buchenwald. Semprún atopou unha misión no mundo da posguerra precisamente no propio campo..., nunha pila de cadáveres de vítimas asasinadas da que brotaba o balbuceo dun xudeu, máis morto que vivo, empeñado en pronunciar "por quen?, en por si?" o Kadish, a inmemorial pregaria xudía polos defuntos. Na agonía dese xudeu anónimo atopou Semprún sentido á vida (...) En 1953, o Estado de Israel fundou Yad Vashem. Fíxoo para deixar constancia, documentar, investigar e facer oír a historia do Holocausto (...) Na morte dos caídos non hai consolo nin sentido... a menos que asumamos, medorentos de Deus, unha responsabilidade histórica: recompilar do fondo dos armarios e os caixóns as cartas, os obxectos, a creación intelectual, que expresan a identidade das vítimas que foron creados a imaxe e semellanza. Recuperar as faccións do seu rostro, anotar os seus nomes. Formar a xeracións de educadores para que ensinen como estudar o Holocausto, e como aprender del. E con todo iso fundar Yad Vashem, para proporcionar un escenario e dar forma á historia desta br
echa e á eclipse da luz na que o asasino asasinou, a vítima loitou pola supervivencia con humanidade, o veciño viu e calou e só uns poucos intentaron salvar. Eses poucos benfeitores das nacións do mundo puxeron a súa vida en perigo e ás veces a das súas familias, para garantir que na máis profunda escuridade brotasen algúns raios de luz. Eles son «os xustos entre as nacións», valedores da virtude polos que se acuñou un novo concepto na cultura da humanidade, entre os que topamos tamén a españois. Recordamos e conmemoramos os seus actos e saudámoslles. Ao estender a nosa man con humildade e agradecemento para recibir o premio Príncipe de Asturias da Concordia, embárganos a sensación dunha misión conxunta, expresión do crecente recoñecemento de que a memoria do Holocausto debe atopar o seu xusto lugar na cultura da humanidade. Neste premio achamos a vitoria da tolerancia sobre o racismo, do amor sobre o odio, do ben sobre o mal. Non só a maldade nazi histórica, específica e única, senón tamén a maldade que sobrevive e renóvase nos nosos tempos do antisemitismo, o racismo e a xenofobia, en todo o mundo. O noso mundo non pode xa tolerar nin sufrir, a comezos do século XXI, un xenocidio como o que está sucedendo estes días en Darfur. Ao decidir conceder a Yad Vashem o premio, a Fundación Príncipe de Asturias manifesta e proclama que a loita contra os que seguen o camiño dos nazis non compete unicamente a un organismo, a un pobo ou a unha relixión. Trátase dunha loita conxunta de toda a humanidade, na que Yad Vashem desempeña unha función primordial de vangarda. Deica pouco os meus compañeiros e eu volveremos a «o noso» monte, o monte da memoria, en Xerusalén. Nas nosas mans ostentaremos e mostraremos ante todos o premio que nos outorgaron. Volveremos a Israel reforzados pola esperanza de que a memoria do Holocausto segue calando, agora con maior vigor, na conciencia internacional, e grazas a isto, estamos máis preto de que se cumpran as palabras dos profetas: «E converterán as súas espadas en reixas de arado, e as súas lanzas en fouces; nación contra nación non alzará espada, nin se adestrarán máis para a guerra».
Comentarios