A minoría xudía na URSS

 
Sinagoga de Moscova


Por Ismael López Muñoz
EL PAÍS - 2 de maio de 1979 

Máis de dous millóns de xudeus son cidadáns da Unión Soviética. Todos os anos, milleiros deles obteñen o visado para abandonar definitivamente a URSS a grande maioría con destino a Israel. Mentres en Occidente cóntase que sofren discriminación e persecucións, a propaganda soviética esfórzase en demostrar o contrario. A recente posta en liberdade e posterior saída do país de sete xudeus que cumprían condenas por tentar secuestrar un avión en Leningrado, con obxecto de abandonar a Unión Soviética, pon de actualidade o controvertido tema de como viven os xudeus na URSS.
 
Maya Plisetskaia
«Os xudeus entraron na primavera, entraron na taiga e esta pareceu sentir a quente respiración de xente que quere vivir e traballar. Eles deixaron atrás 10.000 quilómetros de camiño e os antigos poboados nos que estaban confinados levando unha vida de fame e de miseria; venceron as seculares tradicións, a distancia e a taiga e construíronse un poboado no que viven e labran a terra»  Así naceu Birobidzzhan, a rexión autónoma dos hebreos soviéticos, e que o vindeiro día 7 celebrará o seu 45º aniversario. No Extremo Oriente, na zona do río Amur, nun territorio de 36.000 quilómetros cadrados, foise poboando unha rexión preparada para ser habitada por familias hebreas, onde a poboación actual é de algo máis de 200.000 habitantes. Nun lugar onde a vida é dura, os incentivos para os xudeus que desexen trasladarse até alí son importantes. Custéaselles a viaxe, asegúraselles o apartamento ou casa con horta e se lles gratifica con 10.000 rublos, máis dun millón de pesetas, non reembolsables por persoa.

O Estado soviético preocúpase de manter aquí unha rexión próspera e investiu no último quinquenio máis de 460 millóns de rublos. Sen dúbida, esta minoría hebrea vive aquí distinguida do resto dos seus correlixionarios repartidos por toda a Unión Soviética, que suman outros dous millóns.

Leonid Utiosov
Os xudeus crentes

«Eu, sen ningún tipo de presión, asegúrolle que os xudeus crentes da Unión Soviética gozamos de plena liberdade de conciencia. Ninguén nos impide orar nas nosas sinagogas e celebrar os nosos ritos relixiosos. En moitos templos hai mikuas, piscinas rituais para ablucións. O Exército soviético, durante a II Guerra Mundial, logrou salvar aos xudeus que vivían na fronteira oeste, se non terían sido moitas máis as execucións.» O rabino de Moscova, Yakov Fishman, aseguraba a EL PAIS que son independentes do Estado e que os xudeus crentes soviéticos celebran os seus ritos relixiosos en 180 sinagogas e decenas de tabernáculos espallados por toda a URSS. Entre a poboación de orixe hebrea o nivel de relixiosidade é moi desigual. O máis alto dáse entre os xudeus xeorxianos, de Bujara e montañeses. Existe case un cento de comunidades xudías e cada unha delas mantén a súa independencia. O rabino Fishman, de 65 anos, nacido en Ucraína, lamenta non poder ofrecernos o número de crentes que viven na Unión Soviética. «Non hai ningún tipo de estatísticas, pero o número medrou nos últimos dez anos» Mantéñense dignamente, segundo o rabino, con só as contribucións dos fieis, a venda de libros e calendarios.

Presenza cultural

Moscova é a segunda cidade do mundo, despois de Nova York, con maior poboación xudía, 300.000 persoas, cuxa influencia, como no resto do país, é moi importante, debido ao seu alto nivel intelectual. Os datos son concluíntes: os xudeus soviéticos, que constitúen menos do 1% da poboación da URSS, contan co 6% dos científicos, o 7% dos xuristas e o 11% dos artistas, escritores e xornalistas. Na Unión Soviética, onde de cada 10.000 habitantes 187 son estudantes de estudos superiores, os de orixe xudía eran, no último ano, 311, moitos máis que calquera outra nacionalidade da URSS. A súa gran achega ao progreso xeral da cultura soviética é obvio. Nunha lista interminable de nomes figuran escritores e poetas, como Ilia Ehrenburg, Samuel Marshak, Isaac Pabel, Vasili Grossman. A máis soada bailarina do ballet Bolshoi, Maya Plisetskaia; os realizadores de cinema Roman Karmen e Mijail Romm; o decano do jazz soviético, Leonid Utiosov, e o máis popular dos humoristas, Arkadi Raikin, tamén son xudeus.

David Dragunski
A participación política levou ao Consello de Ministros a homes como Veniamin Dimshits, vicepresidente, e a Lev Volodarski, xefe da Dirección Central de Estatísticas. Tamén son numerosos os militares de alto rango, como os, xenerais David Dragunski, Alexander Tsirlin, Shimon Krovoshein e Zinovi Kontsevoi.

Esta actividade demostrada en todas as esferas foi debidamente valorada e recompensada a niveis oficiais e máis de 340.000 xudeus foron condecorados con ordes e medallas, con numerosos títulos de Heroes da Unión Soviética ou Heroes do Traballo Socialista. A pesar de todo, o certo é que miles de xudeus solicitan ao ano o permiso para saír da URSS en dirección a Israel. En 1978,máis de 30.000 recibiron o visado, cifra que dobraba a do ano anterior e que será ampliada no ano en curso, con ser a minoría xudía igual en número á alemá, a cifra de soviéticos de orixe alemá que conseguiron o visado no pasado ano non pasou de 8.000.

Comentarios