Os xudeus durante a Revolución rusa

Por Peter Katz

Enlace Judio

A partir de 1863 chegou a Emancipación dos xudeus ao Imperio Ruso. Dez anos máis tarde había xa unha mocidade letrada e preparada que saía das universidades. Os outros, a maioría, quedaron nas aldeas ou shtétls.

Desde logo este proceso educativo, diferente á formación milenaria dos mozos xudeus nos Jedarim e nas Yeshivot, abarcaba maiormente a mozos de familias xudías que vivían nas cidades e que falaban ruso nas súas casas, porque xa os seus pais puideron estudar este idioma.

Para residir nalgunhas das cidades como San Petersburgo, a capital, os xudeus necesitaban un permiso de residencia. Había outras cidades con importante poboación xudía: Moscova, Odessa, Kiev e Minsk. Até en Bladivostok, no extremo oriente, vivían familias xudías que se dedicaban ao comercio de importación e exportación.

Os xudeus xa participaran na primeira Revolución de 1905, que fracasou. Un número moito maior de mozos universitarios e de idealistas que soñaban coa xustiza para todos, mesmo para os xudeus, alistáronse nos batallóns que León Trotsky, Lev Davidovich Bronstein, preparaba para o levantamento en San Petersburgo. Outros se uniron a grupos, aínda clandestinos, que traballaban e soñaban co gran cambio que ía producirse. Preparábase a segunda Revolución popular no mundo, despois da Revolución Francesa de 1789.

Os mozos xudeus que se uniron á Revolución, mozos desanimados, discriminados, moitas veces ninguneados, pero idealistas, estaban no seu elemento. Aquí si eran aceptados como iguais. Coñecemos os acontecementos históricos que fixeron que os alemáns, coa esperanza de quitarse de enriba ao formidable inimigo ruso, permitiron que o xefe nato dos revolucionarios, saíse nun tren selado desde o seu exilio en Zúric até Finlandia, que naquel momento era un territorio dominado polos rusos.

Poucos días máis tarde, Vladimir Lenin chegou á estación ferroviaria en San Petersburgo, onde era esperado. Foi recibido por unha multitude delirante e por todos os xefes da Revolución.

Lenin tiña o control sobre os seus partidarios, quen eran os Bolxeviques. Mentres os revolucionarios máis moderados, os Mencheviques, formaran un goberno provisional e tiñan o control da Duma, o Parlamento, rapidamente constituído.

Aínda existía e funcionaba a policía secreta, a “Ojrana”. Este corpo de represión e os Mencheviques trataban de diminuír a efectividade da Revolución popular. Os revolucionarios de Lenin estaban dispostos a realizar todos os sacrificios necesarios para obter a vitoria. Os xudeus eran de fiar. Varios xudeus foron nomeados para constituír unha nova forza de represión, a “Checa”, Comisión para a Seguridade do Estado, xa que pola súa procedencia cultural, eran “Yevrei”, eran confiables para o novo réxime. Este corpo chegou a ter 200 mil elementos en 1921 e era empregado polo goberno para reprimir calquera revolta.

Unha vez consolidado o poder da Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas e tras gañarlles as batallas ás tropas brancas, mobilizadas polos reaccionarios e apoiadas moitas veces por potencias estranxeiras, o inmenso país puido dedicarse á reconstrución e á produción de materias primas, así como aproveitar as súas terras fértiles para producir alimentos.

Vladimir Lenin, quen tratou de ser un gobernante xusto, senón un demócrata, o cal era imposible ante a inmensidade dos problemas que se presentaban, colocou o poder nun Politburó, máximo órgano executivo de goberno, dos cales varios eran xudeus. Grigori Zinóviev, Lev Kámenev, Lev Trotski e Nikolái Bujarin. En proporción ao seu número, isto era moi significativo. É interesante notar que en 1923, o Partido Comunista abriu unha sección “Yevsektzia” para atender asuntos xudeus.

Vladimir Lenin, o xefe da revolución, morreu en 1924 despois de instaurar unha nova política económica, sufrindo a Unión Soviética os desastrosos resultados da colectivización. A NEP, Novoya Economic Politik, substituiu a política anterior e introduciu un certo liberalismo e tolerou a propiedade privada, até certo punto.

Fíxose do poder, mediante artimañas e ameazas aos outros membros do Politburó, pondo a novos membros no executivo absoluto que era este órgano de goberno. Moi pronto o goberno converteuse nunha ditadura. Os xudeus, que xa sumaban máis de tres millóns, lembraban como tiveron que vivir no Imperio. A felicidade e os soños tecidos con motivo do inicio da Revolución. Lembraban as persecucións a mans dos cosacos de Bogdan Chmelnytsky, os Pogroms. sobretodo o de Kishinev en 1903. Estes actos sanguinarios producíronse entre 1890 e 1905. Moitos dos pais dos agora mozos revolucionarios xudeus, emigraron aos Estados Unidos, a Canadá e a Arxentina. Algúns idealistas volveron a Palestina.

Con Stalin no poder, con procesos levados a cabo por Procuradores instruídos de antemán sobre como e cando condenar aos reos. Moitos estaban xa condicionados para confesar. Algúns xudeus pensaban novamente en emigrar. Pero agora non era posible.

Até 1930 aínda era posible para algúns deles viaxar, co tren Transiberiano, vía Jarbin en China, e con moita sorte algúns deles chegaron a México, como a familia do arquitecto Valdimir Kaspé e os Albin.

Como conclusión, podemos dicir que os xudeus rusos viron á Revolución de 1917 como unha aurora. Entregáronse totalmente á nova vida. Temporalmente foron aceptados e condecorados, xa sexa como loitadores políticos, soldados heróicos ou científicos que recibiron un Premio Lenin ou un Premio Stalin, e algúns un Premio Nobel. Despois veu a desilusión, moitos mortos, xa sexa polas “Sonder Abteilungen” en Ucraína e en Belarus, nos Gulags de Siberia, ou simplemente ante un pelotón de fusilamento. Non cabe dúbida que a Revolución Rusa marcounos como xudeus. E como noutras etapas da nosa historia, achegamos algo.