Shlomo Ben-Ami, ex ministro de Asuntos Exteriores de Israel e dirixente laborista, concedeu unha sempre interesante entrevista en exclusiva ao xornal dixital catalán Singular, para analizar os últimos acontecementos do conflito entre palestinos e israelís, e tamén o devir dos pobos xudeu e catalán.
Unha entrevista de Mireia Giné
Que relación hai hoxe entre Israel e Gaza tras a tregua?
É o receso entre dúas guerras, o normal. Non hai relación. Pero que conste que tampouco hai crise humanitaria, non houbo en ningún momento.
Seguen lanzando foguetes sobre as poboacións israelís próximas á franxa?
Non, neste momento non, porque terminou a guerra. Se non abres unha canle política e o único que fai cada un é rearmarse e rearmarse, ao final disparas. Cando nun teatro hai unha pistola, alguén acaba disparando. Por iso, o importante é abrir unha canle política. Hai que dicir que ultimamente con Hamas estase a notar algo interesante. Agora o líder fala constantemente da solución entre os dous Estados, e isto é unha novidade. De feito, persoalmente, desde o principio, sempre pensei que non hai que descartar Hamas como un interlocutor nas negociacións.
A defensa da cultura, das tradicións e unha mentalidade aberta son dous aspectos en común, entre xudeus e cataláns?
Israel construíu a súa independencia sobre a base do renacemento do idioma e da cultura. Os que nos ven desde fóra vennos como unha sociedade de colonos, de militares e de ortodoxos con tirabuzons, pero Israel é un dos países máis enerxéticos e vibrantes que existen, e cunha actividade cultural e académica impresionante. É o país do mundo que máis inviste en investigación e desenvolvemento per capita. A capacidade de innovación de Israel é imparable. Pero todo o mundo venos desde outro punto de vista ...
Catalunya tamén ve a Israel de forma errónea?
Non, Catalunya non. Cando estaba Jordi Pujol como president da Generalitat, incluso a esquerda catalá víanos ben. Catalunya desenvolveu a súa personalidade ao longo dos anos a través da grande capacidade da súa sociedade, que non vén de hai dous días, senón xa desde o modernismo. Só hai que ver a arquitectura, a arte e a literatura catalá. Aquí tedes algo semellante a nós: un idioma minorizado. A creatividade israelí é en hebreo. Iso si, alí temos un Premio Nobel de literatura (Shmuel Yosef Agnon) (ri).
Que opinión ten do proceso soberanista catalán?
Ultimamente estou a ver que os cataláns queren traducir esta personalidade nunha identidade política diferente á actual. Pero xa veremos como se desenvolve todo isto ...
Se Catalunya acada un Estado independente de España, Israel apoiará?
Non podemos intervir, porque é unha cuestión interna española. Pero se nalgún momento Catalunya se converte nun Estado, pois entón... (ri).
De momento, con todo, gran parte da actividade económica de Israel en España pasa por Catalunya ...
Si, si, é verdade, pero isto é así desde sempre.
A pesar das boas relacións, non hai consulado en Barcelona. Hai que mellorar a presenza en Catalunya?
Hai uns anos si que había. Se agora non está, é por razóns económicas.
As relacións entre Israel e o goberno español cambiaron moito desde que vostede deixou o cargo de ministro?
Melloraron. Cando eu era embaixador en España acababan de establecer as primeiras relacións e a sensibilidade era moi alta. Hoxe as relacións continúan a bo ritmo. Agora ben, o mellor que pode pasar respecto das relacións entre dous países é que non sexan noticia. Cando eu estaba alí non se paraba de falar e, en cambio hoxe, xa non é noticia e iso é bo.
Cre que en Catalunya hai moito antisemitismo na esquerda? Por que?
É un tema complexo. Temos a tendencia, frecuentemente, de identificar antiisraelismo con antisemitismo, e poida que sexan dúas cousas diferentes. É perfectamente lexítimo criticar as políticas do Estado de Israel, e o antisemitismo é outro tema. Hai moitos israelís que ven a crítica a Israel como unha especie de antisemitismo politicamente correcto. Por que? Porque se basea en algo que todo o mundo acepta. O problema palestino é importante, serio, pero sen dúbida, comparado con outros conflitos do mundo, atrae moita máis atención internacional.
E iso por que?
A Biblia. Para que unha historia mediática teña un eco tan grande como o noso, debe formar parte de algo máis grande na memoria, e esta cousa máis grande é o pobo xudeu, a literatura relixiosa, Xerusalén como Terra Santa, o complexo de culpabilidade que Occidente ten co Holocausto ... Todas estas cuestións están alí. Eu sempre lles digo aos palestinos: "Equivocádesvos se pensades que o mundo se interesa por vós". É o fenómeno xudeu o que atrae. Se os palestinos agora estivesen baixo dominio xordano, seguramente non serían noticia.
Os asentamentos en Cisxordania (ou Judea e Samaria), que os palestinos atribúen a políticas do Estado de Israel, son motivo de pugna. Israel debería deter a expansión das denominadas colonias como xesto de boa vontade?
Si, eu creo que si. É importante, non só como xesto de boa vontade, senón porque é unha política que mina a confianza entre israelís e palestinos. Non axuda nada e menos cando se trata de asentamentos no corazón dos territorios e non aqueles que están enganchados á liña verde. Os asentamentos crean enormes problemas á comunidade internacional e son un comportamento ilegal.
Israel freou durante dez meses a construción dentro dos asentamentos como demanda de Palestina para volver negociar. Os asentamentos en si, son un obstáculo para alcanzar a paz?
É unha pregunta complicada. A resposta automática debería ser si, pero de feito non foi así. Os dous gobernos que máis se achegaron a un acordo final cos palestinos, foron o de Ehud Barak e o goberno de Ehud Olmert, e estaban preto dun acordo construíndo asentamentos. A cuestión, francamente, non son os asentamentos, senón cal é cor política do primeiro ministro.
Que quere dicir?.
É dicir, a cuestión é se o primeiro ministro constrúe asentamentos simplemente para manter a súa coalición, pero no fondo el ten a intención de chegar a un acordo e ao final desmantelalos. O que é unha tolemia: por que construílos para logo destruílos? Pero este é o problema da disfunción do sistema político israelí. Neste caso, os asentamentos non son un obstáculo.
E así, segundo vostede, cando o son?
Cando se trata dun goberno que é de dereitas, que non ten ningunha intención de chegar a un acordo. Neste caso crear un asentamento si se traduce en frear e bloquear a posibilidade de atopar unha solución entre os dous Estados.
Se foran definidas as fronteiras entre Israel e o futuro Estado palestino, reduciríanse moitos problemas?
As fronteiras deberán ser por forza as do 1967. En todo o que agora está construído está no outro lado, haberá posibilidade de intercambiar territorios, pero non o poderás intercambiar cando se trata de asentamentos que non están na liña verde. Cando están enganchados a esta liña, pódelos converter en parte de Israel e dar aos palestinos uns territorios equivalentes a cambio. Pero cando están no corazón de Judea e Samaria? Non podes.
Entón, cal é a solución?
Non construír no corazóns dos territorios.
Comentarios