Por Fernando Mires
Israel en Linea - 11.06.2014
A semana pasada constituíuse na Autoridade Palestina (AP) o Goberno de unidade nacional apoiado por Al Fatah e Hamás despois de sete anos dunha loita fratricida que debilitaba seriamente a súa causa. Non se trata dun amor repentino senón de que a fraxilidade de ambos forzounso a unha aproximación.
Al Fatah, en Cisxordania, anda aos tumbos porque as negociacións con Israel non só non progresan senón que, ademais, o Goberno israelí continúa coa súa política de construción de asentamentos nos territorios ocupados desde 1967. A política de asentamentos forma parte dun propósito deliberado de quen aínda pensa que Xudea e Samaria son terras que Deus concedeu ao pobo xudeu.
Como consecuencia, o presidente da AP, Mahmud Abbás, ten problemas para explicar á súa xente unha política de certa moderación que non produce froitos visibles e iso debilítao. Pola súa banda Hamás, que controla Gaza, está cada día máis illado internacionalmente por pretender a destrución de Israel, o que levou a europeos e norteamericanos a consideralo unha organización terrorista. Ademais, o golpe de estado en Exipto, e a consecuente ilegalización dos Irmáns Musulmáns, deixárono sen o seu principal mentor internacional e sen os túneles clandestinos que permitían o contrabando de armas e de produtos que o bloqueo israelí impide que cheguen por vías convencionais.
De maneira que un estado de debilidade mutuo e o realismo político forzaron o achegamento entre faccións palestinas que se relacionan ao conflito de maneira moi diferente. O Goberno israelí anunciou o cesamento das negociacions, a construción doutras 1.500 vivendas novas en asentamentos de Cisxordania e barrios de Xerusalén Este, e que non recoñecerá a un Goberno apoiado por Hamás. Un verdadeiro agasallo para os intransixentes.
Os norteamericanos foron máis cautos e esperan ver como se comporta o novo Executivo cuxas funcións máis sensibles - presidencia, primeiro ministro, Exteriores e Interior - seguen en mans de Al Fatah. Despois de 67 anos desde a creación de Israel e despois de 47 da derrota árabe na Guerra do Seis Días, o Estado xudeu segue ocupando territorios e os árabes - con excepción de Xordania e Exipto - seguen negándose a recoñecerlle o dereito a existir.
Outros, como os musulmáns iranianos ou a organización terrorista libanesa Hezbolláh, chámano «entidade sionista» e aspiran á súa destrución. É este escenario non hai maneira de que avance ningún proceso negociador por máis sinceros que sexan os esforzos da comunidade internacional, que leva anos tentándoo en balde. O propio Obama saíu escaldado durante o seu primeiro mandato e John Kerry, o seu secretario de Estado, tentouno tamén durante o recente ano. O último esforzo fíxoo o Papa Francisco, que acaba de visitar Israel e a AP; depositou unha ofrenda floral na tumba do ideólogo sionista, Theodor Herlz, oro no Muro dos Lamentos e no valado de separación construído para evitar atentados terroristas.
As partes enfrontadas desde hai décadas necesitan empuxe, apoio e garantías internacionais para avanzar. Soas nunca lograrán pechar as enormes feridas nin minorar os odios e as desconfianzas existentes. Ademais, os negociadores de ambos os bandos ven coartados por sectores ultranacionalistas das súas respectivas opinións públicas que os acusan de traidores á menor concesión que propoñen. E é sabido que sen cesións non haberá acordo posible. O que sobra é medo; o que falta é xenerosidade e vontade política para avanzar nun camiño que todos coñecen: dous Estados para dúas nacións, un estado xudeu e outro palestino, dentro de fronteiras recoñecidas e seguras; respecto das fronteiras de 1967 con axustes feitos de común acordo; división de Xerusalén con acceso recíproco aos respectivos lugares sacros; garantías de seguridade para ambos e en especial para Israel, rodeado de inestables países árabes mergullados en serias crises políticas, económicas e sociais; trato xusto da cuestión dos refuxiados. Nada que non se saiba e que aínda non se debateu.
O tramo final da presidencia Obama pode dar maior liberdade de acción e maior capacidade de presión aínda que non lle axude na súa tarefa a percepción dun liderado norteamericano débil cando se trata de dar garantías de seguridade. Pero ambos, israelís e palestinos, están condenados a entenderse. Non só está en xogo a viabilidade dun Estado israelí xudeu e democrático senón que dentro varias décadas pasarían moitas cousas no mundo pero Israel e Palestina seguirán tendo que vivir xuntos nese pedacito de terra que lles tocou compartir. Non resulta demasiado intelixente insultar durante tanto tempo á historia e á xeografía.
Comentarios