Por Jaime Einstein
En setembro de 1938 as grandes potencias mundiais reuníronse en Múnic para discutir unha crise fomentada por Adolf Hitler coa única democracia existente no centro de Europa, Checoslovaquia.
Checoslovaquia, creada despois do colapso do Imperio Austro-Húngaro ao terminar a Primeira Guerra Mundial, era un Estado plurinacional e democrático. Dentro das súas fronteiras vivían uns 3 millóns de alemáns étnicos, que gozaban de cidadanía checoslovaca e de representación no Parlamento de Praga. Todos os veciños de Checoslovaquia eran ditaduras de dereitas, simpatizantes ideolóxicamente da Italia fascista e da Alemaña nazi. Varios destes veciños tiñan reclamacións territoriais e étnicas contra a democracia checa, pero estaban disuadidos a facelas valer debido a que Praga posuía un dos Exércitos máis eficientes e ben armados da zona. Ademais, os checoslovacos tiñan unha alianza con Francia, que á súa vez era aliada do Reino Unido.
Hitler, que organizou aos alemáns de Checoslovaquia nun forte partido nazi local, inventouse unha entidade étnica ficticia, os sudetes alemáns, e estes comezaron unha campaña a favor de reunificarse cos seus irmáns xermanos en Alemaña e Austria (esta última xa fora anexionada ao Reich nazi).
Checoslovaquia e o seu presidente, Edvard Benes, amparados nas súas forzas armadas e as súas alianzas occidentais, rexeitaron ceder ante as presións xermanas. Non ían conceder un chisco do seu territorio ou da súa soberanía nacional.
A defensa de todo o país dependía das fortificaciones fronteirizas cos nazis: ceder eses territorios deixaría ao país inerme e causaría o seu desmembramiento.
As forzas de seguridade checas mobilizáronse contra os sudetes axitadores, moitos dos cales foron detidos. Entón Hitler ameazou con invadir Checoslovaquia para "protexer os lexítimos intereses dos oprimidos alemáns sudetes".
Os xenerais alemáns estaban consternados ante esas ameazas, xa que sabían que Alemaña aínda non estaba lista para unha guerra mundial, que era o que desencadearía o conflito, tendo en conta da alianza entre Praga e París. É máis, as propias forzas armadas checoslovacas representasen un forte desafío a Alemaña. Non hai dúbida de que, finalmente, os nazis triunfarían se invadisen ao seu veciño democrático, pero non sería un paseo. Os tanques checoslovacos eran mellores que os alemáns, e a forza aérea de Praga era eficiente e moderna.
As potencias occidentais, o Reino Unido e Francia, aínda que máis fortes que o Estado nazi, estaban aterrorizadas ante a idea de ser arrastradas a outra guerra mundial. As horripilantes perdas causadas pola primeira e a aínda imperante crise económica mundial servían de motivación para tratar de tranquilizar ao dinámico e rexurdinte xigante teutón. Hitler era un excelente xogador de póker político e un matón por excelencia. Ninguén facía mellores farois que o Führer.
Amedrentado, o premier británico, Neville Chamberlain, reuniuse co seu colega galo, Daladier, e acordaron en reunirse coa Alemaña nazi e a Italia de Mussolini en Múnic. Checoslovaquia nin sequera foi convidada a ese cumio, na que se decidiría o seu futuro.
Checoslovaquia foi vilmente traizoada en Múnic. Os seus aliados anglo-franceses cederon ante todas as demandas de Hitler e acordaron que as zonas sudetes serían cedidas aos nazis, en nome do dereito á autodeterminación dos seus habitantes xermanos. Chamberlain regresou a Londres cun paraugas nunha man e na outra o papeliño no que Hitler comprometíase a cesar nas súas ambicións expansionistas. O apaciguador británico declarou: "Peace in our time" (Paz no noso tempo).
As intencións pacíficas de Alemaña e Italia lucían ben claro en España. A Guerra Civil aínda seguía derramando sangue por toda a Península. A Lexión Cóndor nazi e o Exército de Mussolini continuaban as súas operacións militares contra unha República española que colapsaba, sen axuda das democracias.
A república checoslovaca tiña dúas opcións, ambas terribles. Podía negarse a aceptar o ditado de Múnic e resistir polas armas contra unha segura invasión nazi ou claudicar ante a presión internacional e contemplar a destrución do seu país.
O traizoado presidente Benes sabía perfectamente que o seu país tería que loitar só, sen aliados. Hitler usou as súas conexións co partido nacionalista eslovaco en Bratislava, naquel momento dirixido por un fascista, monseñor Tiso, para provocar a secesión de Eslovaquia, como Estado independente aliado de Alemaña. Polonia e Hungría dispúñanse a cortar saborosas lascas do seu desafortunado veciño.
Benes renunciou e marchouse ao exilio. Checoslovaquia deixou de existir. Menos dun ano máis tarde, Hitler esqueceuse do papeliño asinado con Chamberlain, invadiu Polonia e comezou a Segunda Guerra Mundial.
Que ten que ver o lamentable acordo de Múnic de 1938 co cumio de Xenebra, entre Irán, os EEUU, o Reino Unido, Francia, Rusia, a Unión Europea e Alemaña? Pois moito máis do que parece a primeira ollada.
Tanto na Europa Central dos anos 30 do século pasado como no Oriente Medio dos nosos días, só vemos unha entidade democrática: Checoslovaquia e Israel, respectivamente. Ambos países compartiron a mala sorte de estar rodeados de ditaduras expansionistas e famentas de poder. Ambos tiveron que enfrontar o reto de convivir con ideoloxías totalitarias, opresoras e asasinas: o nazismo alemán e o islamismo. E hoxe do mesmo xeito que hai 80 anos o mundo está sumido nunha depresión económica e as democracias teñen líderes claudicantes e apaciguadores.
Ninguén estaba disposto a chamar ao pan, pan, e ao viño, viño. Hitler e Mussolini eran amplamente admirados por numerosos intelectuais e movementos populistas en case todo o mundo civilizado. Os que non admiraban aos ditadores da dereita admiraban ao igualmente asasino e sanguento Stalin, que mataba os seus millóns de concidadáns no paraíso do proletariado que era a URSS. Moi poucos europeos sentían afinidade pola illada democracia checoslovaca.
O totalitarismo era visto como o futuro. A democracia era considerada caduca e aberrante. Calquera parecido coa simpatía da progresía occidental de hoxe día polos movementos islamitas non é pura coincidencia. O paralelo entre o crecemento masivo dos grupos populistas en Europa e os EEUU hoxe día e os puxantes partidos fascistas da década dos 30 do século pasado tampouco é casual.
Motivado polo seu afán expansionista, Hitler creou unha etnia inexistente: os alemáns sudetes. Esta creación ficticia tiña un propósito: liquidar a democracia checoslovaca. Calquera parecido entre este procreder hitleriano e a súbita aparición dun pobo árabe palestino despois da Guerra do Seis Días (1967) tampouco é unha coincidencia. Xa o dicía o sabio Salomón: non hai nada novo baixo o sol.
No noso flamante século, o tristemente lembrado Mr. Chamberlain tense reencarnado no secretario de Estado dos EEUU, John Kerry (sen o paraugas, que saibamos). Este adiñeirado cabaleiro de Massachusetts aparentemente considera que chegou o momento de forzar ao moi molesto Estado de Israel a chegar a un "acordo de paz" cos sudetes de hoxe día, os árabes palestinos. No seu afán por liquidar este gravísimo problema, o señor Kerry fai a vista gorda aos masacres da guerra civil en Siria, que en só dous anos causaron máis mortes e destrución que todas as guerras árabe-israelís desde 1948. O arrogante patricio de Nova Inglaterra tamén decide ignorar o auxe do islamismo asasino e fanático, que está a afectar a todos os continentes salvo á Antártida, polo menos até agora.
Na súa procura cega dun Premio Nóbel da Paz, Kerry está disposto a sacrificar todos os lexítimos intereses de seguridade do seu suposto aliado democrático.
Na visión mundial de Kerry, hai un insignificante problema adicional no Medio Oriente, á parte da existencia dunha democracia xudía, que tanto incomoda aos seus pacíficos veciños árabes: a marcha galopante do Imperio Persa dos aiatolás cara á adquisición dun arsenal nuclear.
Lembremos que os aiatolás dixeron, sen pelos na lingua, que a misión da República Islámica de Irán é liquidar o cancro sionista (léase, o Estado de Israel). Lembremos tamén que Irán, un dos grandes produtores de petróleo do mundo, necesita enerxía nuclear para producir electricidade como eu necesito seis dedos nos pés ou tres fosas nasais. En fin, igual que Hitler anunciou claramente no seu Mein Kampf que o seu movemento liquidaría aos xudeus e ocuparía todo o leste europeo, os aiatolás (e todos os islamitas, sexamos xustos con eles) nunca ocultaron o seu desexo de liquidar ao Estado e ao pobo xudeus e establecer o califato universal.
Tras longas e infrutuosas guerras en Iraq e Afganistán, Occidente está canso de enfrontamentos con islamitas. Chegou a hora de probar a fórmula Chamberlain, o apaciguamiento. Irán ten un novo presidente, e o home até sabe sorrir: fagamos as paces cos aiatolás. No occipucio de Kerry debe de existir a certeza de que os mísiles iranianos non teñen o alcance suficiente para desarreglar calquera das súas mansións en Massachusetts, ou a súa town-house en Boston, así que, hai algo que perder?
No canto de en Múnic, a reunión do noso século leva a cabo en Xenebra. Igual que en 1938, exclúese ao principal afectado. Checoslovaquia quedaba marxinada das discusións onde se decidiría o seu destino e Israel queda excluído das conferencias en Xenebra. Todos parecen encantados cos sorrisos iranianos. Lady Ashton, da Unión Europea, está tan enfeitizada do seu colega iraniano, que até está disposta a porse un chador de luxo. Cantas concesións estamos dispostos a dar a Teherán, para que no canto de facer as bombas mañá, as fagan de aquí a dous días?
Por sorte, monsieur Daladier non parece haberse reencarnado no representante francés en Xenebra. Aparentemente, os franceses redescubriron a súa espiña dorsal e bloquearon o acordo tan ansiado por Mr. Kerry. Viva a France!
Como epílogo a esta triste historia, lembremos que:
1. Kerry non se deu por vencido: as conversas de Xenebra renovaranse a finais deste mes.
2. Benjamín Netanyahu e Edvard Benes non se parecen en nada. Bibi non é santo da miña devoción en absoluto, pero non teño a menor dúbida de que el saberá que a defensa de Israel é responsabilidade de nosas propias forzas, e non dos nosos aliados. Xa o dixo Ariel Sharón no seu momento: Israel non é Checoslovaquia.
3. Cando Checoslovaquia foi liberada dos nazis, en 1945, Praga expulsou pola forza aos 3 millóns de sudetes alemáns do seu territorio. A regra xeral no mundo sempre foi: "Se empezas unha guerra e tes o mal tino de perdela, poi se fodes como Herodes". Non se volveu a falar do problema dos refuxiados sudetes alemán.
Comentarios