Por Andrés Pavón*
Na
súa máis recente novela O cemiterio de
Praga, Umberto Eco describe cómo un espía ao servizo de sí mesmo, un grupo
de escritores fracasados e algún axitador crean un documento falso que chega a
converterse en dogma de fe para distintos grupos políticos e relixiosos. Dito
documento recollía os discursos ficticios dunha xuntanza tamén ficticia, nocturna
e secreta na citada necrópole na que rabinos de toda Europa planifican o xeito
en que os xudeus traballarán arredor de 100 anos para chegar a dominar o mundo
para sempre. Compre decir que dita xuntanza non ten lugar nunha data concreta
senon que o autor de tal invención vaina desenrolando e modificando ao longo
duns vintecinco anos na segunda metade do século XIX.
Aínda
que estivo rodeada de polémica, o esencial é que na novela Eco reflicte un
movemento que realmente se estaba a dar en Europa e que pretendía crear unha
corrente de opinión contraria ao pobo xudeu culpabilizándoo dos males que
aqueixaban ás sociedades e atribuíndolle un perverso plan para acabar coa
moral, a relixión e o pensamento occidental. Na vida real, eses movementos
culminaron nos tristemente famosos Protocolos dos Sabios de Sión.
Algo
despois de que se perpetraran os Protocolos, Houston Stewart Chamberlain
escribía Os Fundamentos do Século XIX, no que xa falaba da supremacía xermánica e da necesidade de
“facer algo” cos xudeus. E en 1890 o infausto Theodor Fritsch chegaba a
deputado no Reichstag polo Partido Antisemita. Tanto os Protocolos como os
Fundamentos ou os escritos de Fritsch introducían unha novidade respecto do
tradicional antisemitismo europeo: falaban dos xudeus como perigosos
conspiradores, arribistas e contaminadores da pureza racial. Ata entón, as
críticas ían máis encamiñadas a imaxinarios sacrificios rituais de nenos
cristianos ou ao sempiterno deicidio de Cristo.
O
resultado das presuntas conspiracións inventadas nesas obras non foi o dominio
xudeu do mundo, senon as cámaras de gas.
Creo
que nesta data de lembranza da Shoah, convén repasar aqueles antecedentes e ter
moi presente que a furia asasina antisemita non se xenerou nos doce anos de
goberno de Adolf Hitler. Levaba case cen anos cociñándose e aínda que a
capitaneou Alemania, contou con moitos colaboradores de palabra, obra e
omisión…
Nestes
tempos de crise nos que quedou claro que o aire non se come, corremos o risco
de que volvan aparecer teóricos do complot xudeu como explicación de tódolos
males. “Iniciativas” como as da Librería Europa ou as páxinas web Stormfront e
Metapedia son vistas aínda con recelo ou ata mofa pola maioría da
sociedade…pero non esquezamos que Hitler deu os seus primeiros mítines ante
pouco máis de dez persoas.
Pode
que Chamberlain, Fritsch ou Heydrich sonen a moi antigo. Pero o odio que os
“inspirou” a eles segue vivo nalgures e disposto a estoupar. E a lembranza da
Shoah cada ano por estas datas é o mellor medio para que ese odio desapareza
algún día ou, cando menos, siga soterrado outros doce meses.
Comentarios