HAARETZ - 20.08.2012
O ex ministro de Xustiza e quen fora lider do Meretz, Yossi Beilin, advirte contra unha «guerra non sionista». O arquitecto intelectual do movemento pola paz, di que o medo por Iran que impón Netanyahu pon a todos en perigo e pide unha campaña pública contra un ataque israelí.
Yossi Beilin é unha persoa moi calada. Con todo, é unha das que máis influenciou nas nosas vidas. Ningún ministro de alto rango tivo maior impacto sobre outro calquera primeiro ministro.
Como arquitecto intelectual, diplomático e empresario adulto e responsable do movemento pola paz, trouxo ao mundo os Acordos de Oslo, o Acordo Beilin-Abu Mazen e a Iniciativa de Xenebra. Logo, a realidade de Oriente Medio rexeitou o camiño da paz que propuxo e Beilin retirouse da escena política. Durante os últimos anos estivo traballando cun grupo empresarial que fai convenios económicos e cuxo obxectivo é a paz en Oriente Medio.
Pero nos últimos meses véselle preocupado; diría moi preocupado. O que preocupa a este ex secretario de Gabinete, ex vicecanciller e ex ministro de Xustiza non é a bomba nuclear iraniana. O que lle preocupa é o posible bombardeo israelí a Irán.
Na súa oficina de Herzlía Pituaj, preto de Tel Aviv, un Beilin vestido de negro dáme as súas respostas ao que expresaba nesta columna a semana pasada alguén que toma decisións de alto nivel.
O primeiro argumento que nos leva agora cara á guerra é que Irán é unha ameaza existencial para Israel, dígolle a Beilin: Certo ou non? Acepta este argumento?
«Irán é un Estado cun réxime moi problematico que promove unha ideoloxía extremista por medio da violencia e o terror», responde o arquitecto de Oslo. «Se obtén armas nucleares, a súa situación en Oriente Medio estará moi fortalecida. Podería encher parte do baleiro deixado pola partida dos estadounidenses de Afganistán e Iraq». «Converteríase nun centro de poder, e algúns países árabes desexan identificarse con eles debido precisamente ao seu poder, e porque logrou facer fronte a Occidente póndose de pe fronte a el. Mesmo é posible que Irán se converta nun membro non árabe da liga Árabe. A consecuencia destes esforzos dos elementos extremistas no mundo árabe será a prevención de acordos de paz con Israel». «Tamén pode haber casos de ameazas de usar armas nucleares. Así que un Irán nuclear é un asunto certamente moi perigoso e serio. Un Irán nuclear é un gran perigo. Pero non; non podemos aceptar que este perigo é un perigo existencial. Un Irán nuclear non é un perigo existencial. Débese evitar dicir - do mesmo xeito que o terrorismo palestino- que é o fin do proxecto sionista». «Pero o primeiro ministro israelí, Benxamín Netanyahu, di que estamos na mesma situación que en 1938 - en referencia aos xudeus en Alemaña nese ano - e agrega que a combinación dun réxime terrorista con armas non convencionais resultará catastrófico; que se non detemos aos iranianos agora antes de dotarse de armas nucleares, poderían utilizar eses armamentos directamente contra Israel. Un bo día, unha bomba atómica podería explotar en Tel Aviv». Netanyahu e eu estivemos falando deste tema desde hai anos». Beilin dime: «Pódolles dicir que está a ser completamente sincero. Isto non é un truco deseñado como desviación doutros temas. Isto non é unha especie de xogo intelixente. Netanyahu cre firmemente que se os iranianos obteñen unha bomba nuclear vana a lanzar contra nós. Por tanto, como el o ve, xustifica calquera acción que poida evitar este perigo. Tamén hai xustificación para case calquera custo de calquera acción. Desde o punto de vista dun líder que pensa como Netanyahu, sería unha irresponsabilidade non atacar. O perigo é tan grande que nega calquera consideración contraria». «Debo dicir que o argumento de 1938 me desorienta. Creo que é infundado. O risco de que os iranianos deixen caer unha bomba atómica sobre Israel é pequeno. O risco do uso de armas nucleares é baixo. Cando se chega a esta situación, as persoas en Teherán non son unha banda de lunáticos. Si; o liderado iraniano é extremista, pero non é irracional. É conciente das implicancias de tal acto, que non foi cometido por calquera outro país desde 1945. Sería o fin para eles. Serían borrados da face da terra. Unha nación cunha cultura milenaria que existiu desde fai miles de anos deixaría de existir. Por que Israel pasou décadas construíndo unha imaxe de disuasión? Só para que poida facer fronte a esta ameaza sen verse obrigado a tomar medidas extremas na súa contra. Pero Netanyahu está a actuar coma se a disuasión israelí non exitiera. Non vou menosprezar. El non é incapaz e desde logo non está tolo ou é ningún mesiánico. Pero o primeiro ministro é evidentemente unha persoa ansiosa. O seu nivel de ansiedade é moito maior do que se debería esperar dun líder nacional. Polo xeral, a ansiedade trae irresponsabilidade; mesmo podería provocar unha guerra».
O segundo argumento que nos leva cara á guerra, dígolle a Beilin, é que Estados Unidos non vai deter a Irán. Todo o mundo está de acordo en que sería preferible que a maior superpotencia do mundo asumise o reto nuclear chiíta. Con todo, a avaliación do primeiro ministro, e talvez tamén a do seu ministro de Defensa, Ehud Barak, é que a superpotencia non o fará. A probabilidade de que unha operación militar estadounidense é practicamente nula. Por tanto Israel non ten outra opción para salvarse que arranxarse por se mesmo.
«Esta ansiedade de Bibi é tamén esaxerada», di Beilin de maneira elocuente. «Está a dicir que o noso maior aliado está a enganarnos. El pensa que o compromiso explícito do presidente estadounidense para impedir que Irán obteña armas nucleares non vale moito. Non estou de acordo. En primeiro lugar, os estadounidenses tomaron un compromiso vinculante. Máis aló diso, teñen un interese na prevención da propagación de armas nucleares e a radicalización en Oriente Medio e na defensa dos seus aliados no Golfo e Israel».
«Espero que o que trataremos de facer no próximo ano é chegar a un acordo razoable cos iranianos de que podamos convivir. Pero se os eles rexeitan a oferta, a posibilidade de que Estados Unidos use a forza contra as instalacións nucleares de Irán é bastante alta. Creo que é moi superior ao 50% de probabilidades. Así que non hai xustificación para levar a cabo agora unha operación israelí abrupta e apresurada. Non hai certeza absoluta de que os iranianos están a empezar a fabricar armas nucleares, e non hai ningunha base para dicir que os americanos non usarán a forza contra eles».
Eu digo que o terceiro argumento que nos leva cara á guerra é o argumento sionista.
«Netanyahu e Barak din que un Estado soberano non pode pór o seu futuro en mans doutro país. Por tanto, consideran que é un deber de Israel atacar mentres aínda poida facelo. En primeiro lugar, por que os xudeus están reunidos neste país? Porque os xudeus non queren depender doutros, senón máis ben determinar o seu destino coas súas propias mans. Por tanto a opción no seu efecto é a acción e non a inacción».
Yossi Beilin perde a súa famosa calma, e así se expresa:
«Eu estou en contra dun ataque a Irán agora, xa que podería custar vidas humanas en Israel e podería custar vidas humanas no mundo xudeu e podería causar danos económicos moi duros. Pero a miña principal obxección deriva de razóns sionistas. Cando unha persoa que di que estamos en Berlin de 1938, que está a dicir en realidade? Toma as túas maletas e vaite. Se estamos en Berlín de 1938, non ten ningún sentido ficar aquí. Non teño ningunha razón de criar aos meus netos aquí. Isto é algo que non podemos aceptar. Este tipo de declaracións dáme calafríos».
«Netanyahu aparentemente non entende iso; pero a súa posición é a posición máis antisionista que se pode afirmar. Se o que di Netanyahu é correcto, Herzl estaba equivocado. Os xudeus congregáronse aquí para ter un refuxio seguro. Pero se estes xudeus están ante un perigo mortal porque algúns dos seus veciños teñen unha arma destrutiva terminal, só hai unha conclusión: débense dispersar; débense dispersar inmediatamente».
«Porque eu nacín aquí e porque os meus pais fixéronme un sionista, non podo aceptar este argumento. Paréceme inconcibible que todo foi un erro. Eu creo neste país e non que teñamos que vivir como unha sociedade con respostas rápidas que se acude a elas nun dicir amén co fin de evitar unha ameaza afastada. Si; hai perigos e ameazas. Pero temos que lidar con eles de maneira intelixente e con moderación e confianza en nós mesmos. Para min iso é o sionismo. É a antitesis total do que Netanyahu está a propor».
Digo eu. Pero é moi posible que a guerra está á vista de todos os xeitos. Netanyahu e Barak van ler o que di, pero non van estar de acordo. Que vai facer? Non cre que é o seu deber e o deber doutros israelís con legimitización internacional apelar ao presidente norteamericano, Barack Obama, para previr un desastre? Non lle parece que só un compromiso inmediato, o americano, pode impedir un estalido de guerra con Irán?
«A falta de confianza entre Netanyahu e Obama manterase mesmo se o presidente promételle ao primeiro ministro o seu compromiso cara a cara», di Beilin. «Así que o que se necesita é a diplomacia pública. Os estadounidenses necesitan subir unha oitava e usar palabras que non utilizaron aínda para facer fronte á opinión pública israelí. Teñen que ser máis claras e cun son máis diífano da que tiñan até agora. Desde que Estados Unidos teme unha inminente operación israelí, debería facer unha declaración que o comprometa a tomar medidas contra Irán cando chegue o momento e non deixar lugar a dúbidas».
Apoia unha campaña pública en contra dun ataque contra Irán?
«Durante xeracións estivemos dicindo que o Exército está para defender á cidadanía e por tanto o prezo que ten que pagar en tempo de guerra é lexítimo», di Beilin. «Pero hoxe Netanyahu e Barak están a dicir algo novo. Sinalan que van enviar agora civís ao campo de batalla co fin de evitar a morte de civís no futuro. O público debe reaccionar ante esta declaración. Civís israelís teñen o dereito de dicir non nos sacrificaremos polo ben doutros civís. Onde está a xustiza aquí? Onde está a lóxica? Non hai lexitimidade histórica de tal operación por temor de que algo vaia a ocorrer no futuro: a execución dun acto que fará dano á economía israelí, á diplomacia, á estratexia e talvez tamén custe de centos de vidas. Mentres todo víase afastado e similar a un xogo, vaia e pase. Pero agora todo parece máis real. Se é real, é horrible. Do que Netanyahu e Barak están a falar é claramente dunha elección pola guerra».
«Non vou estar á cabeza das protestas. Esa non é a miña natureza; e hoxe non estou nun papel político que o requira. Pero creo que está ben que a xente estea a dicir: esperen un minuto, estamos a falar aquí das nosas vidas. Nós somos os que serán asasinados. Así que creo que hai xustificación para manifestarse; pero non deben ser manifestacións só da extrema esquerda. Teñen que ser grandes mobilizacións dos principais grupos políticos de Israel. Eu esperaría que Shaul Mofaz e Shelly Yachimovich lideren unha campaña pública en contra dun ataque a Irán. Zahava Gal-On, de Meretz, e Paz Agora teñen que tomar parte na loita, pero Kadima e o Partido Laborista deben iniciala. Isto non ten nada que ver con paz ou co proceso de paz. Trátase simplemente de previr unha guerra. Hoxe en día é sen dúbida unha boa razón levar a cabo protestas masivas para evitar unha guerra».
Comentarios