Turquía, estado modelo?



Por Jon Iñarritu / Iñaki Aldekoa / Alex Larragoiti


GARA - 12.01.2011


http://www.gara.net/paperezkoa/20120112/314773/es/Turquia-estado-modelo


Tras unha visita ao Kurdistán Norte, os membros da delegación do partido basco Aralar realizan un balance no que denuncian a volta á represión contra o pobo kurdo por parte dun Goberno turco, que nos últimos anos viña realizando tímidos xestos e promesas. A pesar de querer aparecer en ámbitos internacionais como "exemplo a seguir en Oriente Medio", en Turquía, din os asinantes, vívense uns niveis de represión que lembran aos duros anos da década do noventa.


A principios do pasado mes de decembro, convidados polo BDP e por Abdullah Demirbas, alcalde de Diyarbakir-Sur, unha delegación de Aralar, acudimos ao Kurdistán Norte. Alí asistimos como observadores á macro-xuízo contra 156 representantes políticos kurdos, que retomouse o 6 do devandito mes, e mantivemos unha rolda de contactos con diferentes partidos e asociacións kurdas.
As dificultades que atopamos os observadores internacionais para poder acceder ao tribunal de Diyarbakir e, de igual forma, o ser testemuñas da imposibilidade dos acusados de declarar na súa lingua materna; a vaguidade das acusacións; así como o feito que varios dos procesados fosen xa xulgados e condenados polas mesmas causas, amosounos a gravidade da situación e a falta de garantías democráticas que se está a vivirse no Kurdistán Norte.
Nas reunións que mantivemos cos membros do BDP (Partido da Paz e da Democracia), a Asociación de Dereitos Humanos e a Asociación de desaparecidos, informaronnos dos centos de detencións de representantes institucionais; ademais dos 96 xornalistas (record do mundo superando mesmo a China) e dos centenares de menores detidos; das innumerábeis denuncias de torturas; dos máis de 250 kurdos asasinados «en situacións estrañas»; e todo iso, durante os gobernos AKP. Tamén faláronnos das fosas comúns xa localizadas, e da imposibilidade de desenterrarlos; fosas nas que se atopan os cadáveres dos máis de 17.000 kurdos «eliminados» polo Estado, na súa maior parte, nos anos 90. Este é o panorama estremecedor da «Democracia á turca»; esa que agora veñen a presentar como «modelo a seguir» en Oriente Medio.
Nos últimos anos, o partido gobernante en Turquía, o AKP (Partido da Xustiza e o Desenvolvemento), realizara certos xestos e promesas que deixaban adiviñar un cambio na política represiva exercida polos sucesivos gobernos turcos contra o pobo kurdo: o simulacro de recoñecemento parcial da identidade kurda; a posta en antena dunha canle en lingua kurda; tras anos de prohibición, unha aparente tolerancia ante as opcións electorais kurdas; e unha redución de detencións e torturas.
O espellismo non durou moito. Algúns analistas consideran que estes foron xestos calculados de cara ao cumprimento dos criterios de adhesión á Unión Europea, os coñecidos como Criterios de Copenhague; ou ben unha táctica meramente electoral. A realidade é que o Goberno turco volveu aos peores niveis de represión desde os anos noventa. A isto hai que engadirlle a ruptura da última tregua declarada unilateralmente pola guerrilla do PKK (Partido dos Traballadores do Kurdistan), polo que podemos manifestar que atopámonos cunha espiral de violencia acción-reacción que fai temer o peor e que sitúanos nunha situación que esixe medidas inmediatas de cara a resolver este longo conflito.
O recentemente finalizado ano 2011 pasará á historia como aquel no que en Oriente Medio varias sociedades erguéronse contra os réximes autoritarios que someteron ás súas poboacións, acontecementos coñecidos como «a primavera árabe». Un ano no que a Comunidade Internacional condenou e mesmo tomou medidas contra varios deses estados como Libia ou Siria. Neste contexto, varios estados e organizacións internacionais propuxeron o «modelo turco» como o ideal para estas sociedades. Subido á recuperada doutrina do neo-otomanismo, o primeiro ministro turco Erdogan paseouse por Exipto e Tunes; tense autonomeado defensor máximo da causa palestiniana e dos dereitos humanos en Siria; e preséntase como adaíl da defensa dos dereitos dos desamparados da Rexión. Todo isto, mentres as súas forzas armadas deteñen, torturan e bombardean o Kurdistán, sen piedade algunha.
É salientábel o feito de que, o pasado día 19 de outubro, a aviación turca bombardease o val de Kazán (Sueste), nunha operación contra supostos militantes do PKK na cal morreron 37 persoas. Todos os indicios levan a pensar que nela se empregáronse armas químicas, o que motivou unha investigación que está a ser levada a cabo por varios deputados dos parlamentos europeo e alemán, e encabezada polo membro do Die Linke, Feleknas Uca. De confirmarse estas sospeitas, sería un grave crime segundo a lexislación internacional que esixiría medidas inmediatas.
A ONU e a UE deben ser contundentes con Turquía. Un estado que foi referente no século XX en varias políticas, como as de educación, a laicidade, o feminismo, a igualdade; onde o Kemalismo tivo grandes acertos impulsando as políticas sociais e a igualdade e terríbeis erros masacrando ás minorías.
No momento actual, o Goberno Erdogan está a optar por fomentar o peor do nacionalismo turco, aderezado cun islamismo lixeiro pero imparábel e eliminando da sociedade turca os mencionados «acertos kemalistas». Toda esta estratexia, segundo varios expertos, non ten nada de casual senón que está claramente deseñada, e os guías da mesma parecen non ser outros que a sinistra e islamita «Confraría Gülen» e o seu líder Fetula Gülen, mentores dos señores Gül e Erdogan.
Finalizamos a viaxe na Asemblea Nacional Turca de Ankara, nun encontro cos deputados do BDP, formación que conta con 36 deputados. O seu portavoz, Hasip Kaplan, insistiunos na súa preocupación pola situación represiva actual e manifestou o seu pesar polo pouco eco que ten o «asunto kurdo», non só nos medios e nas institucións internacionais, senón tamén entre as organizacións de solidariedade cos pobos. Por último, mostrou o seu interese polo proceso de paz e normalización vascos, sobre os cales tomou notas, especialmente sobre o labor dos observadores internacionais e sobre a Conferencia de Aiete e os seus membros.
Despedímonos brindando con auga, xa que o Goberno islamita prohibiu o consumo de alcol, mesmo no restaurante do Parlamento. Brindamos cun nos (saúde en kurdo), en voz baixa; pola paz, a liberdade e todos os dereitos dos pobos de Oriente Medio e do Mundo. Topa!, Nos!, tamén desde Euskal Herria por un futuro como o que compartimos ambos os pobos, desde a defensa da nosa identidade nacional e da xustiza social.
PD: Ao estar a rematar este artigo, chéganos a nova do falecemento de 40 civís kurdos, bombardeados por un suposto "erro" da aviación turca. Unha suma e segue na desgraza do pobo kurdo...

Comentarios