Por Anna Jerozolimski
.
Parece un resorte que fai saltar. O só mencionar "fronteiras do 67", fai pensar a parte dos israelís -entre eles, ao parecer, ao Primeiro Ministro Benjamín Netanyahu- nun demo do que hai que fuxir custe o que custe, mentres outra parte reacciona coma se dixera a palabra máxica que garantirá paz e tranquilidade eterna entre israelís e palestinos.
En verdade, ao meu criterio, nin unha cousa nin a outra.
Traio isto a colación a raíz, por suposto, dos discursos do Presidente de Estados Unidos Barack Obama. O primeiro, hai poucos días, levou a un choque directo con Netanyahu, por dicir o Presidente que a solución entre as partes deberá basearse nas "fronteiras do 67", con certos arranxos e intercambios territoriais. O segundo, este domingo, ao aclarar Obama que non se desdice do principio establecido, pero que non se lle comprendeu ben e que o que el dixo era que en base ás fronteiras do 67, as partes deberían negociar até chegar a unha nova fórmula con certos cambios nesas fronteiras, cambios que tomen en conta a demografía e desenvolvementos no terreo. Diso despréndese, segundo el, que de feito as fronteiras nunca volverán ser as do 4 de xuño de 1967, o día previo ao comezo da guerra do Seis Días.
Netanyahu non reaccionou en forma intelixente ao primeiro discurso. Aínda que é lexítimo que discrepe con Obama sobre os parámetros básicos dun futuro acordo, tería que aferrarse a todos os elementos abertamente positivos que o discurso contiña. E non eran poucos. Entre outros: unha reserva clara por parte do Presidente norteamericano respecto dun goberno de unidade palestino que inclúa a Hamas e un aberto apoio á creación dun Estado palestino en negociacións con Israel, non con iniciativas unilaterais nas Nacións Unidas.
En Israel, no marco da sempre complexa loita contra os accidentes de tráfico, converteuse en frase popular a que sostén que "na rúa, non basta con ter razón, tamén hai que ser intelixente". Non estaría mal aplicalo tamén na política. Con reaccionar como un resorte contra "as fronteiras do 67", que mencionou Obama como base de negociación, non se gañou nada. Netanyahu quedou así como o que rexeita, o que di que non, mentres que o Presidente palestino Mahmud Abbas (que foi quen hai pouco se uniu a Hamas e foi por iso criticado por Obama indirectamente) soubo calar a boca.
Algo do dano diplomático poida que fose reparado cando tras o novo discurso de Obama, Netanyahu declarou que "apoia os esforzos do Presidente Obama por renovar as negociacións de paz". Claro, sería propio dun cego reaccionar doutra forma, despois do categórico do ton de Obama en defensa da seguridade de Israel e a lexitimidade da súa existencia en paz. O que mencionase novamente "fronteiras do 67" (aínda que aclarando que habería cambios nelas) como base para un próximo acordo, non debe convertelo en inimigo a ollos de ninguén, tampouco dun goberno conservador en Israel. A mesa de negociacións está destinada, precisamente, a permitir que se negocie. Alí, todo pode ser colocado sobre a mesa, menos o dereito das partes a existir.. .algo que podería parecer parvo aclarar noutros lados, pero que por estas terras aínda parece necesario.
As negociacións, con todo, non poden facer esquecer toda a historia -que por outra banda, non é tan afastada nin moito menos. Isto lévanos á outra parte da ecuación, aqueles que ven nas fronteiras do 67, a fórmula máxica para a futura paz paradisíaca entre israelís e palestinos.
Está claro que sen retiradas territoriais que permitan o establecemento dun Estado palestino, non haberá paz. Pero ese Estado tampouco é garantía de que esa paz chegue para quedarse. O feito é que cando non había territorios dos cales Israel podía retirarse, cando non había asentamentos nin zonas ocupadas, tampouco había paz.
Israel foi atacado xa antes de ser creado formalmente: cando se recomendou a partición de Palestina nun Estado xudeu e outro árabe en novembro do 47, logo en maio do 48 a ser proclamada a súa independencia, en outubro de 1956 e novamente no 67, sen contar os múltiples atentados contra a súa xente entre unha e outra guerra. En todas esas ocasións, non había territorios ocupados .. pero igualmente Israel foi atacado, do cal podemos deducir que a motivación de fondo dos atacantes, non era "liberar" territorio ocupado algún senón "liberar" a Oriente Medio da existencia de Israel. As fronteiras do 67, non eran un termo con aureola especial como hoxe, porque non existían. Foi o ataque a Israel en xuño do 67 o que as creou.
As "fronteiras do 67", non son pois sinónimo de paz e tranquilidade. Foron violadas por quen atacaron a Israel. A este dato histórico que nos parece relevante lembrar, agrégase o que din hoxe mesmo os radicais no bando palestino, que hoxe están unidos de cara a un goberno conxunto, coa propia Autoridade Palestina: que non se falará de recoñecemento de Israel, que paz con Israel non estará no plan de goberno...e que a unión Fatah-Hamas debería levar a que a Autoridade Palestina se desdiga do seu recoñecemento a Israel. Conscientes do peso emocional que a frase "fronteiras do 67" ten sobre o mundo en xeral, en Hamas din cada tanto en declaracións a Occidente que aceptan un Estado independente nese marco. Ao presionar en preguntas directas, tal como fixemos repetidamente en distintas entrevistas con dirixentes de Hamas, queda claro que a intención é "fronteiras do 67...por agora": non se comprometen ao fin do conflito.
Israel ten motivos para ver con preocupación un retorno as fronteiras do 67, o cal se concretaría cunha retirada total de Cisxordania, xa que da Franxa de Gaza a retirada tivo lugar hai xa case seis anos.
Pero tamén debe comprender que na situación actual, non poderá permanecer. A creación dun Estado palestino independente é ineludible e necesaria. O seu lugar é dentro dos territorios que hoxe se atopan baixo control de Israel, aínda que na negociación deberá determinarse eventuais cambios de fronteiras. Tememos que ese Estado palestino non sexa o fin do conflito, aínda que máis non sexa polo rol que os extremistas seguirán xogando dentro e fóra del. As mensaxes que saen ás veces do propio liderado palestino, distan de ser alentadores. Pero consideramos que Israel debe, pola cordura do seu propio futuro como Estado xudeu e democrático, manobrar entre os riscos calculados desa nova etapa e a súa necesidade de manterse alerta ante novas ou vellas ameazas.
.
Parece un resorte que fai saltar. O só mencionar "fronteiras do 67", fai pensar a parte dos israelís -entre eles, ao parecer, ao Primeiro Ministro Benjamín Netanyahu- nun demo do que hai que fuxir custe o que custe, mentres outra parte reacciona coma se dixera a palabra máxica que garantirá paz e tranquilidade eterna entre israelís e palestinos.
En verdade, ao meu criterio, nin unha cousa nin a outra.
Traio isto a colación a raíz, por suposto, dos discursos do Presidente de Estados Unidos Barack Obama. O primeiro, hai poucos días, levou a un choque directo con Netanyahu, por dicir o Presidente que a solución entre as partes deberá basearse nas "fronteiras do 67", con certos arranxos e intercambios territoriais. O segundo, este domingo, ao aclarar Obama que non se desdice do principio establecido, pero que non se lle comprendeu ben e que o que el dixo era que en base ás fronteiras do 67, as partes deberían negociar até chegar a unha nova fórmula con certos cambios nesas fronteiras, cambios que tomen en conta a demografía e desenvolvementos no terreo. Diso despréndese, segundo el, que de feito as fronteiras nunca volverán ser as do 4 de xuño de 1967, o día previo ao comezo da guerra do Seis Días.
Netanyahu non reaccionou en forma intelixente ao primeiro discurso. Aínda que é lexítimo que discrepe con Obama sobre os parámetros básicos dun futuro acordo, tería que aferrarse a todos os elementos abertamente positivos que o discurso contiña. E non eran poucos. Entre outros: unha reserva clara por parte do Presidente norteamericano respecto dun goberno de unidade palestino que inclúa a Hamas e un aberto apoio á creación dun Estado palestino en negociacións con Israel, non con iniciativas unilaterais nas Nacións Unidas.
En Israel, no marco da sempre complexa loita contra os accidentes de tráfico, converteuse en frase popular a que sostén que "na rúa, non basta con ter razón, tamén hai que ser intelixente". Non estaría mal aplicalo tamén na política. Con reaccionar como un resorte contra "as fronteiras do 67", que mencionou Obama como base de negociación, non se gañou nada. Netanyahu quedou así como o que rexeita, o que di que non, mentres que o Presidente palestino Mahmud Abbas (que foi quen hai pouco se uniu a Hamas e foi por iso criticado por Obama indirectamente) soubo calar a boca.
Algo do dano diplomático poida que fose reparado cando tras o novo discurso de Obama, Netanyahu declarou que "apoia os esforzos do Presidente Obama por renovar as negociacións de paz". Claro, sería propio dun cego reaccionar doutra forma, despois do categórico do ton de Obama en defensa da seguridade de Israel e a lexitimidade da súa existencia en paz. O que mencionase novamente "fronteiras do 67" (aínda que aclarando que habería cambios nelas) como base para un próximo acordo, non debe convertelo en inimigo a ollos de ninguén, tampouco dun goberno conservador en Israel. A mesa de negociacións está destinada, precisamente, a permitir que se negocie. Alí, todo pode ser colocado sobre a mesa, menos o dereito das partes a existir.. .algo que podería parecer parvo aclarar noutros lados, pero que por estas terras aínda parece necesario.
As negociacións, con todo, non poden facer esquecer toda a historia -que por outra banda, non é tan afastada nin moito menos. Isto lévanos á outra parte da ecuación, aqueles que ven nas fronteiras do 67, a fórmula máxica para a futura paz paradisíaca entre israelís e palestinos.
Está claro que sen retiradas territoriais que permitan o establecemento dun Estado palestino, non haberá paz. Pero ese Estado tampouco é garantía de que esa paz chegue para quedarse. O feito é que cando non había territorios dos cales Israel podía retirarse, cando non había asentamentos nin zonas ocupadas, tampouco había paz.
Israel foi atacado xa antes de ser creado formalmente: cando se recomendou a partición de Palestina nun Estado xudeu e outro árabe en novembro do 47, logo en maio do 48 a ser proclamada a súa independencia, en outubro de 1956 e novamente no 67, sen contar os múltiples atentados contra a súa xente entre unha e outra guerra. En todas esas ocasións, non había territorios ocupados .. pero igualmente Israel foi atacado, do cal podemos deducir que a motivación de fondo dos atacantes, non era "liberar" territorio ocupado algún senón "liberar" a Oriente Medio da existencia de Israel. As fronteiras do 67, non eran un termo con aureola especial como hoxe, porque non existían. Foi o ataque a Israel en xuño do 67 o que as creou.
As "fronteiras do 67", non son pois sinónimo de paz e tranquilidade. Foron violadas por quen atacaron a Israel. A este dato histórico que nos parece relevante lembrar, agrégase o que din hoxe mesmo os radicais no bando palestino, que hoxe están unidos de cara a un goberno conxunto, coa propia Autoridade Palestina: que non se falará de recoñecemento de Israel, que paz con Israel non estará no plan de goberno...e que a unión Fatah-Hamas debería levar a que a Autoridade Palestina se desdiga do seu recoñecemento a Israel. Conscientes do peso emocional que a frase "fronteiras do 67" ten sobre o mundo en xeral, en Hamas din cada tanto en declaracións a Occidente que aceptan un Estado independente nese marco. Ao presionar en preguntas directas, tal como fixemos repetidamente en distintas entrevistas con dirixentes de Hamas, queda claro que a intención é "fronteiras do 67...por agora": non se comprometen ao fin do conflito.
Israel ten motivos para ver con preocupación un retorno as fronteiras do 67, o cal se concretaría cunha retirada total de Cisxordania, xa que da Franxa de Gaza a retirada tivo lugar hai xa case seis anos.
Pero tamén debe comprender que na situación actual, non poderá permanecer. A creación dun Estado palestino independente é ineludible e necesaria. O seu lugar é dentro dos territorios que hoxe se atopan baixo control de Israel, aínda que na negociación deberá determinarse eventuais cambios de fronteiras. Tememos que ese Estado palestino non sexa o fin do conflito, aínda que máis non sexa polo rol que os extremistas seguirán xogando dentro e fóra del. As mensaxes que saen ás veces do propio liderado palestino, distan de ser alentadores. Pero consideramos que Israel debe, pola cordura do seu propio futuro como Estado xudeu e democrático, manobrar entre os riscos calculados desa nova etapa e a súa necesidade de manterse alerta ante novas ou vellas ameazas.
Comentarios