Guerra, Tempo de espera, Guerra, Tempo de...


Por Thomas L. Friedman
NY Times
.
Durante a maior parte do seu conflito, os líderes árabes e israelís tenderon a oscilar entre dous e só dous, visións do mundo: eu son débil, como podo comprometerme? Eu son forte, por que debo comprometerme? Israel actualmente está moi situado nese segundo razoamento. Para Israel, esta época é o mellor dos tempos e o peor dos tempos. A nivel mundial, a campaña para deslexitimar a Israel nunca foi tan virulenta, mentres que a nivel local as praias e restaurantes de Tel Aviv nunca estiveron tan concorridos - os atentados suicidas e os foguetes desde Gaza e o Líbano parecen hoxe un recordo afastado. Ao tomar nota deste contraste, Ari Shavit, un columnista do diario israelí Haaretz, informaba que o número de millonarios israelís se "disparou un 43% entre 2008 e 2009, con 2.519 novos millonarios que se uniron aos 5.900 xa existentes, para facer un total de 8.419 israelís millonarios. Nunca foi tan boa a vida aquí, en Israel, para esta adiñeirada elite, aínda que o país permaneza suspendido ao bordo do abismo". Con todo, esta nova sensación de seguridade de Israel comprouse a un prezo moi alto e aínda non deu lugar a un estado seguro.

Explícome. A historia das relacións árabes-israelís desde 1948 pódense resumir nunha frase: "Guerra, tempo de espera, guerra, tempo de espera, guerra, tempo de espera...". O que diferencia a Israel dos árabes e dos palestinos é que foi moito máis produtivo durante os seus tempos de espera. Israel actualmente está a gozar doutro tempo de espera xa que recentemente gañou tres breves guerras - e logo atopouse ante unha agradable sorpresa-. A primeira foi unha guerra para desmantelar o corrupto réxime de Arafat. A segunda foi a guerra iniciada por Hezbolá no Líbano e terminada por un desapiadado bombardeo das cidades chiítas e os suburbios de Beirut pola forza aérea israelí. A terceira foi a guerra desencadeada para esmagar aos lanzadores de mísiles de Hamas en Gaza.

Con todo, o que resulta diferente neste tres breves guerras é que Israel as gañou co que eu chamo a "Regra ou doutrina Hama", é dicir, a ausencia de regras. A "Regra de Hama" leva o nome da cidade siria de Hama, onde en 1982 o entón presidente sirio Hafez al-Assad sufocou unha revolta fundamentalista musulmá bombardeándoa e arrasando os seus barrios, matando a máis de 20.000 persoas do seu propio pobo. No caso de Israel, enfrontar a uns inimigos que, tanto en Gaza como no Líbano, estaban armados con foguetes e refuxiábanse e atacaban amparados entre a poboación civil local, e Israel decidiu ir tras eles sen ser disuadido pola perspectiva de causar vítimas civís. Como adoitaba dicía o líder da milicia libanesa Bashir Gemayel -antes de que el mesmo fora asasinado- "Isto non é Dinamarca. E tampouco Noruega".
A brutalidade das represalias israelís compraron leste Tempo de espera con Hezbolá e Hamas, e as vítimas civís e de inquietantes imaxes de televisión deron lugar para Israel a unha investigación da ONU por presuntos crimes de guerra.

Isto é importante: durante os seus primeiros 30 anos -desde 1948 até 1956, de 1956 a 1967 e de 1967 a 1973 -Israel comprou os seus tempos de espera con guerras convencionais contra os exércitos convencionais de Estados nacionais. Pero agora que os principais inimigos de Israel son actores non estatais que despregan e lanzan os seus foguetes amparados en fogares e escolas, o custo de comprar os seus tempos de espera incrementouse dramaticamente. Agora inclúense posibles acusacións da ONU de crimes de guerra contra xenerais e líderes políticos, ademais da corrosión das relacións cos demócratas do mundo. Por iso é vital que Israel utilice este momento de forza, este tempo de espera, para facer precisamente o que o ministro de Defensa, Ehud Barak, suxeriu ao seu gabinete o outro día: ofrecer unha "iniciativa política audaz e enérxica" para avanzar no proceso de paz co Presidente da Autoridade Palestina, Mahmoud Abbas, e o seu primeiro ministro, Salam Fayyad.

Se soamente... Bibi Netanyahu leva actualmente como primeiro ministro de Israel 15 meses. Se el retirásese mañá, ao termo do seu cargo, do mesmo xeito que a primeira vez que exerceu esta carga, non merecería máis que unha nota ao pé de páxina na historia de Israel. Si, Netanyahu realizou un discurso no que aceptaba a idea dunha solución de dous estados, pero foi un discurso dirixido a quitarse ao presidente Barack Obama das súas costas. Non ía dirixido ao pobo palestino para porlle do seu parte. "Bibi cre que as negociacións non son sobre o futuro de Israel, senón sobre o futuro das relaciones Estados Unidos-Israel", díxome Moshe Halbertal, o filósofo da Universidade Hebrea, , cando visitei Israel a semana pasada.

O que me leva á sorpresa. Os funcionarios e oficiais israelís de Defensa foron claros comigo: As forzas de seguridade palestinas construídas por Abbas e Fayyad en Cisxordania son a verdadeira aposta e a súa efectividade é un estabilizador vital para o actual tempo de espera. Pero Abbas e Fayyad non serán capaces de manter este tempo de espera se Netanyahu renova a construción de asentamentos en setembro, cando a conxelación parcial expire, e sen que Israel iniciase antes a transferencia de forma gradual do control das principais cidades de Cisxordania á Autoridade Palestina.

En resumo: Israel debe tratar de comprar o seu próximo tempo de espera con diplomacia, o que significa que Netanyahu ten que mostrar algunha iniciativa. Debido aos riscos para a lexitimidade de Israel dunha nova guerra en Gaza, Líbano e Cisxordania - na que Israel podería verse obrigado a matar a civís para esmagar os ataques con foguetes lanzados desde patios escolares por combatentes que non levan uniformes iso podería ser asombroso.

Comentarios