Por Danny Ayalon
.
As recentes declaracións, realizadas pola nova encargada de Relacións Exteriores da Unión Europea, Catherine Ashton, criticando a Israel atraeron, máis unha vez, a atención internacional cara a Xerusalén e os asentamentos. Con todo, poucos parecen entender os dereitos de Israel respecto do que son, en termos xerais, chamados "territorios ocupados" aínda que, falando con propiedade, deberían coñecerse como "territorios disputados". Iso é porque a terra (agora coñecida como Marxe Occidental) non pode ser considerada "ocupada" no sentido legal do termo (xa que non tiña soberanía recoñecida antes da conquista israelí). Pola contra dalgunhas crenzas, nunca houbo un estado palestino nin ningunha outra nación estableceu xamais a Xerusalén como o seu capital, a pesar de estar baixo control islámico durante centos de anos. O nome de "Marxe Occidental" foi utilizado, por primeira vez, en 1950 polos xordanos cando a anexaron para diferenciala do resto do país, que se atopa na marxe oriental do río Xordán.
Só un ano antes, establecéronse os límites dese territorio, durante o Acordo de Armisticio entre Israel e Xordania que puxo fin á guerra, comezada en 1948, cando cinco exércitos árabes invadiron ao nacente estado xudeu. Foi debido á insistencia de Xordania que, a liña de armisticio de 1949, converteuse non só nunha fronteira internacional recoñecida senón, ademais, nunha liña de separación de forzas. O Acordo de Armisticio establecía especificamente: "Ningunha disposición deste Acordo poderá prexudicar os dereitos, reclamacións, e posicións de calquera das partes no establecemento pacífico da cuestión de Palestina, sendo este documento exclusivamente valido para consideracións militares". Esa fronteira converteuse na famosa "Liña Verde", chamada así porque os oficiais militares - durante as conversas do Armisticio- usaban un lapis verde para trazar a liña no mapa. Logo da Guerra do Seis Días, cando unha vez máis os exércitos árabes buscaron destruír a Israel e ao Estado xudeu capturaron, logo, a Marxe Occidental e outro territorio, Nacións Unidas buscou crear unha solución duradeira ao conflito. A Resolución 242 do Consello de Seguridade de Nacións Unidas é, con probabilidade, un dos documentos menos comprendid
os no ámbito internacional. Mentres que moitos, en especial os palestinos, insisten na idea que o documento esixe que Israel devolva todo o capturado por enriba da Liña Verde, nada está máis lonxe da verdade. A resolución insta á "paz dentro de fronteiras seguras e recoñecidas" pero, en ningún lado, menciona onde deberían estar esas fronteiras. É mellor entender as intencións dos que bosquexaron a Resolución antes que considerar outras interpretacións. En 1967, Eugene V. Rostow, Sub-Secretario de Estado de Asuntos Políticos de EEUU e redactor da 242 declarou (1990): "A Resolución 242 do Consello de Seguridade e a (Resolución posterior do Consello de Seguridade de Nacións Unidas) 338, xacen sobre dous principios: Israel administrará o territorio ate que os seus veciños árabes fagan a paz e, cando esta se logre, Israel debería retirarse ás "fronteiras seguras e recoñecidas", que non necesariamente serán as mesmas que as Liñas de Demarcación do Armisticio de 1949". Lord Caradon, nese momento Embaixador británico en Nacións Unidas e principal artífice, introduciuna no Consello. En 1974 dixo, de maneira inequívoca, que "Foi erróneo esixir que Israel regrese ás súas posicións do 4 de xuño de 1967, porque eran indesexables e artificiais". Nese tempo, o embaixador estadounidense perante a ONU, ex Xuíz da Corte Suprema Arthur Goldberg, aclarou máis o tema cando dixo (1973) que "a Resolución fala da retirada dos territorios ocupados sen definir o alcance da retirada". Iso sinalaría "menos que unha completa retirada das forzas israelís do territorio ocupado, xa que as fronteiras anteriores de Israel probaron ser notablemente inseguras".
Incluso o delegado soviético ante Nacións Unidas, Vasily Kuznetsov, quen loitou contra o texto final, recoñeceu que a Resolución deu a Israel o dereito a "retirar as súas forzas só a aquelas liñas que considerou apropiadas". Logo da guerra de 1967, cando os xudeus comezaron a regresar ao seu histórico centro na Marxe Occidental (ou Judea e Samaria, como era coñecido durante 2000 anos ate que os xordanos o rebautizaron) xurdiu a cuestión dos asentamentos. Con todo, Rostow non atopou impedimento legal para o asentamento de xudeus neses territorios. Mantivo que, o Mandato Británico de Palestina, aínda rexía para a Marxe Occidental. Dixo "o dereito xudeu ao asentamento en Palestina, ao oeste do río Jordán, isto é, en Israel, a Marxe Occidental, Xerusalén, é inviolable. Ese dereito nunca terminou e non pode finalizarse excepto por medio dunha paz recoñecida entre Israel e os seus veciños". Non hai un documento internacional e vinculante referido a ese territorio que anule este dereito de asentamento xudeu. E aínda existe esta percepción que Israel está a ocupar terra roubada e que os palestinos constitúen a única parte con dereitos legais, nacionais e históricos en relación a esta. Isto é non só moral e tácticamente incorrecto, senón que, canto máis aceptada é esta narrativa, menos probable será que os palestinos sintan a necesidade de chegar á mesa de negociacións. As declaracións como as realizadas por Lady Ashton, non son só incorrectas senón que afastan calquera solución negociada.
*Daniel Ayalon é vice ministro de AAEE de Israel.
Comentarios