Por Daniel Alaluf
(Desde Jerusalem)
.Aínda que supomos que Biniamin Netanyahu e Barack Obama, falaron durante as horas que estiveron reunidos; os temas, acordos e desacordos que xurdiron na mesma son celosamente coidados e non revelados. Sabemos que tras o longo encontro, que excedeu o tempo acordado, ambos líderes, dirixironse á prensa con mensaxes distintas. Mentres que Obama falou aos países árabes moderados e á comunidade internacional, Biniamin Netanyahu decidiu enviar unha mensaxe tranquilizador á súa coalición de gonerno. As diferenzas entre ambos líderes baséanse nos sectores ideolóxicos que eles representan. Barack Obama, o demócrata ideólogo do "Yes, we can", non parecese estar interesado en pasar os seus 4 anos na Casa Branca sen realizar cambios e avances en diferentes ámbitos nacionais e globais.
.
Un deles é Medio Oriente e os seus conflitos. Por parte do Premier israelí, que é coñecido polas súas ideas conservadoras, o seu interese principal nestes momentos parecese ser conservar a situación actual tal como está, sen acordos comprometedores que poidan xerarlle problemas na súa coalición e menos aínda pasar á historia como o Primeiro Ministro israelí que posibilitou a creación do tan necesitado Estado Palestino. A política é un sistema de intereses e necesidades. Obama necesita a Netanyahu a fin de poder avanzar cara a un acordo de paz no medio Oriente que restitúa a tan deteriorada imaxe dos Estados Unidos entre os países árabes moderados da rexión. Netanyahu pola súa banda necesita do apoio americano a fin de facer fronte á ameaza nuclear iraniana. É dentro deste sistema onde os dous líderes tan distintos deben atoparse e coidarse un a outro. A posición de Barack Obama Obama ve a solución ao conflito palestino-israelí como unha excelente arma a fin de achegar ao mundo árabe a Occidente e xerar tamén unha maior presión sobre o réxime iraniano que apoia aos grupos Hamas e Hezbolláh. As peticións do presidente americano son moi claras: conxelar completamente as construcións de asentamentos israelís en Cisxordania e aceptar un proceso de paz similar ou baseado na "Folla de Ruta". A innovación da Administración de Obama reside na implementación dun Plan de Paz Rexional baseado na iniciativa saudita, unha "Folla de Ruta Árabe". Esta solución de "23 Estados" foi nomeada recentemente polo Secretario de Relacións Exteriores británico David Miliband. A mesma estará condicionada fundamentalmente da contribución que poidan realizar os países árabes e as realidades políticas dos mesmos. Nos primeiros anos de Oslo, Israel foi tentado coa oferta de realizar conferencias económicas rexionais en Casabranca e proxectos de desalinización de augas en Amman. Hoxe, na era dos ataques terroristas suicidas, os mísiles Kassam, Hamas en Gaza, a ameaza de Hezbollá desde o Líbano e ante un futuro Irán nuclear, unha iniciativa rexional implicaría o apoio a Israel dos Estados árabes para facer fronte a cada un destes problemas: debilitar a Hamas e Hezbolláh, apoiar e fortalecer á Autonomía Palestina e brindarlle a seguridade necesaria a fin de avanzar cara a un verdadeiro acordo de paz.
A posición de Biniamin Netanyahu
.A prioridade para Netanyahu, en cambio, é acelerar o proceso a fin de deter o proxecto nuclear iraniano. Aínda que ambos líderes están de acordo en que Irán é unha ameaza latente, as diferenzas céntranse nos tempos a esperar e a agresividade coa cal tratar o problema. O Primeiro Ministro israelí, atópase fronte á mesma ameaza que os seus antecesores, a caída do seu goberno. O actual sistema político israelí demostrou nas últimas décadas ser altamente inestable, o que levou a que por máis de vinte anos ningún premier logre terminar o seu mandato. A coalición que Netanyahu formou, é agora a súa principal ameaza, pero non tardará moito o momento no que el deberá tomar decisións cruciais e definir unha liña política real. Medio Oriente non é unha zona onde se poida evitar tomar partido, especialmente cando non existe o aval dun presidente americano como o foi George Bush. A actual posición de evitar aceptar un Estado palestino non é real no ámbito internacional actual e aínda que a primeira reunión con Obama foi amigable e, aparentemente distendida, non demorarán en chegar as presións desde o Norte de América.
.O ovo ou a galiña?
.A discusión filosófica entre ambos líderes resúmese ao dilema de que virá primeiro: o ovo ou a galiña? A resposta de Netanyahu foi abstracta e pouco comprometedora, "dous procesos simultáneos e paralelos". Aínda que de momento as diferenzas entre ambos países existen soamente a nivel retórico, para Wáshington a negativa de Jerusalem de aceptar un Estado palestino é profundamente irritante, xa que esta implica a negación de acordos anteriores. O mapa de ruta aceptado o 25 de Maio do 2003 estipula "xerar un mapa de ruta que leve á solución permanente do conflito israelí-palestino, baseado en dous Estados". Pola súa banda Biniamin Netanyahu regresou a Israel cunha resposta máis clara sobre as medidas que tomarán os EE.UU. fronte á ameaza iraniana. Este resultado é un pequeno pero satisfactorio paso para o Premier Israelí quen puido evitar comprometer o seu posto grazas á falta de compromiso que demostrou co proceso de paz local, tan condenado polos membros da súa coalición. Aínda que desta primeira reunión, ambos líderes parecen saír conformes, cabe considerar que os resultados poderían ser moito mellores se o Premier israelí se comprometese coa paz en lugar de facelo coa extrema dereita israelí que o avala. Nunha realidade internacional onde os estados árabes moderados temen a Irán e critican abertamente a Hamas e Hezbolláh o mandatario israelí debería dar un paso adiante para ter o respaldo americano a fin de lanzar un verdadeiro proceso de paz que leve á solución definitiva o conflito. A covarde política conservadora de Netanyahu -de non aceptar abertamente a solución de "dous Estados para dous pobos"- é, a mediano prazo, unha grave ameaza estratéxica para a existencia dun Israel xudeu e democrático.
.
Chegou o momento de que os líderes israelís comprendan que a permanente construción de asentamentos en Cisxordania, máis que ser un obstáculo nas relacións entre os EE.UU. e Israel, é un problema existencial para o Estado Xudeu; un problema que prexudica a súa imaxe internacional, as súas características democráticas e os seus valores éticos. As reunións no Salón Oval, xeralmente non están destinadas a determinar políticas a seguir, senón a construír relacións entre nacións, líderes e aliados. Chegará o momento en que ambos os líderes deberán aclarar as súas posicións. Netanyahu deberá explicar cales son as súas intencións verdadeiras, no que respecta ao conflito palestino-israelí e Obama deberá aclarar cal será a política americana fronte a un posible fracaso diplomático con Irán. Estas relacións entre novos mandatarios deben construírse sobre bases de confianza e cooperación, esperemos que o pasado común de ambos os países sexa o suficientemente forte para achegar a dous líderes tan diferentes.
Revista Horizonte
Comentarios