Unha entrevista de Bob Goldfarb
.
Amos Oz celebrou a semana pasada o seu 70 aniversario en vésperas da publicación americana da súa última novela, "Rimando vida e morte", e dunha nova recompilación de relatos en hebreo. Bob Goldfarb falou recentemente con Amos Oz na casa do autor no deserto do Néguev, na cidade de Arad, sobre os seus prognósticos sobre Israel, sobre o estado xudeu actual, sobre os cruzados contemporáneos e de como foi recibida a súa novela no mundo árabe.
.
-Bob Goldfarb: Vostede foi un observador da vida de Israel durante toda a historia do estado. 
-Amos Oz: Vivín a idade dos grandes soños, e a mañá do día seguinte, e tras ela, a do día posterior. A diferenza doutros países, Israel non naceu a partir dunha evolución histórica da súa poboación. Naceu dun soño. Esa é a razón pola que está destinado a ser unha decepción. Pero isto non se debe á natureza de Israel, senón á natureza dos soños. A única maneira de manter un soño intacto e perfecto, de cor de rosa, é non vivilo nunca. No momento en que se cumpre un soño hai un certo aire de decepción respecto diso. Isto sucede ao plantar un xardín, ao viaxar ao estranxeiro, ao vivir unha fantasía sexual, ou ao escribir unha novela.
-Bob Goldfarb: Vostede falou dunha "ética kitsch", dese sentimento de que "as institucións funcionan a nivel mundial buscando siniestramente o seu propio beneficio, e onde a xente sempre é inocente, as minorías nunca son culpables e as vítimas, por definición, son moralmente puras". Quizais foi unha sorpresa para algúns dos seus aliados da esquerda?
-Amos Oz: Probablemente enfuréronse. Hai un kitsch de dereitas, pero o tipo de kitsch do que falei na cerimonia de recepción do Premio Goethe [no 2005] é máis común na esquerda. A simple idea de que as persoas son boas por natureza, de que só as autoridades son corruptas e malas, é un concepto kitsch.
-Bob Goldfarb: En 1978 publicou a súa novela "Cruzada", a cal trata deses cruzados que buscaban unha Jerusalém que resultaba ser un espellismo sobrenatural. Hai cruzados dese estilo hoxe en día?
-Amos Oz: Certamente, si. "Cruzada" trata sobre o fanatismo e sobre os fanáticos. Trataba da autodestrución que leva o fanatismo, da tolemia do fanatismo. E si, hai moitos fanáticos entre nós. É esa necesidade de cambiar o mundo para salvar ao mundo.
-Bob Goldfarb: Nesa novela, o xudeu é aos ollos dos cruzados unha presenza fundamentalmente maligna.
-Amos Oz: Os cruzados trataban aos xudeus como símbolos do mal, do Anticristo. Para moitas xeracións de cristiáns, o xudeu estaba alí, no soto ou no ático, para repeler, manipular e fustigar, nunca como un individuo, sempre como unha facción dun símbolo. Pense na mente dun neno ao que se lle aprende desde moi temperán que hai unhas persoas que mataron a Deus. Agora ben, non todo o mundo pode matar a Deus. Ten que ser alguén especialmente astuto e dotado e, en particular, maligno, para así poder conseguir matar a Deus. Isto formou parte da estrutura da psique dos cristiáns durante moitas xeracións. "Cruzada" trata tamén acerca dese profundo e n> compoñente da psique cristiá.
-Bob Goldfarb: é similar á crítica de Israel?
-Amos Oz: Oh, non! Criticar a Israel polas súas políticas é perfectamente lexítimo. Esta crítica convértese en ilexítima cando non se basea no que os xudeus fan, senón sobre o que os xudeus son. Cando se desliza cara á natureza dos xudeus trátase de antisemitismo... Eu escoito moi a miúdo aos intelectuais europeos dicir máis ou menos o seguinte: "Vostedes, os xudeus, que sufriron tanto, que pasaron polos campos da morte, que tanto padeceron a persecución e a opresión, como poden ser violentos despois desa experiencia?". É a hipótese subconsciente de toda esta xente de que todo o que sofre ten que converterse nunha especie de Xesuscristo, nun santo. Por suposto, a ninguén lle gustan os santos, e moi poucas persoas cren realmente nos santos.
-Bob Goldfarb: Vostede escribiu hai 40 anos que un xudeu é alguén que se asocia co destino do pobo xudeu.
-Amos Oz: A miña simple resposta á complexa cuestión de "Quen é Xudeu?" é que calquera ser humano que estea o suficientemente tolo para chamarse a si mesmo xudeu é un xudeu.
-Bob Goldfarb: Algunhas das súas obras foron traducidas ao árabe. Que tipo de reacción percibiu no mundo árabe?
-Amos Oz: Cando "O meu Michel" foi publicado en Exipto, en tempos moito mellores, houbo algunhas denuncias na prensa exipcia argumentando que non debería haberse traducido ao árabe e publicado en Exipto, xa que se presenta a un Israel cheo de seres humanos normais, corrompendo así o espírito da poboación exipcia. Pero iso tamén indica que o libro tivo certo impacto. Agora mesmo, "Un conto de amor e escuridade" está a traducirse ao árabe. E de todas as 27 traducións deste libro, é a tradución ao árabe a que conta máis para min. E espero que sexa amplamente lido polos árabes dentro e fóra de Israel. A tradución está financiada por unha familia árabe-israelí, a familia Khoury, unha familia árabe cristiá. O seu fillo George estaba a facer jogging en Xerusalén hai tres anos e foi asasinado dun disparo na cabeza por uns terroristas palestinos que o confundiron cun xudeu. A súa familia decidiu financiar a tradución como unha conmemoración de George Khoury.
Comentarios