Por Abraham B. Yehoshua
LA VANGUARDIA, 06/12/08
Hai semanas, dezasete escritores enviámoslle ao primeiro ministro saínte, Ehud Olmert, unha carta con motivo do asunto do soldado Guilad Shalit, que leva máis de dous anos prisioneiro de Hamas na franxa de Gaza, e das frustradas negociacións para liberalo. Non negabamos os esforzos do Goberno para lograr a súa liberación, pero nos preocupaba que a negociación estivese estancada debido a que Hamas pide a cambio que se liberen 1.500 presos e Israel só está disposto a liberar a 450. No entanto, o debate sobre o prezo que se debe pagar por un soldado secuestrado non é só unha cuestión de cantidade senón tamén de principios, e a eses principios quérome referir neste artigo. Desde que os xudeus volveron asentarse na súa terra de Israel tiveron claro que sempre serían unha minoría na rexión fronte aos seus veciños e inimigos árabes, e iso aínda que se producise unha emigración masiva ao novo Estado xudeu. Por tanto, con cada secuestro dun cidadán israelí, viría a cambio do outro lado unha esixencia de liberación dun gran número de presos, e como o principio de rescatar aos secuestrados foi un principio sacro para os xudeus na época da diáspora e ségueo sendo no Estado de Israel, er
a algo asumido que os árabes se aproveitarían diso para pedir unha liberación masiva dos seus presos. O certo é que en todas as guerras entre Israel e os seus veciños - en 1948, 1956, 1967 e 1973-,cando caeron soldados israelís en mans de Xordania, Siria e Exipto, Israel non dubidou, unha vez conseguido o cesamento do fogo, en trocar un gran número de árabes a cambio dun puñado de israelís. En cambio, este principio tan claro cambiou no momento en que se tratou de organizacións palestinas, pois para Israel non era un asunto de presos de guerra senón de terroristas. Por conseguinte, o Estado israelí tentou na medida do posible evitar acordos de troco de presos palestinos, movido polo medo a que, se os terroristas palestinos eran liberados con facilidade, iso animaría a outros palestinos a recorrer ao terrorismo, xa que entenderían que se os detiñan e encarceraban tras un atentado serían intercambiados rapidamente por algún israelí secuestrado. Probas da rotundidade de Israel nestes casos son o secuestro dos deportistas israelís nos Xogos Olímpicos de Munich de 1972, onde Alemaña por orde de Israel tentou liberalos e acabou todo nunha matanza; e a operación Entebbe de 1976, cando un comando israelí viaxou a Uganda para liberar aos pasaxeiros dun avión de Air France secuestrado por terroristas. Con todo, desde entón a Israel non tivo máis remedio que acordar de cando en vez trocos entre prisioneiros palestinos e soldados israelís secuestrados. Así convén recordar o importante acordo ao que se chegou tras a guerra de Líbano en 1982 cunha organización palestina radical e polo que se intercambiaron centos de palestinos a cambio dun puñado de soldados israelís. Nestes acordos Israel tentou distinguir entre presos con "sangue nas mans", é dicir, que asasinaron, e aqueles que só colaboraron. E iso supuxo longas e difíciles negociacións, tal como está a ocorrer agora no caso do soldado israelí secuestrado por Hamas. De aí, que un grupo de escritores escribise ao primeiro ministro dimisionario para proporlle que cambiase de estratexia e non considerase a Hamas unha organización terrorista, senón que vise en Gaza un Estado inimigo, do mesmo xeito que o foron no seu momento Exipto e Xordania ou o é agora Siria. A franxa de Gaza é un territorio onde hai u
n goberno cun exército propio, e fai falta combatelo igual que cando un Estado árabe declarounos a guerra. ás veces tense a sensación de que cando a algo ou a alguén se lle aplica o adxectivo de terrorista considérallo moito máis perigoso, pero non é así. A Alemaña nazi non era un Estado terrorista. Os seus combatentes eran soldados uniformados e cometeron actos atroces baixo o mando dun goberno elixido nas urnas. Sen dúbida non era un Estado terrorista, pero si un Estado inimigo moi perigoso co que había que acabar. Irán tamén é un Estado inimigo, non terrorista, pero non por iso hai que defenderse menos das súas ameazas contra Israel. Por tanto, se un soldado israelí é secuestrado por Hamas en Gaza debe de ser considerado un prisioneiro de guerra e téñense que aplicar as mesmas regras que se aplicaron no seu momento nas contendas con outros estados árabes. Non hai necesidade de distinguir entre presos con ou sen delitos de sangue. Un membro de Hamas que dispara foguetes contra a cidade israelí de Sderot ten tanto sangue nas mans como un terrorista que pon unha bomba nun café de Xerusalén. Na carta que lle mandamos ao primeiro ministro saínte tratabamos de facerlle máis fácil a toma de decisións á hora de negociar a liberación dun novo soldado que se está podrecendo nun cárcere de Gaza, nunhas durísimas condicións. E se finalmente non o soporta, quizais acabemos trocando a 400 presos palestinos non a cambio dun soldado vivo, senón morto, tal como ocorreu xa con israelís secuestrados por Hezbollah en Líbano.
a algo asumido que os árabes se aproveitarían diso para pedir unha liberación masiva dos seus presos. O certo é que en todas as guerras entre Israel e os seus veciños - en 1948, 1956, 1967 e 1973-,cando caeron soldados israelís en mans de Xordania, Siria e Exipto, Israel non dubidou, unha vez conseguido o cesamento do fogo, en trocar un gran número de árabes a cambio dun puñado de israelís. En cambio, este principio tan claro cambiou no momento en que se tratou de organizacións palestinas, pois para Israel non era un asunto de presos de guerra senón de terroristas. Por conseguinte, o Estado israelí tentou na medida do posible evitar acordos de troco de presos palestinos, movido polo medo a que, se os terroristas palestinos eran liberados con facilidade, iso animaría a outros palestinos a recorrer ao terrorismo, xa que entenderían que se os detiñan e encarceraban tras un atentado serían intercambiados rapidamente por algún israelí secuestrado. Probas da rotundidade de Israel nestes casos son o secuestro dos deportistas israelís nos Xogos Olímpicos de Munich de 1972, onde Alemaña por orde de Israel tentou liberalos e acabou todo nunha matanza; e a operación Entebbe de 1976, cando un comando israelí viaxou a Uganda para liberar aos pasaxeiros dun avión de Air France secuestrado por terroristas. Con todo, desde entón a Israel non tivo máis remedio que acordar de cando en vez trocos entre prisioneiros palestinos e soldados israelís secuestrados. Así convén recordar o importante acordo ao que se chegou tras a guerra de Líbano en 1982 cunha organización palestina radical e polo que se intercambiaron centos de palestinos a cambio dun puñado de soldados israelís. Nestes acordos Israel tentou distinguir entre presos con "sangue nas mans", é dicir, que asasinaron, e aqueles que só colaboraron. E iso supuxo longas e difíciles negociacións, tal como está a ocorrer agora no caso do soldado israelí secuestrado por Hamas. De aí, que un grupo de escritores escribise ao primeiro ministro dimisionario para proporlle que cambiase de estratexia e non considerase a Hamas unha organización terrorista, senón que vise en Gaza un Estado inimigo, do mesmo xeito que o foron no seu momento Exipto e Xordania ou o é agora Siria. A franxa de Gaza é un territorio onde hai u
n goberno cun exército propio, e fai falta combatelo igual que cando un Estado árabe declarounos a guerra. ás veces tense a sensación de que cando a algo ou a alguén se lle aplica o adxectivo de terrorista considérallo moito máis perigoso, pero non é así. A Alemaña nazi non era un Estado terrorista. Os seus combatentes eran soldados uniformados e cometeron actos atroces baixo o mando dun goberno elixido nas urnas. Sen dúbida non era un Estado terrorista, pero si un Estado inimigo moi perigoso co que había que acabar. Irán tamén é un Estado inimigo, non terrorista, pero non por iso hai que defenderse menos das súas ameazas contra Israel. Por tanto, se un soldado israelí é secuestrado por Hamas en Gaza debe de ser considerado un prisioneiro de guerra e téñense que aplicar as mesmas regras que se aplicaron no seu momento nas contendas con outros estados árabes. Non hai necesidade de distinguir entre presos con ou sen delitos de sangue. Un membro de Hamas que dispara foguetes contra a cidade israelí de Sderot ten tanto sangue nas mans como un terrorista que pon unha bomba nun café de Xerusalén. Na carta que lle mandamos ao primeiro ministro saínte tratabamos de facerlle máis fácil a toma de decisións á hora de negociar a liberación dun novo soldado que se está podrecendo nun cárcere de Gaza, nunhas durísimas condicións. E se finalmente non o soporta, quizais acabemos trocando a 400 presos palestinos non a cambio dun soldado vivo, senón morto, tal como ocorreu xa con israelís secuestrados por Hezbollah en Líbano.
Comentarios