"Irán debe decidir que pon nos pratos dos seus nenos, uranio ou comida" "Israel pode ser un laboratorio mundial no medio ambiente, como o foi en agricultura" "A solución de dous Estados para dous pobos facilitará moito ao resto do mundo" "Non hai novas colonias senón crecemento natural nas xa existentes"
Unha entrevista de Sal Emergui
JERUSALÉN.- Os seus novos gardacostas chámanlle "Duracell" polo seu frenético ritmo. Non é fácil protexer ao presidente de Israel, Simón Peres, que aos seus 85 anos protagoniza unha hiperactiva maratón de reunións, viaxes e conferencias. O seu novo soño é ecolóxico e por iso, usa un coche híbrido. "Israel pódese converter nun laboratorio mundial no medio ambiente como xa o fixo en altas tecnoloxías e agricultura", comenta. Peres recibe a http://www.elmundo.es/ na sede presidencial en Xerusalén, un recinto dominado por mulleres. "Son máis fieis que os homes", xustificou recentemente. No seu despacho, retratos onde se lle ve na súa mocidade pousando nos 50 xunto ao seu xefe, protector e fundador de Israel, David Ben Gurión. "Tiven a fortuna de traballar 20 anos con el. Era un xenio", dinos ao final dunha longa conversa. Peres é "o último mohicano" israelí. Artífice dos Acordos de Oslo (1993) que lle supuxo (xunto ao primeiro ministro, Isaac Rabin e o líder palestino, Yaser Arafat) o Premio Nobel da Paz. Promotor do poder nuclear israelí. Subministrador na sombra de armamento vital en diversas guerras do seu país. Branco do odio dos colonos a pesar de que hai 40 anos foi un dos seus primeiros precursores. Ex xefe de Goberno, ministro de todas as carteiras existentes... Non sempre gozou das simpatías do seu pobo. En realidade, moi poucas veces, como recordan os seus escasos inimigos que aínda quedan cando lle chaman "eterno perdedor" polas súas derrotas electorais. Hai dúas décadas, nun congreso laborista, Peres colleu o micrófono e exclamou ante os seus: "Chámanme perdedor. Eu son un perdedor?". Era unha pregunta retórica, pero os militantes responderon: "Si!!".
O 16 de xullo de 2007, Peres por fin gañouse o consenso, accedendo á presidencia, tras a marcha forzosa de Moshe Katsav, conservador ideolóxicamente pero moi liberal se se confirman as acusacións de acoso sexual ás súas secretarias. En 50 minutos de charla, Peres prevé un acordo cos palestinos; pide ao mundo que "evite que o fanático réxime relixioso de Irán teña armas nucleares"; descarta unha operación israelí contra as instalacións nucleares iranianas; ofrécese a viaxar a Damasco e dialogar co seu homólogo sirio; define o antisemitismo como "unha enfermidade que provoca desgrazas nos países onde existe"; convida o Rei Juan Carlos I a visitar Israel e eloxia a Barack Obama. "España? Debe ter un papel importante non só no proceso de paz senón no dialogo intercultural", opina. Un percorrido desde Xerusalén que empeza en Bombai. "O terrorismo aínda non chegou ao seu cénit, que será cando accedan ás armas nucleares. Imaxínese terroristas que poidan ir a calquera cidade cunha maleta que conteña armas nucleares. O perigo vén de Irán polo seu fanatismo relixioso, ser centro do terrorismo, o uranio enriquecido e as súas ambicións de dominar Oriente Próximo. O mundo debe unirse para desmontar este perigo que afecta a todo o que non estea de acordo cos aiatolás. Desde Salman Rushdie até o rabino asasinado en Bombai.
Pregunta.- Algunhas decisións de George W. Bush fixeron aumentar o terrorismo?
Resposta.- O propio Bush recoñeceu erros. Pero se deixase a Sadam Hussein no poder e Iraq tamén invadise Arabia Saudita, criticaríanlle menos? Ao expulsar a Saddam, EEUU librou ao mundo dun dos ditadores máis brutais e asasinos da historia que declarou a guerra a Irán, Kuwait e gaseó aos kurdos.
P.- Pódese evitar un Irán nuclear?
R.- Hai un país que pode evitalo: Irán. Tivo ingresos espectaculares do petróleo pero agora coa redución do seu prezo, non terán tanto diñeiro para investir en uranio, mísiles e terror. En Irán hai amargura, desemprego e se o prezo do petróleo continúa baixando, haberá unha revolta popular. Daranlles ao nenos uranio enriquecido para almorzar? Os líderes iranianos deberán elixir que pon nos pratos do seu pobo, comida ou uranio.
P.- Pero non cre que canto máis se lle ille, os iranianos uniranse máis ao redor dos seus líderes?
R.- Non. O pobo non pode estar unido a favor da pobreza ou a fame. Os iranianos son un pobo culto, con moita historia. O mundo non fai suficiente para evitar un Irán nuclear pero non terá máis remedio que facelo.
P.- É factíbel unha operación militar israelí?
R.- Non fai falta. Non debemos usar a forza sempre que haxa outros recursos. Non suxiro a opción militar aínda que tampouco se pode descartar completamente nun futuro. Irán nuclear non é un perigo só para Israel senón para todo o mundo.
P.- O conflito israelo-palestino, é o corazón dos problemas rexionais?
R.- A solución de dous Estados para dous pobos facilitará moito ao resto do mundo. Agora estamos a negociar e as diferenzas non son tan grandes. Unha solución será a base para a paz en toda a rexión, excepto Irán, Hamas e Hezbolláh.
P.- Negocian co líder palestino Abu Mazen, que goberna en Cisxordania mentres o grupo islamita Hamas faino en Gaza. é factible un acordo completo negociando só con medio pobo palestino?
R.- Que prefire? Que non haxa acordo de paz? é mellor un acordo medio que unha ausencia de acordo. Se o hai o mundo preguntaralle a Hamas: 'Cal é o voso plan? Máis destrución e foguetes?'
P.- Pero a liga Árabe propuxo e propón unha iniciativa de paz que non foi aceptada en Israel...
R.- Eu apoio ese plan como base nas negociacións. Pero non se pode presionar a Israel e dicirlle 'ou isto ou nada'. Como base, aceptámolo.
P.- Hai 15 anos asináronse os acordos de Oslo que vostede deseñou. Que cambiou até o último cume de Annápolis?
R.- En Oslo conseguiuse establecer como parámetro as fronteiras do 67, máis ou menos. Recoñecemos á entidade palestina e eles a Israel. Máis da metade dos palestinos quere agora a paz.
P.- Pero os palestinos o que ven son máis colonias, o muro...
R.- Esaxérase. Non hai novas colonias senón crecemento natural nas xa existentes. Non podemos evitar que nun asentamento nazan nenos e non lles construamos cuartos. Temos un acordo cos palestinos sobre o que deberemos facer cos asentamentos: concentrar as colonias en tres bloques e devolverlles a maioría das terras.
P.- Xerusalén, é un obstáculo imposible?
R.- Pódese chegar a un acordo, pero non agora. Xerusalén non é territorio, senón lume. Non podes entrar no lume se queres paz. Antes, tense que avanzar no resto de temas.
P.- Moitos israelís critican a retirada de Gaza e piden unha operación contra Hamas polos foguetes contra o sur de Israel.
R.- Estou contento que non teñamos alí máis colonias. Pero nós saímos de Gaza e, a cambio, recibimos só mísiles. Os palestinos din terras a cambio de paz. Estamos de acordo, pero non terras a cambio de Qasams. Sería unha estupidez que Israel volvese a Gaza. Alí hai unha grave situación económica e os seus habitantes deben dirixirse a Hamas. Deixen de atacarnos e poden saír das dificultades en cinco minutos.
P.- Non entende as críticas contra o bloqueo israelí que castiga á poboación de Gaza?
R.- En EEUU ou a India non hai demasiadas críticas. Quizais en Europa, aínda que empezan a entender que todo depende de Hamas. Hai algúns en Europa que odian a Israel, pero por que? A cambio da paz con Exipto e Xordania, Israel devolveu territorios, conquistados en guerras que nos impuxeron. Estamos dispostos a entregar a maioría de terras aos árabes. Que queren de nós? Eu dígolles, aprecio moito os vosos consellos morais pero vostedes poden axudarnos a protexernos?
P.- É máis fácil a paz con Siria?
R.- Estou disposto a viaxar a Damasco, a falar con quen sexa e onde sexa. Non se se é máis fácil con Siria que cos palestinos pero ata que non empezas, todo parece máis fácil. Pero agora estamos en pleno proceso de paz cos palestinos e debemos terminalo.
P.- Teme que se Benjamin Netanyahu gaña as eleccións en Israel se paralice o proceso de paz?
R.- Non creo que haxa un primeiro ministro que poida frear a Historia. O mundo avanza e as persoas intelixentes deben asumir estes cambios.
P.- Entre España e Israel é unha relación histórica de amor e odio...
R.- En España tivemos a Idade de Ouro, unha época excepcional na que conviviron a cultura islámica, cristiá e xudía. Hai uns meses, cando celebramos unha conferencia sobre o futuro en Xerusalén, convidei o Rei Xoán Carlos I para que falase sobre a Idade de Ouro, pero non puido vir. A invitación segue aberta.
P.- Cal é o seu soño para Israel no seu 60º aniversario?
R.- Israel non é un soño, porque os países duran máis que unha noite. é unha odisea. Gustaríame que Israel fose antiga como os dez mandamentos e moderna como a nanotecnoloxía.
Comentarios