Por ZWord Blog
O xornal alemán Die Tageszeitung recentemente informaba que Bélxica era o "máis exitoso estado fracasado". Difícil de crer, pero moitos cidadáns dun dos países máis prósperos da Unión Europea non cren que Bélxica teña futuro. E a súa angustia ten importantes repercusións para o pensamento actual acerca da solución do conflito israelo-palestino. O primeiro é o primeiro. é que os valones de fala francesa e os flamencos de lingua holandesa están a punto verdadeiramente de romper Bélxica? Ou ben tratase dun "hiperdrama"?. Ian Buruma descríbeo nestes termos inequívocos: "Bélxica corre o risco de derrubarse. Desde hai máis de seis meses, o país foi incapaz de formar un goberno que sexa quen de unir aos valones (32%) e aos flamencos (58%). O monarca belga trata desesperadamente de deter aos seus súbditos que desexan romper o estado". Buruma sostén que durante os séculos XVIII e XIX, cando se formaron os estados-nación, con frecuencia as diferenzas culturais, lingüísticas e nacionais superáronse a fin de promover "os intereses comúns". Ese foi o caso de Gran Bretaña e Italia, e o de Bélxica. A UE cambiou todo iso. Como afirma Buruma, utilizando outro exemplo do revival nacionalista na supostamente post-nacional Europa: "Por que confiar en Londres, din os escoceses, se Bruxelas ofrece maiores vantaxes?" Buruma termine cunha advertencia: "Talvez os cidadáns de Bélxica xa non teñan o suficiente en común, e o flamenco e valones estean mellor divorciados. Pero un non o cre. Os divorcios nunca son indoloros. E o nacionalismo étnico desencadea emocións que son indesexables. Sabemos o que ocorreu antes cando prevalecía o 'sangue' e a 'terra' determinaba a política europea. Sen ter intención diso, a UE parece agora alentar esas forzas que a idea de unidade europea de posguerra trataba de conter".
Xa rompa ou non realmente Bélxica, a actual loita demostraría máis aló de toda dubida que o concepto dunha Europa "post-nacional" é unha ilusión. Con todo, moitos defensores da "solución dun único estado" para Israel e Palestina basean o seu pensamento precisamente nesta premisa. O famoso ensaio de Tony Judt, no New York Review of Books (2003), desprezaba a Israel tachándoo como un "anacronismo, importado dos característicos proxectos separatistas de finais de século XIX, ante un mundo actual que se dirixe cara aos dereitos individuais, a apertura de fronteiras e o dereito internacional". No momento en que Judt escribiu ese ensaio, a súa declaración xa se afogaba entre os ruidosos disparos que xurdían desde Grozny a Saraievo. Pero o de Bélxica (e, por extensión, Quebec, Escocia e Euskadi) demostra aínda máis que o anceio nacionalista non se limita a aquelas partes do mundo sumidas na pobreza, a corrupción e/ou baixo algunha forma de violencia étnica. é por tanto irónico, que un longo discurso (encomio) sobre o modelo belga sexa un dos elementos e fundamentos do libro de Ali Abunimah, "Israel e Palestina, un país". Abunimah asegura confiado que o sentimento separatista "está en descenso". é evidente que iso non así.
E do mesmo xeito, é aínda mais evidente que dado que unha situación está a emerxer, ninguén desexa ficar atrapado no lado equivocado da cidade: "Chegouse até tal punto, que os propietarios só queren alugar as súas casas a flamencos", asegura Eugene Mesemakers. "Tiña o costume de empregar a traballadores flamencos para os proxectos de construción en zonas francófonas, pero agora os traballadores valones teñen que saber falar holandés para poder ser contratados polos seus xefes flamencos. No meu banco, os documentos están en flamenco e se vostede os pide en francés pídenche que che vaias". Se isto é o que está a suceder no berce da Unión Europea, nun estado que existe desde 1830, como aplicar ese "belo marco" a unha cultura política que inclúe os gustos de Hamas?
A resposta é que non se pode. Niso radica a ironía: Bélxica celébrase como a inspiración para unha "solución dun único estado" no Oriente Medio, e iso, precisamente, no momento en que un número significativo de flamencos e valones militan por unha "solución de dous estados" no seu propio país. A soberanía pode ser posta en común. As fronteiras poden estar abertas. O comercio pode levar a cabo sen obstáculos. Ningún destes obxectivos admirables é incompatible cunha condición de estado. De feito, a estatalidade é talvez unha condición necesaria para o florecimiento de todo o anterior. é por iso que Palestina ten que ser concibida xunto a Israel, non en substitución de Israel.
Comentarios