Por Hermann Tertsch
Hai xa dez anos que fixen unha viaxe inesquecible a Marsella co meu admirado Jacques Stroumsa, un ancián xudeu de Salónica que foi, por designios supremos do terror nazi, o violinista de Auschwitz. Alí, como antes e despois, en España e na súa casa en Israel, falamos moito sobre a pertinencia da beleza no horror, sobre a terrible contradición ou macabra farsa que representaba el como artista ante un auditorio condenar# á morte. Stroumsa sempre dixo que fora feliz rompendo o silencio que era o peor.
A música do seu violín evocaba o recordo da existencia dunha vida fóra das condicións inhumanas. Abría por un momento unha espita de fresca humanidade naquela pesada tebra de cheiro a morte. Quen sobreviviron aquel inferno agradecérono. A maioría que morreu nas cámaras de gas seguramente tamén. recordei a Jacques Stroumsa agora que xorden tentacións de boicotear os Xogos Olímpicos de Pequín pola terrible represión á que son sometidos os tibetanos que non se resignan a ser escravos do réxime chinés. Sería un grave erro. Esta Olimpíada é o mellor que lles podía suceder ao pobo tibetano e ao pobo chinés. E sen dúbida vai cambiar -xa o fixeron co eco mundial da ira- as condicións de vida dos tibetanos e tamén a política chinesa. O réxime de Pequín, tan brutal na imposición das súas directrices ideolóxicas comunistas como na explotación capitalista escravista da súa poboación, non se viu xamais ante un reto como este. Non se trata xa só de Tíbet. As reaccións histéricas de Pequín ante as protestas habidas -e as que deberán chegar de aquí aos Xogos- demostran que o réxime habia infravalorado o potencial de indignación que a súa forma de gobernar xera. Agora recorre -como non!- ao nacionalismo para intentar presentar as protestas como unha agresión á nación e a súa integridade. Niso non hai que axudarlles.
Os chineses desexan estes XX.OO. tanto como os seus líderes. Por moito que lles irrite o feito de que, desde a súa designación como sede olímpica, se desprecen necesidades básicas debido a este proxecto de prestixio internacional. O boicot sería peor que o silencio do violín roto. Porque para a poboación chinesa e para o Tíbet estas Olimpíadas poden ser moito máis que consolo e emoción que era a música de Stroumsa en Auschwitz. Os efectos da maior concentración de persoas e institucións defensoras dos dereitos humanos xamais habida na milenaria historia do Imperio do Centro irán, con seguridade absoluta, moito máis alá do considerado polo poder chinés. E as súas consecuencias políticas serán inxentes aínda que hoxe impredicibles. Dada a colosal magnitude da propaganda dos Xogos en China, a expectación espertada e a atención garantida, será absolutamente imposible para o aparello represor chinés -por moitos esforzos que faga- que os xestos, as palabras e os actos dos participantes, así como o seu eco internacional, non se convertan en memoria e información da poboación ata nos lugares máis remotos e de forma irreversible. Fisuras no réxime Moitos gardiáns da ortodoxia débense de arrepentir xa de puxar tanto e tan ben por conseguir os JJ.OO. de 2008.
Serán moitos máis e pronto, porque as protestas en demanda de liberdade e dereitos humanos han de ir en aumento. Pero saben ben que non poden permitirse outro Tiananmen. Son xa demasiado dependentes do exterior. Por iso non é difícil sospeitar fisuras no réxime como as do tráxico xuño de 1989 ou tras a morte de Mao. Estes Xogos Olímpicos poden ser os de maiores consecuencias políticas da súa era moderna. Todos han de estar en Pequín, para competir e falar claro e converter o deporte e a arte, a música de Stroumsa, non en consolo senón en clamor de liberdade.
Comentarios