Por Andrés Spokoiny
Poucas loitas son tan xustas como a do pobo tibetano pola súa independencia. Poucas personalidades tan exemplares como o Dalai Lama. E con todo o reclamo de Tibet pola súa liberdade é recibido con frialdade e indiferenza polo mundo occidental. O Dalai Lama cae "simpático", pero o conflito de Tibet non emociona, non subleva conciencias e non esperta paixóns. Ninguén se sente compelido a "facer algo". Para dicilo crudamente: a ninguén lle importa. Este desinterese é aínda mais evidente en círculos progresistas e de esquerdas. Nos altares do pensamento "progre" o silencio fronte ao drama tibetano é enxordecedor. As elites intelectuais e mediáticas tratan o tema con displicencia. Organismos de dereitos humanos esbozan críticas mornas e superfluas e pasan a outra cousa. É difícil resistir a tentación de comparar esta actitude coa solidariedade automática que esperta, nos mesmos círculos, a cuestión palestina. Por que esta diferenza? Por que non logrou o Dalai Lama o mesmo que Yasser Arafat?. O inimigo equivocado O primeiro drama do Dalai Lama é elixir o inimigo equivocado. Para a "inteligentsia progre", só as causas nas que se pode demonizar a Israel e a EEUU (e en menor medida a occidente no seu conxunto) merecen solidariedade. Os ataques e a deslexitimación de Israel descansan sobre sólidos cimentos de dous mil anos de prexuízo, odio e antisemitismo. A intelectualidade europea exorciza os seus propios demos ao criticar a Israel. O "popurrí" de culpa europea combina a Shoáh, o colonialismo e a discriminación dos árabes en Europa. Esta culpa topa unha conveniente válvula de escape na deslexitimación de Israel. Que mellor xeito de limparse as culpas do holocausto que atacando ás vítimas? Que mellor xeito de lavar conciencias para os pais do colonialismo, que acusando ás antigas colonias de colonialistas? Cuan doado mostrar solidariedade cos árabes que están lonxe mentres discriminamos aos que están cerca. Cun auto-odio case patolóxico, a filosofía post-colonial atribúe todos os males do mundo a Occidente. Claro que ningún dos sisudos intelectuais que sosteñen estes conceptos repara na obvia contradición que aquilo implica: o asumir que os pobos non occidentais non son responsábeis de nada é outra forma de colonialismo. O máis rechamante, é que poucos países actúan de xeito máis "imperialista" que China. O xigante asiático conquistou e anexou países enteiros e coloniza países do terceiro mundo, ordeñando os recursos naturais que necesita para a súa expansión económica desenfreada. Pero criticar a China non ten o mesmo "sex-appeal" que atacar a Israel. Como aquel mestre que aplica estándares máis altos aos mellores alumnos, mentres os vagos ven exentos de esixencia, a elite intelectual europea ataca ás democracias polas súas fallas máis nimias e exonera de culpa ás ditaduras. Naquel niño de stalinistas reciclados pero non arrepentidos en que se converteu a intelligentzia europea só o que se percibe como "americano" pode ser atacado. Só naquelas situacións pode marcar un punto ideolóxica na súa batalla contra o capitalismo e o liberalismo. Para dicilo groseiramente, nas causas nas que non hai un americano ou un xudeu para culpar, a elite intelectual europea non perde tempo. O drama tibetano é, obxectivamente e baixo todo punto de vista, moito máis grave que a situación dos palestinos. Tibet era, antes da conquista Chinesa, un país soberano e independente. A Palestina árabe nunca foi un país independente. China anexou Tibet, mentres que Israel non se anexou os territorios palestinos. Mentres cada ladrillo que se agrega a un asentamento xudeu da Cisxordania desata ondas de indignación, China, sen que o mundo "progresista" dixese unha palabra, enviou millóns de colonos a ocupar o Tibet, ao momento en que os tibetanos se converteron en minoría no seu propio país. Mentres Arafat e outros líderes palestinos volveron aos territorios, o Dalai Lama aínda vive no exilio. Mentres que os palestinos poden votar e elixir os seus dirixentes, o goberno chinés selecciona a dedo un 'Dalai Lama' aliñado coa política de Pequín. Mentres os palestinos sofren "demoras" e "humillacion" nos 'roadblocks", os tibetanos non gozan de ningunha liberdade de movemento. Mentres o sufrimento dos palestinos é, en gran parte, auto-inflinxido, o dos tibetanos é pura e totalmente obra do goberno chinés. Mentres os problemas dos palestinos son transmitidos "en vivo" por centos de xornalistas que gozan da liberdade de prensa provista por Israel, o calvario tibetano non goza de ningún eco mediático. Hai 600 corresponsalías estranxeiras en Jerusalem que reportan libremente, ningunha en Lhasa. Os poucos xornalistas que visitaron Tibet fixérono escoltados polo exército chinés e nunha oportunidade coidadosamente escollida por Pequín. Ningún dos adaíles dos dereitos humanos que con tanta facilidade critican a Israel se anima a censura e a persecución Chinesa para reportar a verdade do que pasa en Tibet. Se o Dalai Lama fose afortunado en ter a Israel como o seu inimigo, beneficiaríase dunha solidariedade automática e acrítica. Os seus inimigos serian atacados e criticados sen piedade e cos epítetos máis duros. Porque Israel cando é criticada, nunca o é en termos racionais ou moderados, Israel é comparado co mal absoluto. Hoxe en día, China non é acusada de "apartheid", nin de "limpeza étnica", nin de "nazi". Os diarios non publican caricaturas do presidente chinés chorreando sangue, como as caricaturas de Ariel Sharon publicadas polos maiores diarios europeos. Os profesores universitarios ingleses, que con tanta facilidade decidiron boicotear a Israel, bostezan fronte ao drama tibetano. Violentos e non violentos. O outro erro do Dalai Lama, que custoulle a solidariedade da esquerda europea, foi o crer na non violencia. O sereno sabio non entendeu que a esquerda europea fascínase coa violencia. Con cada atentado, con cada "che Guevara", a paixón revolucionaria dos guerrilleiros de salón se inflama e se excita. Aqueles náufragos de Maio do 68, redimen o seu aburguesamento apoiando revolucións a condición de que sexan ben lonxe. A esquerda europea recoñécese na "enerxía revolucionaria" de Al Qaeda e nas FARC. (Como unha viñeta deste despropósito, no drama de Ingrid Betancourt, o sindicado como culpable é o presidente democrático de Colombia, Alvaro Uribe, e non as guerrillas que secuestraron e están matando lentamente á ex candidata presidencial). Para a esquerda europea, a non violencia e a calma do Dalai Lama aburren, as bombas de Al Qaeda, Hezbolláh ou Hamas excitan; Hugo Chávez gusta e Fidel Castro inspira. O Dalai Lama ten demandas incriblemente modestas. Non pide soberanía política nin un renacemento do estado tibetano. Só pide autonomía cultural e relixiosa respectando a soberanía chinesa. Outro erro. Os intelectuais europeos aman o maximalismo. Hamas, que pide a destrución pura e simple de Israel é máis respectado que os poucos líderes palestinos moderados. Ahmadinejad e os seus chamados ao xenocidio nuclear son mais revolucionarios e mais entretidos que a morneza e a moderación do reclamo tibetano. Adam Michnik escribiu, na súa defensa da moderación, que "o gris é fermoso". Certamente, a idea da democracia baséase no rexeitamento dos extremos, no compromiso, na procura do posíbel ainda que non sexa o ideal, porque demasiado frecuentemente, a procura do utópico leva á violencia, á masacre e á guerra. Pero claro, é esa idea de democracia a que detesta certa esquerda de salón europea. Os medios fanse eco desta actitude. A batalla de "reporters sans frontieres" polos xornalistas detidos en China é ignorada. Certo, o Dalai Lama recibiu o premio nobel da paz, pero aínda é un paria na maioría das capitais europeas. O tempo de aire que ocupa a súa loita é unha fracción ínfima do que ocupa a cuestión palestina. Jose Bove, un dos iconos do "progresismo reaccionario" invitou aos seus fórums "antiglobalización" ao líder fundamentalista islámico Tarik Ramadan, pero non ve necesario invitar a representantes tibetanos. Así como unha ignora o drama tibetano, unha esquerda enfermizamente obsesionada con Israel ignorou o drama de Darfur. É lóxico, aí tampouco había xudeus ou americanos para culpar, só milicias islamitas. Detrás da obvia ironía destas liñas escóndese unha dolorosa verdade. A ironía -como dixo alguén- xorde da dor. Certamente, é doloroso ver como aqueles que deberían levantar a bandeira do Tibet libre están demasiado ocupados queimando bandeiras israelís. É doloroso como o drama dun pobo pacifico e milenario non xera a mesma solidariedade que os combates irracionais dos violentos e dos tiranos. É triste que o "progresismo" xustifique á vella teoría dos terroristas que din que Occidente escoita só aos que poñen bombas. É, sobre todo, indeciblemente triste que o odio xere mais solidariedade que o amor, a moderación e a xustiza.
Comentarios