Por Hermann Tertsch
Tanto se abusa deste adxectivo que xa dá certo pudor utilizalo pero hai ocasións nos que o significado dun acto político adquire tal peso, dimensión e densidade no seu carácter único que non pode cualificarse doutro xeito. Por iso foi realmente «histórica» a visita da chanceler alemá, Angela Merkel, a Israel esta semana. Como foino o seu discurso, ante o Knesset (parlamento israelí) en Xerusalén. En alemán, para moitos israelís a «lingua dos verdugos» do Holocausto, -algúns membros da cámara aínda non poden soportalo e ausentáronse- a chanceler alemá fixo historia. A cámara cambiara especialmente para ela as regras que só daban o privilexio de falar desde aquela tribuna a Xefes de Estado. Desde alí dirixiuse aos parlamentarios pero a súa mensaxe nidia e contundente ía destinado a todo o mundo e especialmente aos inimigos de Israel. E proclamou que Alemaña considera a seguridade deste pequeno Estado xudeu como propia e «xamais negociábel». «As ameazas a Israel son ameazas a nós». Na lingua dos verdugos chegou unha alemá a Xerusalén para dicirlles aos israelís que xamais volverán ficar sós como entón, cando un Estado alemán intentou exterminar ao pobo xudeu ante a indiferenza da maioría dos europeos e coa cooperación de moitos. Aseguroulles que este Estado alemán non permitirá que outros novos inimigos, esta vez non con gas Zyklon B nin en matanzas multitudinarias, senón coa bomba atómica, preparen e conclúan aquela aniquilación que o nacionalsocialismo alemán perpetrou no século XX. A existencia de Israel é un dos máximos símbolos da vitoria do mundo libre contra o nacionalsocialismo e contra todo totalitarismo. A alemá no Knesset falou de historia con maiúscula, de principios irrenunciábeis e de compromisos irrevogábeis en defensa da liberdade e da sociedade aberta. Unha gran lección. En realidade, os actos de celebración do 60 aniversario do Estado de Israel non comezan ate maio, pero Merkel quixo adiantarse ás moitas visitas que se producirán entón para darlle á súa o carácter único que o tráxico pasado común de alemáns e xudeus merece. Pero tamén para facer unha exposición moi persoal das razóns, as moitas razóns que ten ela para considerar a Israel un bastión do mundo libre e da sociedade aberta que non pode sucumbir sen terribles consecuencias para todas as democracias. «A seguridade de Israel é razón de Estado para Alemaña». A defensa de Israel debe ser razón de Estado para todas as sociedades abertas e libres. A viaxe de Merkel é un dos que todos os líderes das democracias deberían facer por dignidade, sentido da historia e respecto aos valores que os elevaron ao cargo. Obrigados, non como ela polo pasado, pero tanto como ela polo presente e polo futuro de Israel e de todo o mundo que damos en chamar occidental. O 60 aniversario da fundación do Estado de Israel chega no momento idóneo para que as democracias occidentais proclamen o seu compromiso inquebrantábel coa defensa deste pequeno Estado cuxa existencia volve estar ameazada como nunca desde 1967. Desde hai xa un lustro, perde forza a única solución pacífica que existe para o conflito e que se basea na opción dos dous estados, o xudeu e o palestino. Se en Israel custou moito lograr unha maioría para esta solución -hai trinta anos eran multitude os que propugnaban a colonización total dos territorios conquistados en 1967 e a expulsión dos palestinos cara aos países árabes veciños- hoxe a situación investiuse. A popularidade do fanatismo islamita, entre os palestinos especialmente pero tamén no mundo árabe en xeral e noutros inimigos de Israel co Irán de Ahmadineyad á cabeza, fixo rexurdir con virulencia o vello soño de converter tarde ou cedo ao Estado de Israel nun breve paréntese na longa historia da rexión, un «accidente» consecuencia doutro anterior que sería o Holocausto. Hamás, Hezbollah, Siria ou Irán, Al Qaeda e grupos similares non teñen o mínimo interese en avances en dirección cara á constitución dun Estado palestino viábel. Desde Teherán só parte unha mensaxe constante e retadora que pide sufrimento en espera do golpe liberador que restaure a honra do Islam coa destrución do Estado de Israel. Que ninguén pense que a presidenta do parlamento israelí se deixaba levar pola retórica o martes cando pedía a Merkel, «téndanos a man para evitar a condena a morte», en referencia á ameaza que todos os israelís perciben ante os plans nucleares do réxime de Teherán. Angela Merkel ten a paradoxal vantaxe sobre os seus colegas do resto de Europa occidental de crecer baixo unha ditadura comunista, saber o que é o totalitarismo e o que é a liberdade. E os esforzos e o prezo que esta merece na súa defensa. Por iso é incapaz de caer nos relativismos doutros, como os nosos inefables gobernantes españois cos seus solemnes xogos da nada sobre a harmonía na Alianza de Civilizacións cos inimigos da civilización. Merkel ten pola contra iso que se denomina «cultura de defensa», unha virtude deostada ou sinxelamente ignorada por tantos políticos europeos. Por iso sabe percibir as ameazas á liberdade propia nos ataques á doutros Estados, comunidades ou persoas. Por iso é capaz de ir a Moscova e a Pequín e proclamar alí a súa preocupación polos dereitos humanos mentres outros visitan estas capitais sen acordarse deles. Como tantos políticos centroeuropeos e antigos disidentes baixo os réximes comunistas, sabe que a liberdade perdida por debilidade pode custar xeracións en ser reconquistada. Sabe que os inimigos da liberdade son implacables e utilizan e fomentan a confusión, a comodidade, a ignorancia e a covardía nas sociedades libres. Pero sobre todo sabe que Israel non se pode permitir unha derrota porque equivalería á súa aniquilación. E é consciente de que as ameazas contra Israel son ameazas contra todos nós. Israel é parte da historia alemá e europea. É evidente que Israel hoxe non existiría como é se a Alemaña nazi non asasinase industrialmente a millóns de xudeus. Nin se tivesen as vítimas outros países europeos onde buscar refuxio ante a ofensiva criminal nazi que comeza en 1934 coas Leis de Nuremberg e conclúe nas chemineas de Sobibor e Auschwitz ou nas terribles mortes por enfermidades e fame en Bergen-Belsen con Hitler xa morto. Como non podía ser doutro xeito, certos sectores da esquerda europea apresuráronse a criticar a Merkel por non aludir aos asentamentos israelís nos territorios ocupados nin á triste situación en Gaza. A Gaza si se referiu e con inmenso sentido común. Hamás é responsábel do que alí ocorre, porque Israel, que se retirou unilateralmente daqueles territorios, non pode tolerar que desde alí se bombardee diariamente á súa poboación civil. Merkel cre no dereito á defensa propia. Outros pretenden que Israel renuncie a ela. Non pode caer en semellante erro quen tan longa memoria ten. A chanceler estivo xa tres veces en Israel e os territorios durante o seu mandato. E por suposto que tratou cos dirixentes israelís sobre estas cuestións políticas ás que aludiu no parlamento en Xerusalén como «a necesidade de dolorosas concesións». A política israelí é moitas veces moi criticable e condenable. E sen dúbida deberá de facer moitas «concesións dolorosas» para calquera acordo cando teña interlocutores. Pero o seu dereito á defensa propia só llo poden discutir os seus inimigos. Pero, ademais, quedou claro que esta visita foi concibida persoalmente pola chanceler como unha proclamación de principios. Con sete ministros do seu Gabinete en Xerusalén para elaborar cos seus homólogos israelís amplos programas de cooperación a longo prazo, ela centrouse na escenificación deste salto cualitativo que converte a Israel nun dos socios privilexiados de Alemaña nun nivel que só teñen Francia, EE.UU., Italia e quizais agora Polonia. O Estado de Israel está, desde esta semana, un pouco máis arroupado ante as tempestades da historia que se adiviñan. Necesítao e meréceo.
Comentarios