Hai pouco tivo lugar o Encontro de Annápolis para relanzar as negociacións árabe-israelís, con máis expectativas que bos resultados. Para entender mellor esa frustración, propoño un breve recordatorio. No medio da persecución nazi un xudeu alemán atopouse co seu axente de viaxes, que non era racista. Explicoulle a súa urxencia por fuxir do país. Conviñeron en reunirse durante a noite na oficina do axente. sentaron xunto un enorme globo terráqueo e dedicáronse a identificar os portos onde podería topar refuxio. Non identificaron un só que aceptase con facilidade refuxiados xudeus. Tras facer virar o globo varias veces, o cliente preguntoulle: "Non tería outro globo?" Esta anécdota responde a unha verdade histórica. O 15 de maio de 1939, poucos meses antes de empezar a guerra, o vapor Saint Louis, con case un milleiro de refuxiados, partiu de Hamburgo con destino á Habana, onde
poderían desembarcar con visas transitorias. Pero ao chegar a destino, as súas esperanzas se trizaron: as autoridades do país decidiran cancelar o permiso. Entón a nave enfilou cara á península de Florida e intentou baixar aos seus angustiados pasaxeiros en Fort Loderdale. Desde a Casa Branca, emporiso, chegara unha orde do presidente Roosevelt (nada menos que do presidente Roosevelt!) que prohibía o desembarco. Eran indesexables. Entón o capitán do barco tomou rumbo cara á próxima Miami, onde confiaba burlar aos gardas costeiros. Tampouco o puido facer, porque a decisión presidencial acendera todas as alertas. Atafegado pola frustración, o patético Saint Louis regresou a Alemaña. E os seus pasaxeiros terminaron nos campos de exterminio. Non foi o único caso. O 3 de xuño de 1939 partiu o Orinoco, que tivo a mesma mala sorte. Máis adiante, o vapor Fralde chegou a Veracruz, México, onde tampouco se aceptou aos refuxiados. Os exemplos seguen e seguen. Non vou ser politicamente correcto. O máis repugnante exemplo -dóeme manifestalo- foi o de Gran Bretaña, un imperio que recibira o Mandato sobre Palestina por decisión unánime da Liga das Nacións, en 1922, coa explícita misión de axudar a erixir un Fogar Nacional Xudeu. Esa iniciativa foi saudada con beneplácito ate por varios líderes nacionalistas árabes, como o rei Feisal de Iraq, que agasallou a Jaim Weizman, líder do movemento sionista. Pero Gran Bretaña instalouse alí para ficar. Desde o século XIX os xudeus xa comezaran a reconstrución do país abatido pola erosión e o abandono, como narran viaxeiros da época. Contribuíran coas forzas aliadas na expulsión dos otománs, e pretendían a independencia. Entón Gran Bretaña amputou dous terzos do territorio e creou o artificial reino hashemita de Transxordania, onde quedaba terminantemente prohibido que se instalase un só xudeu. Os ingleses teñen o nefasto privilexio de crear o primeiro país Judenrein (limpo de xudeus), antes de que os nazis se obsesionasen co tema. Logo, fixeron todo o posible para obstruir a creación do Fogar Nacional Xudeu, limitando a inmigración, facilitando o ataque de bandas terroristas e azuzando o enfrontamento étnico. Durante a segunda Guerra Mundial os xudeus de Palestina compartiron a decisión do Mahatma Gandhi para a India: apoiar aos ingleses e postergar a reivindicación nacional para logo da conflagración. Pero os aliados, a pesar desa contribución, non practicaron a reciprocidade: negáronse a bombardear as vías que levaban aos campos de exterminio e os ingleses pecharon con sete chaves o ingreso de refuxiados xudeus a Palestina. En 1945, Gran Bretaña creou no Cairo a Liga Árabe para preservar a súa influencia na rexión. O Holocausto, en contra de versións superficiais, non conmoveu ao mundo. Seguiron pechados os portos do planeta para a inmigración xudía, a pesar dos espectros que emerxían dos campos da morte. O presidente Truman aceptou recibir só uns milleiros de nenos. E Gran Bretaña lanzou outro Libro Branco para bloquear, case por completo, o desembarco en Palestina das fráxiles barcazas que enchían o Mediterráneo con sobreviventes da masacre. O Estado xudeu xa era unha realidade a pesar do poder colonial, con cidades, kibbutzim, universidades, teatros, orquestras, camiños, institucións administrativas e unha reforestación febril. Loitaba pola súa independencia con uñas e dentes. En 1947, Londres presentou nas Nacións Unidas o caso de Palestina, que xa lle resultaba ingobernable, coa esperanza de afogar as pretensións sionistas. Constituír unha C
omisión Especial integrada por países pequenos, dos cales tres eran latinoamericanos: Guatemala, Uruguai e Perú. O seu traballo minucioso terminou cun Plan de Partición en dous Estados, un xudeu e outro árabe, que debían coexistir e manter estreitos vínculos económicos. Era a primeira iniciativa de mercado común, un fito da historia. As fronteiras de ambos Estados foron deseñadas con ecuanimidade en base á distribución demográfica, é dicir, un Estado xudeu onde predominaban os xudeus e un Estado árabe onde predominaban os árabes. A maior parte do territorio deserto foi asignado ao Estado xudeu porque os seus habitantes xa demostraban perseveranza para facelo florecer. A pesar de que a maioría dos lugares vinculados coa historia de Israel, quedaban fóra do Estado xudeu, a dolorosa iniciativa foi aceptada polo movemento sionista. Ben Gurión dixera que se necesitaba un Estado independente con maioría xudía, aínda que "tivese o tamaño dun mantel", para que se dispuxese dun porto onde recibir ás vítimas de persecucións incesantes. O 29 de novembro pasado cumpríronse 60 anos dun acontecemento bisagra da historia mundial. As Nacións Unidas, por unha maioría superior aos dous terzos, aprobou a Partición de Palestina. Durante a dramática votación mantívose en albas a gran parte do planeta. Todas as radios estaban acendidas para escoitar o angustiante escrutinio. Presidía a Asemblea o embaixador Oswaldo Aranha, representante de Brasil. Cando finalizou cunha categórica claridade, os cidadáns do inminente Estado xudeu independente se lanzaron ás rúas para bailar en roldas toda a noite. Pero os Estados árabes proferiron ameazas. Querían abortar ese proxecto: "Haberá unha matanza que converterán en risa as efectuadas polos mongoles", prometeu o secretario xeral da Liga Árabe. Logo acuñouse a expresión de "arroxar a todos os xudeus ao mar". O ex Mufti de Xerusalén, Haj Amin el Husseini, que viaxara a lamberlle o traste a Hitler e a Ante Pavelic, con quen se fotografou en Berlín e Zagreb, cumpriría por fin a súa promesa: concretar "a solución final" no Medio Oriente. Nestes 60 anos pasaron infinidade de horrores, inxustizas e desencontros. Pero se está volvendo á sabedoría da Partición votada naquel inesquecible 29 de novembro de 1947. Dous Estados para dous pobos que deben convivir lado a lado, nun territorio que ambos aman e non están dispostos a abandonar. Se o liderado árabe acatase a resolución das Nacións Unidas, permitindo que se proclamase a independencia dun 
Estado árabe en Palestina, da mesma forma que o fixeron os xudeus, hoxe estaríanse celebrando tamén os seus 60 anos de independencia. E, máis importante aínda, non existirían tantas guerras, sufrimento e desolación. Facía falta que transcorresen seis décadas e ríos de sangue para chegar ao mesmo punto de partida? É o que se barallou en Annápolis. Naqueles anos, Gran Bretaña, para non dar tempo a que os xudeus puidesen prepararse para enfrontar aos Estados veciños, adiantou o seu retiro. En lugar de agosto de 1948, fíxoo o 14 de maio. Os xudeus enseguida proclamaron a Independencia de Israel e ofreceron a paz. Israel non foi o produto directo do Holocausto nin un obsequio das grandes potencias. Non existiría se os seus habitantes non o edificaron e defendido. Os árabes non querían a independencia de Palestina, senón o exterminio dos xudeus. E atacaron sen piedade. Siria, Exipto e Transjordania apetecían quedar con anacos dese territorio, como en efecto aconteceu despois. A loita foi impiadosa e os xudeus sufriron o maior número de baixas de todas as guerras padecidas desde entón. Non tiñan nin un só tanque, nin un só avión. Sabían que non ían converterse en refuxiados sequera, senón en cadáveres. Entón pelexaron con desesperación, esporeados polo recordo das matanzas anteriores. As potencias negábanse a venderlles armas, porque non era bo negocio vender algo a quen pronto terminaría borrado da face da terra. Esa conflagración insensata e fanática, non desexada por Israel, finalizou cun Estado xudeu máis amplo que o asignado pola Partición de 1947. Nos últimos días do conflito as tropas israelís gañaban en todas as frontes, ante o pánico que se produciu nos seis exércitos invasores pola heroica resistencia. Os xudeus puideron apropiarse de máis territorios, entraron e saíron da Franxa de Gaza e estaban en condicións de reconquistar Xerusalén Este. Pero chegaron ofertas de paz por parte do rei Abdullah de Transxordania, con quen se reuniu en segredo Golda Meir. O goberno israelí decidiu evitarlle a humillación de quitarlle esa parte da cidade. Por desgraza non se asinou a 
paz porque o rei foi asasinado. As fronteiras do cese o fogo establecidas entón non as recoñeceu ninguén. Transxordania apropiouse de Cisxordania e cambiou o seu nome polo de Xordania (a ambos dous lados do bíblico río). Isto foi aceptado e recoñecido só por Gran Bretaña e Paquistán. Durante os 19 anos en que Xordania ocupou Cisxordania, e Exipto a Franxa de Gaza, nunca se manifestou o propósito de erixir neses territorios un Estado árabe independente. Cifras de diversas orixes afirman que se produciron 400 ou 600 ou 800 mil refuxiados palestinos. Non hai responsabilidade dos Estados árabes agresores por esa enorme traxedia? En lugar de recibilos como irmáns, encerráronos en campamentos inmundos e pediron unha caudalosa axuda internacional para seguir manténdoos na miseria, o odio e a ilusión do retorno. Para peor, para vingarse expulsaron por centos de miles de xudeus arraigados en Siria, Iraq, Exipto, Libia, Iemen, Tunisia, ate converterse en países Judenrein, como desexaron os nazis. Agora acusan a Israel de limpeza étnica, pero en Israel vive unha activa minoría árabe que alcanza o 17% da poboación, con dereitos civís, deputados no Congreso, intendentes, académicos nas universidades e ate diplomáticos no servizo exterior. Un árabe musulmán chegou a vicechanceler. Algo semellante ocorre nos países árabes? Sigo pecando de politicamente incorrecto. Denuncio que nin no recente Encontro de Annápolis nin en ningún outro Foro se menciona a débeda dos Estados árabes cos seus irmáns de Palestina, que sofren porque estes Estados violaron a ecuánime resolución 181 das Nacións Unidas. É irritante sinalalo, seino. Pero é irrefutable. Moitos países árabes nadan en petrodólares e son responsables das sucesivas catástrofes cometidas nestes 60 anos. Lávanse as mans e só esixen solucións a Israel. En Annápolis volveu porse de manifesto o seu fanatismo antisemita. Por que? Porque non se trata só de reivindicacións territoriais. Aínda que algúns aceptan de mala gana que exista Israel, resístense a consideralo un Estado xudeu, como dispuxera a Liga de Nacións en 1922 e as Nacións Unidas en 1947. É asombroso, pero seguen teimudos nesta tesitura discriminatoria. A Conferencia Islámica contén 57 Estados musulmáns e a Liga Arabe 22. Os xudeus, en cambio, non teñen dereito nin a un só, aínda que sexa pequeno. A "causa" árabe-musulmá non quere entender que a historia xudía esixe un lugar, aínda que pequeno coma un mantel, pero con maioría claramente xudía, capaz de ter un porto onde recibir aos seus irmáns caídos en desgraza. Este é, ao meu xuízo, a testaruda pedra no zapato que máis interferirá na chegada dunha solución definitiva.
Comentarios