Por João Tunes
“Nós destruiremos todos os nosos inimigos, mesmo se eles se encontraren entre os vellos bolcheviques. Nós destruiremos a todos, incluíndo ás súas familias. Nós combateremos sen piedade calquera ameaza, por acción ou por pensamento – si, por pensamento! -, á unidade do Estado Socialista. Pola destrucción total dos nosos inimigos e dos seus cómplices!”
Stalin, discurso de 7/11/1937 (os asistentes reaxiron con grandes aclamacións e berros de “Viva o Grande Stalin!”)
“Cada xudeu é un inimigo potencial a soldo dos Estados Unidos”
Stalin, discurso de 1/12/1952
Por via das simplificacións adquiridas, alimentadas segundo conveniencias, o antisemitismo é identificado coa extrema-dereita, na súa compoñente racial máis radical. O Holocausto funciona como poderoso marco de memória para facer a ponte asociativa entre o nazismo e o antisemitismo. E a propaganda tense esforzado, con fortuna, por fixar esta asociación dun xeito exclusivista. Entre a esquerda, sacodese a mínima idea de sospeita de contaminación polo antisemitismo. Segundo a esquerda, combátese Israel continuada e permanentemente non por se ser antisemita mais pola agresividade bélica e expansionista de Israel contra os palestinianos e os árabes en xeral e pola súa alianza cos Estados Unidos. Asi, o anti-israelismo (da esquerda) sería distinto do antisemitismo (da extrema-dereita). Encanto o primeiro, o anti-israelismo da esquerda, se debe a unha análise obxectiva de comportamentos e alianzas (presumindose que podia transformarse en apoio a Israel, se este se desmilitarizase, abrazase a causa da paz no Medio Oriente, fose amigo dos seus veciños, cortase o cordon umbilical co imperialismo americano), o segundo, o antisemitismo da extrema-dereita, nace nos preconceitos raciais.
E, non entanto, non poden ser apagadas da tradición histórica da esquerda revolucionaria (na súa construción máis efectiva e duradeira, a URSS) as xigantescas manchas de antisemitismo violento. E, na súa parte mais tráxica, implicando coa existencia do Estado de Israel. Un antisemitismo violento que, nunha primeira análise, é un paradoxo se se tivera en conta que, antes da creación do Estado de Israel, moitos foran os xudeus que militaran empeñadamente no socialismo revolucionario por todo o mundo, fornecendo diversas figuras de proa ao comunismo mundial, incluindo ao estado maior de Lenin. Stalin sempre foi antisemita. Como moitos dos que ocuparon os lugares na nomenklatura soviética após a liquidación da vella garda bolchevique. Na liña da tradición, aliás, da xudiofobia dos pobos eslavos e bálticos, en que a prática sistemática e periódica dos progroms estaba entrañada nas práticas de exclusión étnica (particularmente violentos na Rusia, Ucrania e Polonia). Encanto moitos xudeus tiveran papel de relevo no movemento socialista e obreiro, particularmente nas direccións dos partidos comunistas, o antisemitismo soviético mantevese no estado larvar.
“Nós destruiremos todos os nosos inimigos, mesmo se eles se encontraren entre os vellos bolcheviques. Nós destruiremos a todos, incluíndo ás súas familias. Nós combateremos sen piedade calquera ameaza, por acción ou por pensamento – si, por pensamento! -, á unidade do Estado Socialista. Pola destrucción total dos nosos inimigos e dos seus cómplices!”
Stalin, discurso de 7/11/1937 (os asistentes reaxiron con grandes aclamacións e berros de “Viva o Grande Stalin!”)
“Cada xudeu é un inimigo potencial a soldo dos Estados Unidos”
Stalin, discurso de 1/12/1952
Por via das simplificacións adquiridas, alimentadas segundo conveniencias, o antisemitismo é identificado coa extrema-dereita, na súa compoñente racial máis radical. O Holocausto funciona como poderoso marco de memória para facer a ponte asociativa entre o nazismo e o antisemitismo. E a propaganda tense esforzado, con fortuna, por fixar esta asociación dun xeito exclusivista. Entre a esquerda, sacodese a mínima idea de sospeita de contaminación polo antisemitismo. Segundo a esquerda, combátese Israel continuada e permanentemente non por se ser antisemita mais pola agresividade bélica e expansionista de Israel contra os palestinianos e os árabes en xeral e pola súa alianza cos Estados Unidos. Asi, o anti-israelismo (da esquerda) sería distinto do antisemitismo (da extrema-dereita). Encanto o primeiro, o anti-israelismo da esquerda, se debe a unha análise obxectiva de comportamentos e alianzas (presumindose que podia transformarse en apoio a Israel, se este se desmilitarizase, abrazase a causa da paz no Medio Oriente, fose amigo dos seus veciños, cortase o cordon umbilical co imperialismo americano), o segundo, o antisemitismo da extrema-dereita, nace nos preconceitos raciais.
E, non entanto, non poden ser apagadas da tradición histórica da esquerda revolucionaria (na súa construción máis efectiva e duradeira, a URSS) as xigantescas manchas de antisemitismo violento. E, na súa parte mais tráxica, implicando coa existencia do Estado de Israel. Un antisemitismo violento que, nunha primeira análise, é un paradoxo se se tivera en conta que, antes da creación do Estado de Israel, moitos foran os xudeus que militaran empeñadamente no socialismo revolucionario por todo o mundo, fornecendo diversas figuras de proa ao comunismo mundial, incluindo ao estado maior de Lenin. Stalin sempre foi antisemita. Como moitos dos que ocuparon os lugares na nomenklatura soviética após a liquidación da vella garda bolchevique. Na liña da tradición, aliás, da xudiofobia dos pobos eslavos e bálticos, en que a prática sistemática e periódica dos progroms estaba entrañada nas práticas de exclusión étnica (particularmente violentos na Rusia, Ucrania e Polonia). Encanto moitos xudeus tiveran papel de relevo no movemento socialista e obreiro, particularmente nas direccións dos partidos comunistas, o antisemitismo soviético mantevese no estado larvar.
O afastamento e liquidación dos líderes xudeus bolcheviques que tiñan sido compañeiros de Lenin (Trotski, Kamenev e Zinoviev), embora sob acusacións de traicións que non incluían explicitamente a da orixe xudaica, permitiu unha gran rusificación - no sentido de identificación hexemónica-imperial (que abrangia ucranianos, arménios, azeris e xeorxianos) - case completa da elite do Kremlin, onde só destoaba Kaganovitch (xudeu e da Comisión Política, un burócrata medíocre que non facia sombra a Stalin) e Molotov que, embora sendo ruso “puro”, estaba casado cunha xudia de renome.
A partir do momento en que Hitler rompeu a súa alianza con Stalin e invadiu a URSS, en 1941, os sentimentos xudaicos de sobrevivencia e de resistencia ao nazismo fundiranse coa campaña militar do Exército Vermello na resistencia e contraataque perante a máquina militar da Alemaña hitleriana. E os moitos millares de xudeus exterminados nos territorios soviéticos ocupados polos nazis, visando a liquidación total destes, particularmente violenta na Ucrania, na Bielorúsia e nos países bálticos, mobilizou os xudeus soviéticos no apoio a Stalin e ao Exército Vermello. Como por todo o mundo onde existian comunidades xudaicas (incluindo nos Estados Unidos, en que os xudeus americanos foran un importante medio de presión para o contra-ataque antinazi pola abertura da “segunda fronte” a partir do occidente europeo). E na mobilización da comunidade xudaica internacional en apoio das fazañas do Exército Vermello, tivo un papel destacado a creación, por xudeus con notoriedade na sociedade soviética (escritores, cientificos, artistas, profesores) do “Comité Xudaico Antifascista”, o cal tiña o apoio oficial do rexime e desenvolveu unha considerábel acción propagandista interna e na denuncia internacional dos crimes nazis e na exaltación do apoio ao Exército Vermello, influenciando e mobilizando a diáspora xudaica na idea, simple e verdadeira, que a alternativa á derrota do nazismo era a eficácia absoluta do Holocausto. A liberación de Auschwitz polo Exército Vermello e a revelación ao mundo das atrocidades repugnantes da “solución final” perpetrada polos nazis contra os xudeus, incrementou o efecto comunicacional de que “sen os soviéticos, todos os xudeus serian exterminados”, elevando Stalin ao patamar do supremo salvador dos xudeus sobreviventes.
O enamoramento de Stalin cos xudeus foi breve, durou mentres interesou ao ditador, e foi brutalmente interrompido. Os lazos dos xudeus soviéticos cos xudeus americanos, a idea de construción dunha patria para o pobo xudaico, despertou o antisemitismo de Stalin e afigurou-selle como un excelente pretexto para mais unha razia sanguinaria na sociedade soviética, con relevo para os cadros comunistas, incluíndo os da Comisión Política, a seren decapitados en nova purga. Que mellor excusa para o novo baño de sangue “purificador” (no sentido de expelir todas as sombras ao seu poder absoluto) que acusar os xudeus soviéticos de traición e mala paga ao salvador dos xudeus, o Pai Stalin? A primeira vaga deste vampirismo estalinista virouse contra o prestixiado “Comité Xudaico Antifascista”, depois chegando á “organización da xuventude xudaica soviética”, non sob a acusación de ser formado por xudeus pero estar contaminado por “cosmopolitismo” e infiltrada polos servizos secretos americanos e britanicos. Foran presos e asasinados. A idea da construción dunha patria xudaica nalgures, partillada por algúns xudeus soviéticos, foi o pretexto seguinte para a acusación de “nacionalismo xudaico”. Provocatoriamente, Stalin ainda propôs que os xudeus se acantonasen nunha futura “República Autónoma Xudaica do Birobidjan” (integrada na URSS) a situar nunha zona inóspita entre a Mongólia e a Sibéria. Coa idea da creación de Israel no Medio Oriente, Stalin hesitou na súa posición, primeiro acreditando que Israel seria un Estado prosoviético (o que valeu que a URSS fose un dos primeiros países a recoñecer Israel), depois, pola súbita e inesperada alianza israelo-americana, ainda en 1948, Israel pasou rapidamente a inimigo de estimación e alvo a abater. O sionismo pasou a ser considerada unha peste política da peor especie. E o antisemitismo visceral de Stalin e dos dirixentes do cumio soviético (revolvendo o antixudaísmo ancestral que se mantiña adormecido nas poboacións dos territorios soviéticos) adquiriu unha nova formulación de disfarce: o antisionismo (palabra chave que non mais saiu, até á actualidade, do léxico dos grandes ódios políticos da esquerda mundial).
A partir do momento en que Hitler rompeu a súa alianza con Stalin e invadiu a URSS, en 1941, os sentimentos xudaicos de sobrevivencia e de resistencia ao nazismo fundiranse coa campaña militar do Exército Vermello na resistencia e contraataque perante a máquina militar da Alemaña hitleriana. E os moitos millares de xudeus exterminados nos territorios soviéticos ocupados polos nazis, visando a liquidación total destes, particularmente violenta na Ucrania, na Bielorúsia e nos países bálticos, mobilizou os xudeus soviéticos no apoio a Stalin e ao Exército Vermello. Como por todo o mundo onde existian comunidades xudaicas (incluindo nos Estados Unidos, en que os xudeus americanos foran un importante medio de presión para o contra-ataque antinazi pola abertura da “segunda fronte” a partir do occidente europeo). E na mobilización da comunidade xudaica internacional en apoio das fazañas do Exército Vermello, tivo un papel destacado a creación, por xudeus con notoriedade na sociedade soviética (escritores, cientificos, artistas, profesores) do “Comité Xudaico Antifascista”, o cal tiña o apoio oficial do rexime e desenvolveu unha considerábel acción propagandista interna e na denuncia internacional dos crimes nazis e na exaltación do apoio ao Exército Vermello, influenciando e mobilizando a diáspora xudaica na idea, simple e verdadeira, que a alternativa á derrota do nazismo era a eficácia absoluta do Holocausto. A liberación de Auschwitz polo Exército Vermello e a revelación ao mundo das atrocidades repugnantes da “solución final” perpetrada polos nazis contra os xudeus, incrementou o efecto comunicacional de que “sen os soviéticos, todos os xudeus serian exterminados”, elevando Stalin ao patamar do supremo salvador dos xudeus sobreviventes.
O enamoramento de Stalin cos xudeus foi breve, durou mentres interesou ao ditador, e foi brutalmente interrompido. Os lazos dos xudeus soviéticos cos xudeus americanos, a idea de construción dunha patria para o pobo xudaico, despertou o antisemitismo de Stalin e afigurou-selle como un excelente pretexto para mais unha razia sanguinaria na sociedade soviética, con relevo para os cadros comunistas, incluíndo os da Comisión Política, a seren decapitados en nova purga. Que mellor excusa para o novo baño de sangue “purificador” (no sentido de expelir todas as sombras ao seu poder absoluto) que acusar os xudeus soviéticos de traición e mala paga ao salvador dos xudeus, o Pai Stalin? A primeira vaga deste vampirismo estalinista virouse contra o prestixiado “Comité Xudaico Antifascista”, depois chegando á “organización da xuventude xudaica soviética”, non sob a acusación de ser formado por xudeus pero estar contaminado por “cosmopolitismo” e infiltrada polos servizos secretos americanos e britanicos. Foran presos e asasinados. A idea da construción dunha patria xudaica nalgures, partillada por algúns xudeus soviéticos, foi o pretexto seguinte para a acusación de “nacionalismo xudaico”. Provocatoriamente, Stalin ainda propôs que os xudeus se acantonasen nunha futura “República Autónoma Xudaica do Birobidjan” (integrada na URSS) a situar nunha zona inóspita entre a Mongólia e a Sibéria. Coa idea da creación de Israel no Medio Oriente, Stalin hesitou na súa posición, primeiro acreditando que Israel seria un Estado prosoviético (o que valeu que a URSS fose un dos primeiros países a recoñecer Israel), depois, pola súbita e inesperada alianza israelo-americana, ainda en 1948, Israel pasou rapidamente a inimigo de estimación e alvo a abater. O sionismo pasou a ser considerada unha peste política da peor especie. E o antisemitismo visceral de Stalin e dos dirixentes do cumio soviético (revolvendo o antixudaísmo ancestral que se mantiña adormecido nas poboacións dos territorios soviéticos) adquiriu unha nova formulación de disfarce: o antisionismo (palabra chave que non mais saiu, até á actualidade, do léxico dos grandes ódios políticos da esquerda mundial).
Comentarios