DIXO VOSTEDE GUERRA?


Por André Glucksmann

Unha palabra bastou para desatar a tempestade. Inmediatamente, as plumas dos comentaristas entraron en ebulición e as chancelerías de Europa occidental proclamaron a súa desaprobación de xeito moi pouco diplomático. Ao evocar o risco de guerra que entraña a vontade iraniana de construír A Bomba, e a necesidade de prepararse para impedilo, incorreu Bernard Kouchner nunha blasfemia, produto da súa inxenuidade e a súa falta de oficio? En todo caso, os seus colegas, Serguéi Lavrov, desde Moscova, e D'Alema, desde Roma ("Non se debba parlare de guerra in questo momento"), reprendéronlle ipso facto. Ídem desde Berlín, mezzo vocce. Con todo haberá que afacerse: o "esvarón" do French Doutor, novo xefe da diplomacia francesa, expresa unha opinión longamente meditada. Cando, nove meses antes das eleccións presidenciais, Yasmina Reza, Pascal Bruckner e eu interrogabamos ao candidato Sarkozy sobre os grandes eixes da política exterior que pretendía seguir, a súa resposta brotou clara e decidida: "A crise iraniana é sen dúbida a crise internacional máis grave actualmente". Un ano despois, o diagnóstico segue sendo exacto. Que require esa gravidade? "Firmeza", respondeu o futuro presidente, que, de xeito evidente, non cambiou de opinión. O 27 de agosto, ante os embaixadores de Francia reunidos no Elíseo, evocou a terrible ameaza e subliñou a necesidade de "evitar atoparnos ante unha alternativa catastrófica: a bomba iraniana ou o bombardeo de Irán". A nova "firmeza" de Francia comezou por unha reforma do vocabulario que rexeita os eufemismos e os tabús lingüísticos: se existe un risco de guerra, non hai que escotomizarlo, senón, pola contra, nomealo, falar del con claridade para, precisamente, facer todo o posible para frear a escalada antes de chegar a esa "alternativa catastrófica". O momento foi ben elixido. Bernard Kouchner soltou a súa pedra do escándalo no charco dos sobreentendidos diplomáticos e pronunciou a palabra "guerra" a véspera da súa viaxe a Moscova. O destinatario número 1 da mensaxe era o seu homólogo ruso, que protestou, pero tomou boa nota: se Moscova segue bloqueando calquera sanción efectiva susceptible de reforzar as reprimendas, ata agora inútiles, do Consello de Seguridade, Francia esforzarase, fóra do Consello, en mobilizar á UE, que atrae máis do 50% do comercio exterior de Teherán, apostando por duras sancións económicas para intentar frear a espiral nuclear iraniano. En resumo, Kouchner invita aos europeos a ignorar as manobras dilatorias de Moscova na ONU. Cando o sabio sinala a Lúa, os imbéciles fíxanse no seu dedo. Cando Kouchner fala de "guerra", moitos europeos estiman que se trata dunha palabrota soltada como un disparo de pistola no silencio relixioso dunhas negociacións respectuosas. A revelación do esforzo clandestino e ilegal de Irán para franquear o limiar da enerxía nuclear de uso militar data xa de agosto de 2002. Desde entón, e a pesar de todas as confirmacións da AIEA, as negociacións, dirixidas principalmente por Londres, París e Berlín, non deron resultado algún. É hora de sopesar francamente os riscos. Algúns se preguntan: seica se perde algo por esperar? Todos os expertos coinciden sobre a capacidade técnica da industria iraniana: bastarían de dous a catro anos para alcanzar o punto de non retorno. Así que o tempo aprema. Pero a perspectiva dun Irán nuclear será suficiente para que as democracias mobilícense coa maior urxencia e impidan, de mellor ou peor grao, que se franquee ese limiar último? Ou ben hai que convir con Jacques Chirac (xaneiro de 2007) que unha potencia nuclear máis ou menos non merece que nos quentemos a cabeza? En efecto, a guerra fría nunca deixou de selo nas altas esferas: durante 45 anos a disuasión freou a escalada bélica entre os dous bloques. Semellante equilibrio de terror non tiña, con todo, nada de automático. Unhas crises sucederon a outras ata chegar á de Cuba (1961), na que, como proban os arquivos norteamericanos e rusos, a partida xogouse ao bordo do abismo e a punto estivo de escapar á prudencia de Kennedy e Kruschev. A idea de que a bomba iraniana non terá consecuencias para a paz mundial só pode obedecer á máis ignara das fantasmagorías. Con máis motivo que Arabia Saudita, Turquía e Exipto non se someterán á hexemonía nuclear iraniana sen transgredir, á súa vez, o Tratado de Non Proliferación. ¡Isto vaise por feo! O horizonte que están deseñando os manitas de Teherán, aínda que sexa sen darse conta, para un Oriente Próximo grande como un pano, con fronteiras mal definidas, múltiples envurullos comunitarios e enormes intereses tecnolóxico-petroleiros, non é outro que o dunha guerra civil nuclear. Non aprendemos nada do avispeiro iraquí? Quen cren saber o que din cando falan de "guerrilla", "vietnamización", etcétera, equivócanse. A guerrilla española contra Napoleón, as resistencias antihitlerianas, as insurreccións anticoloniais tiñan como primeiro obxectivo a un exército estranxeiro, como segundo aos "colaboradores" e, chegado o caso, á poboación, para mobilizala mediante a intimidación. A orde dos brancos investiuse en Iraq. Os marines non son prioritarios. Só caeron 3.700 en catro anos, cando nos meses "quentes" os balances arroxan un saldo de 3.000 vítimas iraquís, mulleres e nenos sobre todo, aniquilados non polos norteamericanos, senón pola denominada "guerrilla". Se os norteamericanos están desconcertados é porque se enfrontan a un adversario capaz de matar aos seus ata o infinito. É imposible protexer a cada iraquí contra ese terrorismo indiscriminado. O caos é máis forte que os helicópteros, os tanques e o diñeiro. En Rusia coñecen a estratexia da "terra queimada", que só deixaba baleiro ante o avance do invasor. Hoxe, uns incendiarios homicidas e suicidas inauguraron a implacable estratexia da "poboación queimada". Non se trata de resistencia ao ocupante, nin sequera dunha guerra civil, senón de algo máis diabólico: dunha guerra absoluta contra os civís. Nada capaz de conmover aos nosos mulás iranianos, que se declararon, por boca do "moderado" Rafsanyani, dispostos á vitrificación de 15 millóns de compatriotas pola gloria teolóxica de erradicar a entidade sionista, preliminar obrigado dunha caza universal de cruzados e infieis. O sacrificio dos seus e dun mesmo, a autodestrución sistemática dun pobo ata o esgotamento do furor obsidional non é unha patoloxía inédita en absoluto. A crueldade colectiva que arrepiaba a Montaigne, o sangue, a devastación e a morte que describía Grimmelshausen dan fe de que aquelas pestes eran europeas. Pero ningún dos furiosos de entón dispuña aínda dos nosos xoguetes atómicos.
Artigo publicado no xornal El País

Comentarios