ISRAEL: COMPOÑENTE CLAVE DA ESTRATEXIA XEOPOLÍTICAOCCIDENTAL?
Os procesos de secularización e modernización posteriores á Ilustración non lograron frear o desenvolvemento do antisemitismo herdado de xeración en xeración. Con todo, transformárono de tal xeito que este xa non partía dunha concepción relixiosa senón de novidosas filosofías como o racismo e o nacionalismo, as mesmas que servirían de inspiración e de trasfondo ao Holocausto. A raíz da creación do Estado de Israel, a hostilidade antixudea adquire outro cariz, o antisionismo que pon en cuestión o dereito xudeu á autodeterminación nacional. Con todo, as teorías conspiratorias plasmadas nos clásicos antisemitas como “Os Protocolos dos Sabios de Sión” seguen sendo evocadas nun intento de explicar o suposto rol que xoga Israel dentro da política occidental e da relación sui generis que sostén especialmente con Estados Unidos.
Neste sentido son de gran validez os conceptos vertidos por Daniel Pipes, director do Instituto de Investigación de Política Exterior en Filadelfia, no seu artigo "Israel, Norteamérica e o engano Arabe", publicado na revista Tikkun en abril de 1991. Logo dunha análise en profundidade sobre o tema, Pipes chega á conclusión de que o binomio Israel-Estados Unidos foi magnificado de xeito desmesurado polo mundo árabe o que impediu que se entablen negociacións entre iguais con obxecto de alcanzar a paz. Pipes lémbranos como, cando se iniciou a ofensiva contra Iraq por parte das forzas aliadas a principios de 1991, Saddam Hussein e os seus partidarios sostiñan dúas interpretacións contraditorias sobre o rol que xogaba Israel nesta guerra. En ocasións -principalmente cando se trataba de xustificar os seus ataques con mísiles a Israel- os iraquís presentaban o conflito como unha gran conspiración maquinada polos sionistas e executada polos americanos.
"Esta guerra librada contra nós é unha guerra sionista", declarou Saddam Hussein nunha entrevista televisada a finais de xaneiro. "É aquí onde o sionismo combátenos a través do sangue americano". Con todo cando Bagdad quixo retratar ao presidente Bush como o "Satán da Casa Branca" Israel foi descrito como instrumento de Estados Unidos. Obviamente só unha ou ningunha destas caracterizacións pode ser verdadeira.
Contradicións semellantes -afirma Pipes- xurdiron aínda antes do inicio da crise no Golfo Pérsico. Así, o 24 de xuño de 1990, case un mes antes da invasión iraquí a Kuwait, un xornal de Bagdad denunciou que o goberno norteamericano funcionaba como canle de reprodución das decisións adoptadas polo Estado xudeu e que carecía dunha política independente en relación ao conflito árabe-israelí. Catro días despois outro xornal de Bagdad propuxo exactamente a tese oposta ao declarar que por décadas Estados Unidos utilizara á "entidade sionista" coma unha ferramenta para salvagardar os seus intereses na rexión.
Os iraquís non son os únicos que adoptaron estas posicións contraditorias. Gamal A. Nasser -o carismático líder exipcio- declarou que se non fose pola axuda británica a idea dun estado sionista permanecería como a "fantasía dun tolo". Ao mesmo tempo apoiaba a noción extremista da "conspiración xudía": "Trescentos sionistas, todos eles coñecidos entre eles, gobernan o destino do continente europeo". Así mesmo, Anwar Sadat, o seu sucesor, describía a Israel como o xendarme de Washington no Medio Oriente mentres que noutras ocasións sostiña que a política norteamericana "daba preeminencia aos intereses de Israel por enriba dos da UE.".
O goberno sirio de Hafez Al Assad tamén se contradí nas súas opinións ao respecto das relacións Unión Europea-Israel. Cando mantiña lazos estreitos con Moscú, Damasco subliñaba os perigos dun complot imperialista e denunciaba a Israel como unha "base norteamericana". En contraste, agora que Siria tratou de mellorar as súas relacións con Washington, culpa aos xudeus por socavar a política americana. Acontece o mesmo coa OLP, aduce Daniel Pipes. "A entidade sionista" -declarou Yaser Arafat en abril de 1990- "representa a punta de lanza das forzas hostís mundiais contra a nación árabe. O seu papel consiste en protexer os intereses desas forzas." Pola súa banda Hani-Al-Hasan, un asistente de alto rango de Arafat, insiste en que a Ubión Europea está gobernado por un lobby sionista. Como ven en realidade os árabes a Israel? A noción de que o sionismo serve como instrumento do poderío occidental é moi antiga explica Pipes- e remóntase cando menos a Abdulhamit II, o sultán otomán que gobernou entre 1876 e 1909. Este partía dunha premisa lóxica. Despois de todo se San Petersburgo coidaba dos intereses dos armenios e Londres era aliado dos drusos, Por que non se podía asumir que os xudeus ou os sionistas tamén tiñan un promotor? O problema era que a súa hipótese era falsa. Por que queren os imperialistas que Israel exista? Daniel Pipes argumenta que os árabes teñen unha gran variedade de respostas a esta pregunta. Ash-Sha'b un xornal exipcio de esquerda, describe a Israel como unha simple póla da CIA. Ahmed Jibril, líder do FPLP-Comando Xeral da OLP chama a Israel o corredor aéreo de Estados Unidos no medio Oriente. Khalid-Al-Hassan, líder da OLP, ve a Israel como unha corporación transnacional tipo General Motors. E dacordo á cosmovisión árabe, Que funcións cumpre? pregúntase Daniel Pipes. Moitas e moi distintas. Por exemplo para Nasser, Israel poñía en perigo o nacionalismo panárabe por ser un instrumento do imperialismo. No Pacto Nacional Palestino, a Carta Magna da OLP, acúsase a Israel de ser a "base xeográfica do imperialismo mundial, colocada estratéxicamente para combater as esperanzas de liberación, concordia e progreso da nación árabe". En 1964 Mohamed Heikal, confidente de Nasser, afirmaba que o principal papel de Israel era controlar o comercio de petróleo e que "o fluxo de cru árabe foi un dos máis importantes factores para o establecemento de Israel en terra árabe".
Para os fundamentalistas musulmáns Israel é o medio para suprimir ao verdadeiro Islam. O Aiatolá Jomeini sostiña que "Israel penetrou en todos os asuntos militares, políticos e económicos iranianos coa intención de aniquilar ao Islam" Hamas, o grupo palestino fundamentalista, acusa aos xudeus de tratar de liquidar ao Islam. Outros apuntan á suposta participación israelí para fomentar actividades contra- revolucionarias. Curiosamente tamén existe unha visión subxacente na que Israel é considerado non como un instrumento do imperialismo, senón como a súa vítima. Muhammad Manhdi at Tajir, embaixador árabe en Gran Bretaña, explicaba que "non son os xudeus os que crearon o Estado de Israel. Esta idea é unha invención dos seus inimigos, especialmente os británicos, que trataban así de evitar que os xudeus os gobernaran a eles". Khadafi ampliou esta idea advertíndolles aos xudeus que os europeos: " ...queren librarse de vostedes deixándoos en Palestina para que os árabes os eliminen algún día". A noción dos xudeus como vítimas non tivo gran aceptación entre os musulmáns, posibelmente porque non coincide co obxectivo de presentar a Israel como o Gran Satán.
Daniel Pipes apunta que existiron outras concepcións sobre Israel. Algúns musulmáns vían ao comunismo como un complot xudeu. O rei Faisal de Arabia Saudita (1905-75) cría na conspiración sionista-bolchevique contra os árabes. Outros líderes na rexión describen a Israel non como unha ameaza unicamente para eles mesmos senón para toda a humanidade. Tal é o caso de importantes figuras da OLP que efectivamente cren que na súa loita antisionista están beneficiando á humanidade. A Carta de Principios de Hamas reflicte esta mensaxe ao citar aos Protocolos dos Sabios de Sión, o fraudulento texto antisemita clásico: "Os inimigos lograron amasar enormes fortunas materiais que explotaron para realizar os seus perversos soños. usaron a súa riqueza para gañar o control dos medios de comunicación.. Estiveron detrás da Revolución Francesa e da Comunista. Instigaron a primeira guerra mundial e a segunda guerra mundial... Foron eles os que deron as instrucións para crear as Nacións Unidas e o Consello de Seguridade para reemprazar á Liga de Nacións e gobernar así a través delas."
Para Pipes é un feito que as grandes potencias, dentro da súa estratexia xeopolítica, si consideraron a Israel como un factor clave, do mesmo xeito que a outros actores da zona. A Declaración Balfour de 1917 apoiaba un Fogar Nacional en Palestina para o pobo xudeu e o goberno norteamericano efectivamente formou unha alianza estratéxica con Israel na década dos 80. Pero todo isto debe ser posto en contexto. Londres logo se arrepentiu do seu inicial apoio e a axuda estadounidense a Israel que chegou trinta anos despois da súa creación, provén máis daqueles que senten un lazo moral e espiritual co Estado xudeu que dos grandes imperialistas. A idea de Israel como instrumento do imperialismo non xorde no medio Oriente -explica Pipes- senón que se remonta a Lenin e aos inicios do estado bolchevique. A noción de que Israel é parte dun complot xudeu mundial, á súa vez, deriva da ideoloxía nazi.
Dende a década dos 20 Adolfo Hitler expresou as súas sospeitas das metas sionistas: "Non pensan establecer un Estado xudeu para vivir nel senón para crear unha estrutura central". Así, a natureza do Estado de Israel como a dos xudeus en distintas épocas da súa historia, foi distorsionada. Esta circunstancia impide que se poidan establecer relacións maduras entre Israel e os seus veciños árabes. Mentres persistan estas fantasías e Israel non sexa aceptado como o que é -a concreción das aspiracións nacionais xudías- o diálogo e o uso de canles diplomáticas convencionais perfílanse aínda como unha posibilidade remota.
UN ARTIGO PUBLICADO EN Tribuna Israelita
Comentarios