A CRÍTICA A ISRAEL: ENTRE A LEXÍTIMA DISENSIÓN E A INXURIOSA BANALIZACIÓN.

Por Ariel Segal

Os cuestionamentos ás políticas de Israel no seu conflito cos palestinos e Hezbollah -a guerrilla islámica que tomou decisións de guerra e paz no nome do Goberno soberano do Líbano- son válidos e, probabelmente, nalgúns casos, menos severos que os da mesma prensa e boa parte da sociedade israelí, pouco piadosa coas políticas dos seus gobernantes.

A raíz do recente conflito do Líbano, algúns xornalistas e intelectuais acusan aos israelís de crer que a súa seguridade está en perigo pola súa “hipersensibilidade pos-Holocausto”. De feito, a conexión do Holocausto durante a operación militar israelí contra Hezbollah non foi invocada polos seus políticos senón, paradóxicamente, por aqueles que condenan a Israel por non tomalo en conta, supostamente, coma un precedente para reaccionar ante os seus inimigos con “luvas de seda”.
Os israelís senten que a súa seguridade está en perigo porque tanto nos territorios palestinos como no Líbano, fundamentalistas islámicos que proclaman a destrución do seu Estado crearon unha infraestrutura de terror á beira das súas fronteiras coa axuda de Al-Qaeda, Irán e Siria. Cada israelí que se sente ameazado percibe a súa realidade polos atentados suicidas de terroristas nas súas cidades e polos mísiles que, desde a década dos oitenta, son lanzados ao norte de Israel desde o Líbano e, nos últimos anos, desde Gaza, que deixan un saldo de vítimas que sería oportuno tomar en conta e lembrar para a análise actual de Medio Oriente.

A obsesión polo Holocausto parece estar en moitos dos xornalistas que analizan o problema de seguridade israelí a distancia, sen tomarse en serio as ameazas e accións constantes dos grupos fundamentalistas que buscan borrar a Israel do mapa.

O XENOCIDIO BANALIZADO.

É moi fácil usar unha palabra, sacala do seu contexto orixinal e utilizala para demonizar ao inimigo. Isto volveuse común coas palabras “xenocidio”, “holocausto”e “nazi”, cuxas acepcións teñen que ver coa matanza de pobos enteiros por razóns étnicas, no contexto de ideoloxías que perciben a outros como seres humanos inferiores.
Fóra do seu contexto, o uso e abuso destas palabras é unha afronta aos sobreviventes ou descendentes de vítimas dalgún xenocidio, como o perpetrado no século XX contra os armenios, contra a etnia Tutsi de Ruanda e o máis singular consumado polos nazis con frialdade burocrática -o Holocausto-, creando industrias da morte para todo aquel que non tivese características arias, como os xudeus, xitanos e outras minorías.

Para André Glucksmann, filósofo francés, estes son os únicos tres xenocidios contemporáneos, aos cales eu agregaría o dos serbios aos musulmáns de Bosnía e o de Sudán -que ocorre hoxe ante a indiferenza do mundo-, onde se extermina á poboación cristiá animista e ás minorías negras. Coincido con Glucksmann cando, na súa obra “O discurso do odio”, é enfático ao expresar: "Lector, detente aquí, ten coidado coa palabra xenocidio. Abúsase do vocábulo". Ademais, explica que esa palabra significa "un cataclismo humano, moi humano, cando os homes armados liquidan segundo ordes recibidas a outros desarmados, culpábeis unicamente de nacer". Traxicamente, son moitos e extensos os terríbeis crimes cometidos no mundo, como os de Stalin nos gulags (campos de concentración) soviéticos, con máis de cinco millóns de vítimas; os da Revolución Cultural Chinesa, con máis de vinte millóns de disidentes asasinados; os dous millóns de camboxanos masacrados polos Jemeres Vermellos; os máis de 300 mil chechenios musulmáns masacrados pola actual Rusia, e, ate, as decenas de milleiros de desaparecidos por ditaduras de dereita en Arxentina ou a terríbel tiranía de Pinochet, entre outros.

Agreguemos á listaxe destas masacres, para equilibrar, os perpetrados por Estados Unidos en Vietnam, Iraq e noutros lugares; ou os 1,473 palestinos mortos por tropas de Israel desde 2000 ate xuño de 2002 -o 60% dos cales pertencía a grupos terroristas-, e non esquezamos, só porque ocorreron entre “irmáns musulmáns” os miles de palestinos liquidados en Xordania en 1970 no tristemente soado Setembro Negro. Así mesmo, os máis de 15 mil cidadáns da cidade de Hama masacrados polo réxime sirio, en 1983, a raíz dunha revolta; os centenares de miles de vítimas civís da guerra de Iraq e Irán entre 1984 e 1988 -incluídas a decenas de miles de nenos suicidas utilizados por Teherán como bombas humanas-, e as masacres executadas por Saddam Hussein contra chiitas e kurdos no seu propio país.

Todas esta matanzas poden ser consideradas crimes de lesa humanidade, masacres inxustificadas, pero non son xenocidios. E non se trata dunha cuestión semántica! O vocábulo foi incorporado durante a Segunda Guerra Mundial ao idioma escrito e moral da humanidade, xustamente para distinguir masacres que ocorren en guerras e conflitos daquelas cuxa lóxica é a do exterminio total dun grupo étnico ou relixioso pola simple razón de ser quen son. A ONU, en concordancia, tamén define o xenocidio como "a negación do dereito de existencia a grupos humanos enteiros".
As accións israelís en Palestina e agora con Hezbollah no Líbano -por máis cuestionadas que poidan ser- non se axustan a unha lóxica e sustentábel comparación con ningún xenocidio e, moito menos, co Holocausto nazi.

CRÍTICA LEXÍTIMA E XENUINO ANTISEMITISMO.

No caso palestino-israelí, o conflito é o resultado da convicción de dous pobos, que por razóns relixiosas, nacionais e históricas consideran que unha mesma terra perténcelles. Non debería haber fanáticos suicidas que cometesen horrendos crimes contra a poboación civil israelí nin tanques israelís que destruísen edificios, causando a morte de civís inocentes pola presenza de terroristas no lugar. Israelís e palestinos son vítimas dun ciclo de violencia imposto pola axenda de minorías extremistas que queren transformar un conflito nacional nunha guerra santa. Neste contexto, en nada axudan os intelectuais que non atopan mellor analoxía para este conflito que comparar a Israel cun Estado nazi ou a dirixentes palestinos como os seguidores da misión de Hitler.

Cando o escritor José Saramago comparou á cidade palestina de Jenin con Auschwitz, trala morte de 70 palestinos nunha incursión do Exército israelí na que morreron 23 soldados israelís -o cal demostra que non foi unha acción contra xente desarmada-, o escritor e activista pacifista israelí Amos Oz contestou: "Saramago mostra unha gran cegueira moral. Quen non distingue entre os diversos grados do mal convértese en servidor do mal. A ocupación israelí é inxusta, pero comparala cos crimes nazis é como comparar a Saramago, que é comunista, con Stalin".
Outro que manifestou expresións claramente antisemitas foi o compositor grego Mikis Theodorakis, ao comparar aos israelís con nazis, acusando a "esa pequena nación" (os xudeus) de ser "a raíz do mal" e, ate, proferindo grotescas expresións, como "(os xudeus) non teñen máis que as sombras de Abraham e de Jacob; nós (os gregos) temos ao gran Pericles" (novembro de 2003). Tamén o escritor Arturo Pérez-Reverte, quen nunha carta ficticia recoméndalle aos Reis Meigos evitar "a variedade fillo de puta con trenzas, kipá no cogote, escopeta e tanque Merkava", utilizando caricaturescos prexuízos medievais do pobo xudeu -sen advertirlles, por certo- que as súas probabilidades de ser executados por monarcas tiranos e fundamentalistas islámicos da rexión é moitísimo maior.

Unha crítica moi severa contra Israel -para algúns non equilibrada, pero, en todo caso, de ningún xeito antisemita- é a de Mario Vargas Llosa nos seus artigos sobre Israel e Palestina. Pero, como ben o explica o escribidor, a súa crítica severa é a dun amigo leal a Israel que fai un vehemente chamado á cordura porque sabe que a súa voz, como a de moitos israelís que concordan con el, viven nunha nación onde poden opoñerse ao que lles parecen políticas equivocadas sen ser perseguidos, encarcerados ou liquidados, como si o serían de vivir en case todos os outros países da rexión. Vargas Llosa asegura que grazas á vibrante democracia israelí mantén a esperanza de que haxa un cambio de política en devandito país.

Quen critica a Israel como o fai Vargas Llosa colabora co lexítimo debate respecto de como debe ser resolto o conflito dese país cos palestinos e outros veciños. Contrariamente, aqueles que se pronuncian sobre Israel e os xudeus banalizando o Holocausto, trivializando conceptos como xenocidio e utilizando un discurso de odio ao xudeu, non só envician unha polémica necesaria senón tamén verten o seu obvio antisemitismo inxuriando a todo un pobo. Nestes casos de insensatas e maliciosas comparacións calza moi ben a frase de Jean Paul Sartre: "A clave do antisemitismo é o antisemita, non o xudeu". E hoxe, para o caso, a clave do odio ao Estado de Israel está tamén en quen o odia.