O declive do Partido Laborista israelí



Por Efraim Inbar

O resultado máis notábel das eleccións do ano 2009 foron a aparición dun mapa político israelí onde os tres principais partidos na Knesset son o Likud (27 escanos) e dous dos seus vástagos: o centrista Kadima (28) e o populista Israel Beiteinu (15). É dicir, case 70 deputados proceden de partidos encabezados por políticos ou ex políticos do Likud, mentres que unha clara maioría de 65 escanos están asegurados para o bloque conservador. Por mor diso, Benjamin Netanyahu foi o gañador das eleccións e candidato a primeiro ministro.

Incluso moitos israelís de esquerda que querían impedir o éxito de Netanyahu - tan demonizado polos medios de esquerda israelí-, emitiron o seu voto por Kadima en lugar de fortalecer ao Partido Laborista. De feito, o antigo partido hexemónico do sistema político israelí, o Partido Laborista de Israel, terminou no 2009 colocado na cuarta posición cuns magros 13 escanos na Knesset. Ao Meretz, situado á esquerda do Partido Laborista, foille aínda peor pois apenas obtivo tres escanos na Knesset. O espírito desta época en Israel é claramente conservador. Pero este foi o caso durante xa certo tempo. Así, as eleccións de 2009 foron para certos analistas políticos a culminación dun proceso histórico de decadencia iniciado coa axitación política de 1977, cando os laboristas perderon por primeira vez as eleccións fronte ao Likud. Foi o primeiro anunciou dunha gradual decadencia e marxinación do Partido Laborista.

Quizais a razón principal diso é o feito de que o Partido Laborista perdeu o seu activo político máis importante: a súa identificación coa independencia e a construción do Estado de Israel. As dúas actividades principais neste esforzo, o servizo militar e a colonización da Terra de Israel, foron decaendo aos poucos entre os partidario do Partido Laborista.

Houbo un tempo no que os membros dos kibbutz estaban desproporcionadamente sobrerrepresentados nas filas do IDF. Isto xa non é así. A composición social dos asistentes aos cursos de oficiais nas forzas terrestres en febreiro de 2009 é representativa dos últimos anos. Un 19% dos graduados defínense como ortodoxos modernos. Un alto funcionario chamouno "os novos kibbutzim".

Do mesmo xeito, a actividade de colonización intensiva sob a dirección dos gobernos laboristas terminou basicamente en 1977, deixando a creación e expansión dos asentamentos e kibbutz dentro e fóra da Liña Verde a outros elementos da sociedade israelí. O exército segue sendo a institución máis respectada en Israel. A maioría dos israelís, aínda que preparados para unha división do territorio, consideran o asentamento na Terra de Israel como un importante valor sionista. O Partido Laborista, estúpidamente, permitiu por abandono que círculos ortodoxos modernos e dereitistas adoptasen e enarborasen importantes símbolos nacionais, algúns dos cales estiveron anteriormente claramente asociados co partido que fundou o Estado.

Outro importante símbolo sionista abandonado polos laboristas é o "Xerusalén unificado" por vez primeira en 1967 baixo o reinado do Partido Laborista. As últimas eleccións tamén trataron do desexo de manter un Xerusalén unificado baixo a soberanía de Israel. A disposición do líder do Partido Laborista Ehud Barak a dividir Xerusalén no cumio de Camp David do 2000, sorprendeu a moitos israelís. Como cuestión de feito, máis de dous terzos dos israelís oponse a calquera división da cidade e maniféstanse dispostos a afrontar os conflitos armados cos palestinos co fin de manter ese status quo. É unha tolemia política o subestimar o grande atractivo de Xerusalén para a maioría dos xudeus.

Por outra banda, os dirixentes sindicais, en particular os seus activistas máis novos, aos poucos afastáronse da tradición xudeo-sionista e comezaron a coquetear cunha cultura cosmopolita e de valores individualistas, baseada sobre todo nos dereitos humanos e a democracia. Aínda que existe un consenso nacional acerca da supremacía da lei nunha sociedade democrática, a Corte Suprema de Xustiza baixo a dirección do seu ex presidente Aharon Barak, adoptou unha postura moi activa que non foi moi apreciada polos elementos máis conservadores da sociedade israelí. Sendo así que a Corte Suprema converteuse nunha especie de ?templo dos laicos".

Os laboristas e outros partidos da esquerda dentro da súa órbita adoptaron gradualmente un discurso que favorece o individualismo e a procura dos dereitos individuais en detrimento de a ética colectivista que unha vez foi predominante neles, a cal aínda segue estando na memoria de moita xente. Por outra banda, os fundamentos e a herdanza socialista do Partido Laborista de Israel víronse afogados, mesmo esmagados, pola elite empresarial e económica de Israel. O Partido Laborista converteuse no partido dos ricos e da xente acomodada. A contorna laborista do vello estilo de Rabin e dos "novos ricos" de Ehud Barak encheuse de capitalistas exitosos. E por tanto, as clases máis desfavorecidas de Israel xa non ven ao Partido Laborista como o seu titor dentro da política israelí. Nese papel foron substituídos polos partidos da dereita israelí e polas comunidades relixiosas.

Resumindo, o Partido Laborista abandonou a ideoloxía colectivista, distanciouse dos valores tradicionais xudeus e refugou o socialismo. Paralelamente a isto, o Partido Laborista desprazouse cara á esquerda do centro en cuestións de guerra e paz tras deixando desocupado o centro do escenario ao Likud. Ademais, o Partido Laborista asociouse co "proceso de paz" que comezou co inicio dos acordos de Oslo. Con todo, devandito proceso de Oslo estaba infestado de incertezas e descarrilou eventualmente. Leste foi polo menos o veredicto desde hai varios anos da maioría dos israelís, mesmo daqueles que nun principio apoiaron esa audaz experiencia diplomática.

O denominado "campo da paz" na política israelí foi amplamente desacreditado. Os resultados nas eleccións do 2003, 2006 e 2009 reflicten esa dedución. A sociedade en xeral estaba disposta a dar unha oportunidade á paz, pero aos poucos foron perdendo e retirando o seu apoio ao proceso tras ver como transcorría. Ao mesmo tempo, moitas pombas mesiánicas (unha especie case extinta en Israel) prefiren agora emitir os seus votos polos partidos da extrema esquerda [N.P.: Radicalmente post-sionistas, unha parte comprou a denominada narrativa palestina, mentres que a outra, aínda recoñecendo - aínda que non de face ao exterior - as poucas opcións que brindan os palestinos e pondo por encima de todo conseguir a paz como sexa e a calquera prezo, non dubidan en esixir que Israel faga todo o esforzo].

En realidade, Ehud Barak caeu totalmente en desgraza ante esas mesmas acríticas e mesíanicas pombas cando no ano 2001 acuñou a frase de que "non existen socios" para a paz ao lado palestino (iso veu tras o fracaso do cume de Camp David no 2000, feito que destruíu a maioría das ilusións sobre a capacidade do movemento nacional palestino de converterse nun socio no proceso de paz).

Finalmente, o Partido Laborista non logrou permanecer en sincronía cos cambios demográficos en Israel. Aos poucos, a poboación sefardí de Israel, que agora é a minoría maioritaria, demostrou unha tendencia a votar en grande número a favor dos partidos opostos ao Laborista. O cadro demográfico cambiou novamente e de maneira moi significativa despois da volta dos xudeus rusos da década de 1990. Os inmigrantes da ex Unión Soviética mostraron unha preferencia polos partidos da dereita (herdanza do seu pasado estalinista). Os votantes laboristas, actualmente, están compostos principalmente por ashkenazis, persoas maiores e xente de clase alta ou medianamente acomodada. Ademais, os laboristas puxéronse a coquetear cada vez máis coa comunidade árabe de Israel para gañar votos adicionais. No entanto, vincularse co voto árabe non supón dotarse da mellor imaxe dentro da opinión pública xudía israelí. Ironicamente, os cidadáns árabes abstivéronse de votar aos laboristas, xa que en boa parte apoiaron o uso da forza contra o terrorismo palestino.

En consecuencia, o Partido Laborista do 2009 é un partido cun pasado glorioso pero cun futuro bastante escuro

Comentarios