CHOQUE DE CIVILIZACIÓNS?


Por Samuel Hadas
La Vanguardia - 30/11/08
Os tráxicos acontecementos de Bombai, o corazón da maior democracia do mundo, un dos máis sensibles puntos de encontro entre musulmáns e fieis doutras relixións (en India viven 150 millóns de musulmáns, numericamente a segunda comunidade despois da de Indonesia), obriga a dedicar novamente a atención ao azoute do terrorismo. Non se trata só doutro tráxico episodio na vida dun país. As súas ondas expansivas séntense en todo o globo. É un episodio que nos recorda que somos testemuñas dun inquietante fenómeno ante o cal non hai país inmune: un terrorismo globalizado que golpea nos lugares máis insospeitados. Un brutal terrorismo motivado por quen instrumentalizando a relixión constituíuronse nun dos grandes protagonistas do panorama internacional. O rexurdimento e a manipulación do etnonacionalismo, así como a expansión do fundamentalismo relixioso, que asumen formas cada vez máis violentas, deixaron de ser ameaza para constituírse en claro e presente perigo. O radicalismo dalgúns grupos fundamentalistas, que logran adoutrinar e seducir a mozos alienados, sen futuro nos seus países e receptivos aos seus ensinos, levanta muros de intolerancia, e a súa acción representa un dos maiores riscos para a sociedade internacional. Este terrorismo, para o que non existen fronteiras, nin xeográficas nin morais, golpea unha e outra vez en calquera lugar, sen distinción de credos, xénero ou razas. E cando distinguimos o xurdimento dun islamismo apocalíptico vemos que, o que é peor, non é inevitable que da conexión fundamentalismo-terrorismo xurda a letal ecuación terrorismo-armamento de destrución masiva, sexa químico, biolóxico e mesmo nuclear. Xa non se trata de tema de novelas ou películas de ciencia ficción.
Atopará a comunidade internacional camiños para superar este flaxelo? De feito, estamos en plena guerra, unha guerra imposta por un novo totalitarismo: o totalitarismo relixioso. A Segunda Guerra Mundial e a guerra fría foron contra totalitarismos seculares, o nazismo e o estalinismo. A terceira guerra mundial, escribe o comentarista do New York Times,Thomas Friedman, é unha batalla contra o totalitarismo relixioso, unha visión de mundo que di: a miña fe debe reinar e pode ser afirmada e sostida apaixonadamente só se todas as outras son negadas. Pero a diferenza do nazismo, o totalitarismo relixioso non pode ser combatido só coas armas. é unha guerra que debe ser librada principalmente en escolas, mesquitas, igrexas, sinagogas, e pode ser vencida só coa axuda dos líderes relixiosos que promoven o contrario ao totalitarismo relixioso, unha ideoloxía de pluralismo, unha ideoloxía que alente a diversidade relixiosa e que propugne que a fe dun pode ser nutrida sen reclamar para si a verdade exclusiva. Esta lapidaria afirmación de Friedman é compartida por non poucos estudiosos das relixións e obriga a unha reflexión sobre a responsabilidade e a misión de políticos, diplomáticos, intelectuais e líderes relixiosos.
Samuel Hadas



Choque de civilizacións? Non, por certo, senón un amargo enfrontamento contra os que tratan de desencadealo. O islam non é inimigo do Occidente, si o son os fanáticos que malinterpretan os seus ensinos. Os propios pobos musulmáns son o primeiro obxectivo dos líderes autoproclamados portavoces terreais de Deus, que santifican o asasinato suicida e chaman ao islamismo a converter aos gobernos dos países musulmáns "herexes" en relixiosos. Aqueles gobernos que tentaron ou tentan achegarse a modelos occidentais, -os que están drogados de Occidente-, coñecen o seu acoso. A forza pode ser dirixida contra estes, de acordo coas circunstancias. Ríos de tinta foron vertidos para describir e definir o fenómeno do fundamentalismo relixioso, pero é claro que o seu labor é deslexitimar estes gobernos e as elites políticas e instaurar un Estado regulado segundo as leis islámicas (a sharia), condición esencial para o benestar da comunidade musulmá. O principal inimigo do fundamentalismo é entón, nesta etapa, o musulmán que se "aparta" do islam, os estamentos do poder nos países árabes que avanzaron cara a un Estado nacional secular. Sen esquecer, por suposto, a "cruzados" e xudeus (uns e outros, obxectivos prioritarios en Bombai) e "a terra dos infieis" (Occidente). Bernard Lewis, da Universidade de Princeton, un dos máis profundos estudiosos do islam, recórdanos que no islamismo fundamentalista hai unha total compenetración entre credo relixioso e poder, un acordo entre a fe e o dominio temporal que non ten similitude nin no cristianismo nin no xudaísmo. Lewis recorda, a este respecto, unha significativa frase do aiatolá Jomeini: "O islam é política ou non é nada". O mundo debería responder o desafío do terrorismo islámico. Se este - como escribe o escritor italiano Arrigo Levy -ten por inimigo ao mundo enteiro, as nacións do mundo deberán unirse para facerlle fronte. Un dos peores inimigos da humanidade despois da guerra fría non é hoxe ningún país, ideoloxía ou relixión, senón a intolerancia relixiosa. Se se quere combater un terrorismo que non respecta fronteiras nin valores humanos elementais, a loita ten que ser sen cuartel. Só unha acción acordada dos países democráticos que convenza aos líderes radicais de que o recurso ao terrorismo será enfrontado con firmeza e que o prezo que deberán pagar será moi alto podería convencer a aqueles inspirados divinamente, que asasinan en nome de Deus, de que non hai sitio para eles na comunidade internacional. Unha suxestión aos fundamentalistas islámicos radicais: vós deberiades ser os primeiros en reler o Corán para redescubrir a súa mensaxe de paz e coñecer mellor a verdadeira beleza do islam.

Comentarios